نگاهی به ماموریت ویژه آیت الله، ۳

هشدارهای امام خمینی درباره ی روحانیون وابسته، مقدس نما و تحجرگرا

هشدارهای امام خمینی درباره ی روحانیون وابسته، مقدس نما و تحجرگرا

جاویدانی: جاویدانی: من نگران اسلام هستم. ما اسلام را از چنگ محمدرضا درآوردیم و من خوف این را دارم که اسلام به چنگ ما مبتلا شده باشد، بطوریکه ما هم مثل او یا بدتر از او بر سر اسلام بیاوریم.



خبرگزاری مهر، گروه فرهنگ و ادب _ صادق وفایی: کتاب «مأموریت ویژه آیت الله»، نوشته رضا طاهرخانی تیرماه ۱۴۰۲ با ۵۷۵ صفحه توسط شرکت چاپ و نشر بین الملل منتشر و روانه بازار نشر شد.
مؤلف کتاب پیش رو می گوید این کتاب را برای نسلی نوشته که امام خمینی (ره) را ندیده و شناختش از این شخصیت تاریخی با این لطمه روبروست که توصیف امام را به عنوان مؤثرترین شخصیت خاورمیانه حتی جهان، بصورت کلیشه ای حتی ملال آور و تکراری و پرتملق از زبان رسانه های حاکمیتی شنیده است. طاهرخانی می گوید جوان یا نوجوان امروز در شناخت «آیت الله» قلم هایی را دیده که نتوانسته اند شیفتگی خودرا نسبت به او پنهان کنند و درگیر جانبداری شده اند. بدین سبب گاه با توصیفات و جملات شیفته وار این درک را از مخاطب گرفتند که دریابد شخصیت واقعی امام چگونه است؟
پیش از این، در قالب دو قسمت مطالب و موضوعات مهم این کتاب را مرور کرده ایم که در دو پیوند زیر قابل دسترسی و مطالعه اند:
* «کارتر مثل معاویه است/طرح ترور فرانسوی آیت الله توسط ساواک رد شد»
* «گزارش سفارت آمریکا از شخصیت آیت الله/پیام امام در سال ۵۱ به ارتشی ها به عنوان سربازان امام زمان»
آن چه درباره ی قسمت سوم بررسی این کتاب قابل توجه است، این است که نویسنده نسبت به مهندس مهدی بازرگان، نگاه منصفانه ای دارد و سوابق انقلابی اش را نادیده نمی گیرد؛ همچنین آیت الله حسینعلی منتظری و سیدمحمدکاظم شریعتمداری. به همین ترتیب، ماجراهای جنبش خلق مسلمان، جانبداری آیت الله شریعتمداری از آن و اختلاف آیت الله منتظری به عنوان قائم مقام رهبری با امام (ره) را برای مخاطب تشریح می کند.
در ادامه، سومین و آخرین قسمت مرور و بررسی «ماموریت ویژه آیت الله» را از نظر می گذرانیم؛
* وقتی امام پشت ارتش درآمد
در روزها و ماه های ابتدای انقلاب که هرج ومرج طلبان و نیروهای نفوذی دنبال حذف ارتش و تضعیف قوای نظامی کشور بودند، زمزمه های انحلال ارتش و تشکیل ارتش بی طبقه توحیدی بلند شد. مسعود رجوی رئیس سازمان مجاهدین خلق در اجتماع ۱۵ اسفند ۱۳۵۷ بر لزوم انحلال ارتش و مخالفت با تشکیل سپاه پاسداران تاکید نمود. مسعود رجوی در اجتماع ۱۵ اسفند ۵۷ بر لزوم انحلال ارتش و مخالفت با تشکیل سپاه تاکید نمود. دکتر علی شایگان از اعضای جبهه ملی هم گفت سازمان ارتش ایران باید کاملا منهدم شود و بجای آن، یک گارد ملی دموکراتیک تشکیل گردد.
