یادداشت نهم
تحلیلی بر علل وقوع عاشورا
به گزارش جاویدانی خواص پس از پیامبر اسلام (ص) با فراموش كردن یاد خداوند و دنیا پرستی، شامل قسم شیطان شدند كه گفته بود بندگانت را به گمراهی می كشانم مگر مخلصین از آنها را، و مشخص شد كه مصاحبت بدون معرفت با پیامبر خدا(ص) هم آدمی را جزو مخلصین درگاهش قرار نمی دهد. بلكه باید از ذكر خدا غافل نبود و تابع شهوت ها نشد تا بتوان در پیچ های تاریخی تصمیمات مهمی را گرفت و اجازه نداد امامِ بر حق، به مسلخ شهادت برود.
حجت الاسلام والمسلمین سیدابراهیم معصومی ـ استاد دانشگاه و دبیر علمی گروه مطالعات راهبردی مجمع جهانی خاندان (ع) ـ در یادداشتی كه در اختیار ایسنا قرار داده است، به جریان سیاسی و اجتماعی قیام امام حسین(ع) و علت وقوع عاشورا به صورت سلسه وار پرداخته است.
در بخش نهم این یادداشت آمده است:
جریان شناسی سیاسی ـ اجتماعی عاشورا
*علل انحراف خواص پس از پیامبر(ص)
انسان ها در زندگی خود در سیر و سلوك معنوی باید بر مبنای شریعت و اخلاق عمل كرده تا بتوانند راه تعالی را طی كنند در این میان برای دور كردن انسان از طریق معنویت و پیشگیری از ورود انسان به ملكوت آسمان ها و سقوط آن به پایین درجه مرتبه انسانیت كه قرآن درباره آن می فرماید« أُولئِكَ كَالْأَنْعامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ » شیطان در راه فرزند آدم كمین كرده و به عزت و خداوند قسم