با وجود همه فشارها، امام (ره) اواخر اسفند ۵۷ خطاب به ارتش اظهار داشت: «هرکس با شما مخالفت کند با استقلال مملکت مخالتف کرده، با اسلام مخالفت کرده.» وی همینطور افزود: « این ارتش، ارتش طاغوتی نیست. ارتش محمدی است.»
یکی از موارد جالب تاریخیِ انقلاب اسلامی ایران، مربوط به شخصیت ابوالحسن بنی صدر است که ابتدا رئیس جمهور شد و سپس با رای مجلس به عدم کفایتش، همراه با مسعود رجوی از ایران فرار کرد و به مجاهدین خلق پیوست. اما در شروع امر، سازمان مجاهدین خلق را یک سازمان التقاطی می دانست و اولین کسی بود که عنوان «منافق» را برای این سازمان به کار برد و در رد ایدئولوژی آنها کتابی به نام «منافقان از دیدگاه ما» نوشته بود. اعضای سازمان مجاهدین خلق هم بنی صدر را «آخوند بی عمامه» و «جلاد کردستان» می خواندند.

* هرج ومرج ها و تحلیل سفارت انگلستان: نظام اسلامی شانس کمی برای نجات دارد
۲۴ تیرماه ۱۳۵۸ استیون جرمی بارت رئیس دفتر حفاظت منافع بریتانیا در تهران، گزارشی به وزارت خارجه کشور خود نوشت و اعلام نمود: چنان چه سفیر فرانسه گفته در مقایسه با سرکوب های بعد از انقلاب فرانسه، در انقلاب ایران تعداد خیلی کم تری کشته شده اند. دیگر گزارشی که سفارت بریتانیا به وزارت خارجه این کشور ارسال کرد، مربوط به ۸ مرداد ۵۸ است و به قلم کریس رندل دیپلمات این سفارتخانه نوشته شد: «به نظر می رسد نظام شانس کمی برای نجات دارد.»
این گزارش ها در حالی ارسال می شدند که اواخر شب ۲۲ مرداد ۵۸ اعلام گردید شهر پاوه در آستانه سقوط و افتادن به دست ضدانقلاب است. همزمان آیت الله خمینی (ره) که از تهران به قم رفته بود، دور از پایتخت به این جمع بندی می رسید که مدارا برای ختم غائله را بی نتیجه می دید. وی در روز ۲۶ مرداد دولت موقت را تهدید به بازگشت به تهران کرد و گفت در صورت ورود به تهران با کسانی که در انجام امور مسامحه می کنند، برخورد می کند.
* آزادی بیان داریم؛ آزادی توطئه و فساد نه!
روز پنجشنبه ۵ مهر ۱۳۵۸، روزنامه ایتالیایی «کوریره دلاسرا» مصاحبه ای را با امام (ره) منتشر نمود که توسط اوریانا فالاچی روزنامه نگار معروف ایتالیایی انجام شده بود. این روزنامه نگار بین المللی قبل تر با چهره های مهمی چون شاه هم گفتگو و مصاحبه کرده بود و حالا گفتگویش با رهبر انقلاب ایران منتشر می شد. او که با نگاه ویژه ای وارد مصاحبه شده بود و سوالات جهت داری می پرسید، با پاسخ های متفاوتی روبرو شد. به عنوان مثال یکی از موضوعات چالشی او بود و نبود آزادی بیان در ایران بود که امام در پاسخش اظهار داشت: «آزادی بیان هست ولی آزادی توطئه و آزادی فسادکاری نیست.»
این کلمه دموکراسی که پیش شما اینقدر عزیز است یک مفهوم مُبَیَّنی ندارد. ارسطو یک جور مدلول کرده. شوروی یک جور مدلول کرده. سرمایه دارها یک جور مدلول کرده و ما در قانون اساسی مان نمی توانیم یک لفظ مبهمی که هرکس برای خودش یک مدلول کرده است، آنرا بگذاریمیکی از نقاط عطف جالب این مصاحبه، فرازی است که امام خمینی (ره) درباره ی اسلام و دموکراسی صحبت می کند. او می گوید: «حالا ما بیاییم بگوییم که ما اسلام می خواهیم و اما با اسلاممان دموکراسی باشد. اسلام همه چیز است. مثل این است که شما بگویید که ما اسلام را می خواهیم و می خواهیم که به خدا هم اعتقاد داشته باشیم. ولی شرط اینکه به خدا هم معتقد باشیم. این برای ما خیلی ناراحت کننده است که کسی که همچو خیال داشته باشد.»
از دیگر موارد جالب مصاحبه امام (ره) با فالاچی، بخش مربوط به تفسیر دموکراسی است که امام (ره) در آن می گوید: «این کلمه دموکراسی که پیش شما اینقدر عزیز است یک مفهوم مُبَیَّنی ندارد. ارسطو یک جور مدلول کرده. شوروی یک جور مدلول کرده. سرمایه دارها یک جور مدلول کرده و ما در قانون اساسی مان نمی توانیم یک لفظ مبهمی که هرکس برای خودش یک مدلول کرده است، آنرا بگذاریم.»
* شروط امام برای مذاکره با آمریکا/روابط دیپلماتیک قطع می شود
آیت الله خمینی روز ۱۷ آبان ۵۸ شرط کرد اگر آمریکا شاه را به ایران تحویل دهد و دست از اقدام مقابل نهضت اسلامی بردارد، راه مذاکره در بعضی موارد که به نفع ملت ایران باشد، باز خواهد شد.
* عارضه قلبی امام و نوشتن وصیت نامه
در اوج رقابت های اولین انتخابات ریاست جمهوری ایران که ۵ بهمن ۱۳۵۸ برگزار شد، آیت الله خمینی به علت عارضه قلبی از قم به تهران منتقل و در بیمارستان قلب بستری شد. او روز ۲۹ دی در قم وصیت نامه نوشت. قرار شد نوارهای قلبی جدید و قدیم امام (ره) توسط پروفسور معصومی به اروپا برده و با متخصصین قلب آنجا درباره ی وضعیت آیت الله مشورت شود. اما جزئیات بیماری به رسانه های اروپایی درز کرد و شایع شد عارضه قلبی تا ۶ ماه دیگر رهبر انقلاب ایران را از پا درمی آورد.
با گذشت ۲ ماه، حال عمومی آیت الله مساعد شد. اما پزشکان صلاح ندیدند باردیگر به قم برگردد و تجویز کردند اطراف بیمارستان قلب تهران منزلی برای وی پیدا شود. بدین سان امام خمینی (ره) به حسینیه جماران منتقل و اقامت در این نقطه از تهران را شروع کرد.
* اعتراف کارتر: من گروگان آیت الله بودم
با گذشت سال ۵۸ و ورود به سال ۵۹، این سال را «سال امنیت» نامید. جیمی کارتر رئیس جمهور وقت آمریکا در اولین روزهای سال ۵۹ بطور پنهانی پیامی برای او فرستاد و از برخی اشتباهات سیاست های خارجی آمریکا در قبال ایران عذرخواهی نمود. او این دفعه هم در نامه دومش برای آیت الله خواست مفاد نامه محرمانه بماند. اما چنین نشد و آیت الله نامه را منتشر نمود. کارتر هم روز ۱۸ فروردین ۵۹ در یک سخنرانی تلافی جویانه، قطع کامل روابط دیپلماتیک ایران و آمریکا را اعلام نمود و رهبر ایران قطع رابطه را نشانه قطع امید آمریکا از ایران خواند. رونالد ریگان رقیب انتخاباتی کارتر هم درباره ی اشتباهات کارتر و اشاره به اعمال تحریم های ایران اظهار داشت: محاصره اقتصادی هیچ تاثیری بر ایران ندارد. برای اینکه تجارت دو کشور پیش از این هم به صفر رسیده بود.
کارتر بعد از شکست در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا اعتراف کرد: «سال آخر ریاست جمهوری، من گروگان آیت الله خمینی بودم.»
شکست دیگر آمریکایی ها از آیت الله مربوط به عملیات «پنجه عقاب» یا همان واقعه طبس است که ۵ اردیبهشت ۱۳۵۹ با هدف آزادسازی گروگان های آمریکایی سفارت این کشور در تهران انجام شد و به یک افتضاح برای آمریکا ختم شد. جرج براون وزیر وقت دفاع آمریکا درباره ی ماجرای طبس اظهار داشت: «آیت الله خمینی در بالکان محل سکونت خود ایستاده بود و با هر حرکت دست او یک هواپیما به زمین می افتاد.»
* آیت الله و نگاه عرفانی و سیاسی اش
آیت الله عبدالله جوادی آملی شاگرد فقهی علامه طباطبایی و امام خمینی (ره) درباره ی شخصیت عرفانی آیت الله جمله ای دارد که درباره ی مرگ اندیشی و نترسیدن او از مرگ است. آیت الله جوادی گفته است: از مرگ نمی ترسید چون مرگ ارادی را تجربه کرده بود.
خود آیت الله نیز پیروزی واقعی را پیروزی بر شیطان درون و موفقیت در کشتن نفس می دانست و می اظهار داشت: « ما وقتی می توانیم بر اهرمن درون پیروز شویم که برای غفران ذنوب خود بگرییم؛ چه اینکه وقتی ظفرمند بر دشمن بیرون، از صحنه مصاف برمی گردیم که به درگاه خدا اشک شوق بریزیم.»
نویسنده کتاب «ماموریت ویژه آیت الله»، شالوده نظام اخلاقی امام خمینی (ره) را نه فقط استدلالی و فلسفی که بیش تر اشراقی و عرفانی معرفی می کند و می گوید در مکتب اخلاقی امام خمینی که منبعث از مشرب حکمی ملاصدرا و عرفانی ابن عربی است، اخلاق استدلالی و افلاطونی به جهت عقلانیت محض و استدلال فلسفی و نیز دوری از توحید ناب، ناتمام تلقی می شود. در حقیقت امام خمینی (ره) و هم مسلکان او، از فقهای اهل ذوق و عرفان و اخلاق همگی دنباله روی آیت الله حسینعلی همدانی و عرفان جولایی به حساب می آیند که متصل به ولایت امام عصر است.
نگاه عرفانی و باور معرفتی امام خمینی بود که موجب بیان جمله معروف «خرمشهر را خدا آزاد کرد» شد. چون از دید او «فتح خرمشهر فتح خاک نیست بلکه فتح ارزش های اسلامی است.»
آیت الله خمینی، بعد از پیروزی انقلاب ناگزیر به پذیرش مسایلی شد که با آرمان های معنوی یک عارف تفاوت داشتند؛ مسایلی چون الزامی که او را از قم به تهران کشاند یا تن دادن به ورود روحانیون به امور اجرائی. رضا طاهرخانی می گوید آیت الله حتی از نظام حزبی آمریکا شاهد مثال آورد که نظام حزبی می تواند و باید مبتنی بر حفظ منافع ملی کشور قوام گیرد. بدین سان نویسنده کتاب «ماموریت ویژه آیت الله» نتیجه می گیرد تحزبِ منجر به تشتت در نظر آیت الله مقبول نبود.
* بزرگ ترین لطمه شناسی انقلاب
در یکی از دیدارهای رئیس جمهور، نخست وزیر و هیات وزیران با امام خمینی(ره) که بمناسبت هفته دولت در جماران حضور پیدا کرده بودند، این جمله توسط آیت الله مطرح شد: «شما برای اسلام می خواهید خدمت کنید، نمی خواهید برای خودتان کاری بکنید. شما می خواهید برای این ملت محروم در طول تاریخ خدمت بکنید، نمی خواهید که جیب خودتان را پر کنید.»
در بخش دیگری از این فرمان درباره ی تندروی ها و خودسری ها آمده بود: «اشخاصی می ریزند تو خانه های مردم، بدون اینکه یک مجوز شرعی یک مجوز قانونی داشته باشند، حجت شان این است که انقلاب کردیم! »اما بزرگ ترین لطمه شناسی تاریخ انقلاب اسلامی را می توان در سخنانی که آیت الله خمینی با نمایندگان مجلس در اول در روز ۶ خرداد ۱۳۶۰ مطرح نمود، دید. در این لطمه شناسی صحبت هایی درباره ی ماهیت دوگانه آقایان و آقازادگانی که نان خط آرمانی امام را خورده بودند، عنوان شد.
* فرمان ۸ ماده ای امام
آیت الله در فرمانی به مسؤولین قضایی و اجرائی که نشان گر نگرانی اش از نهادینه شدن افراطی گری بجای انقلابی گری بود، منشور حکومت اسلامی را مبتنی بر عدالت و حقوق انسانی و شهروندی تشریح و تبیین کرد که به فرمان ۸ ماده ای معروف شد. وی در این فرمان اظهار داشت: «من نگران اسلام هستم. ما اسلام را از چنگ محمدرضا درآوردیم و من خوف این را دارم که اسلام به چنگ ما مبتلا شده باشد، به صورتی که ما هم مثل او یا بدتر از او بر سر اسلام بیاوریم.»
در بخش دیگری از این فرمان درباره ی تندروی ها و خودسری ها آمده بود: «اشخاصی می ریزند تو خانه های مردم، بدون اینکه یک مجوز شرعی یک مجوز قانونی داشته باشند، حجت شان این است که انقلاب کردیم! »
امام خمینی (ره) جمله معروفی دارد که «میزان حال فعلی اشخاص است» این جمله ادامه ای هم دارد و نسخه کامل آن بدین سان است: «میزان حال فعلی اشخاص است؛ با غمض عین از بعض لغزش هایی که در رژیم سابق داشته اند.»
به فاصله چند هفته از صدور این فرمان، آیت الله خمینی در حکم دیگری دستور به انحلال هیات های گزینش داد. چون چند نسخه از جزواتی که به عنوان راهنمای سوالات و جواب های ایدئولوژیک برای گزینش ادارات و نهادها به مردم داده می شد به دست وی رسیده و سبب خشمش شده بود. او معتقد بود سوال از افراد درباره ی مرجع تقلیدشان و برخی اصول اعتقادی، افراط و اشتباه است.

* هشدار امام درباره ی مارهای خوش خط وخال در پیام به طلاب و روحانیون
یکی از پیام های امام خمینی (ره) پیامی بود که سوم اسفند ۱۳۶۷ خطاب به روحانیون، مراجع، مدرسین، طلاب و ائمه جمعه و جماعات کشور صادر شد و منشور روحانیت نام گرفت. امام (ره) در این پیام استراتژی نظام جمهوری اسلامی و رسالت حوزه های علمیه را تعیین کرد و هشدارهایی داد. یکی از موارد صریحی که در منشور روحانیت درباره ی روحانیت واقعی و فقه غیرکاربردی بود، این جمله بود: «مادامی که فقه در کتاب ها و سینه علما مستور بماند، ضرری متوجه جهان خواران نیست.»
دو فراز مهم از منشور روحانیت که نویسنده «ماموریت ویژه آیت الله» هم در کتاب خود آنها را ذکر کرده، درباره ی مقدسین روحانی نما و هشدار به طلاب جوان درباره ی آنها است که از این قرار هستند:
* «البته بدان معنا نیست که ما از همه روحانیون دفاع نماییم، چرا که‏ روحانیون وابسته و مقدس نما و تحجرگرا هم کم نبودند و نیستند. در حوزه‏ های علمیه هستند افرادی که مقابل انقلاب و اسلام ناب محمدی فعالیت دارند. امروز عده ای با ژست مآبی چنان تیشه به ریشه دین و انقلاب و نظام می ‏زنند که گویی وظیفه ‏ای غیر از این ندارند. خطر تحجرگرایان و مقدس نمایان احمق در حوزه‏ های علمیه کم نیست.
خطر تحجرگرایان و مقدس نمایان احمق در حوزه‏ های علمیه کم نیست. طلاب عزیز لحظه‏ ای از فکر این مارهای خوش خط و خال کوتاهی نکنند، اینها مروّج اسلام امریکایی ‏اند و دشمن رسول اللَّه. آیا در مقابل این افعی ها نباید اتحاد طلاب عزیز حفظ شود؟طلاب عزیز لحظه‏ ای از فکر این مارهای خوش خط و خال کوتاهی نکنند، اینها مروّج اسلام امریکایی ‏اند و دشمن رسول اللَّه. آیا در مقابل این افعی ها نباید اتحاد طلاب عزیز حفظ شود؟»
* «آن قدر که اسلام از این مقدسین روحانی نما ضربه خورده است، از هیچ قشر دیگر نخورده است و نمونه بارز آن مظلومیت و غربت امیر المؤمنین- مقابل السلام- که در تاریخ روشن است. بگذارم و بگذرم و ذائقه‏ ها را بیش از این تلخ نکنم. ولی طلاب جوان باید بدانند که پرونده تفکر این گروه همچنان باز است و شیوه مقدس مآبی و دین فروشی عوض شده است.»
امام خمینی (ره) در منشور روحانیت، به مساله نفوذ و حربه شعار جدایی دین از سیاست هم اشاره داشت:
«استکبار وقتی که از نابودی مطلق روحانیت و حوزه ‏ها مایوس شد، دو راه برای ضربه زدن انتخاب نمود؛ یکی راه ارعاب و زور و دیگری راه خدعه و نفوذ در قرن معاصر. وقتی حربه ارعاب و تهدید چندان کارگر نشد، راه های نفوذ تقویت گردید. نخستین و با اهمیت ترین حرکت، القای شعار جدایی دین از سیاست است که متأسفانه این حربه در عرصه و روحانیت تا اندازه ‏ای کارگر شده است تا جایی که دخالت در سیاست دون شأن فقیه و ورود در معرکه سیاسیون تهمت وابستگی به اجانب را به همراه می ‏آورد؛ یقیناً روحانیون مجاهد از نفوذ بیشتر زخم برداشته ‏اند. گمان نکنید که تهمت وابستگی و افترای بی‏ دینی را تنها اغیار به روحانیت زده است، هر گز؛ ضربات روحانیت ناآگاه و آگاه وابسته، بمراتب کاری تر از اغیار بوده و هست.»
استفاده از تجربه تلخ روی کارآمدن انقلابی نماها هم از دیگر هشدارهایی است که امام (ره) در منشور روحانیت، خطاب به طلاب و روحانیون کشور ذکر می کند. یکی از مهم ترین فرازهای این هشدار بدین سان است:
«من به طلاب عزیز هشدار می دهم که علاوه بر این که باید مواظب القائات روحانی نماها و مقدس مآبها باشند، از تجربه تلخ روی کار آمدن انقلابی نماها و به ظاهر عقلای قوم که هیچ گاه با اصول و اهداف روحانیت آشتی نکرده اند عبرت بگیرند که مبادا گذشته تفکر و خیانت آنان فراموش و دلسوزیهای بیمورد و ساده اندیشیها سبب مراجعت آنان به پستهای کلیدی و سرنوشت ساز نظام شود.»
* هشدار امام به رهبر انقلاب و آیت الله هاشمی رفسنجانی
در خاطرات خودنوشت آیت الله اکبر هاشمی رفسنجانی و نوشته های روز ۱۰ خرداد ۱۳۶۸ که مربوط به چندروز پایانی عمر امام خمینی (ره) است، مطالبی درباره ی آخرین تاکیدات امام (ره) ذکر شده است؛ ازجمله اینکه در بازبینی قانون اساسی سرعت عمل بیشتری به کار گرفته شود و آقای هاشمی و آقای خامنه ای اتحاد داشته باشند. این بخش از روزنوشت های ۱۰ خرداد هاشمی رفسنجانی بدین سان است: «متحد باشید. به ویژه شما و آقای خامنه ای، نگذارید خناسان بین شما و ایشان فتنه کنند!»


منبع:

1402/12/29
14:37:18
0.0 / 5
200
تگهای خبر: بازار , حقوق , شركت , فرهنگ
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)

تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب
لطفا شما هم نظر دهید
= ۲ بعلاوه ۱
جاویدانی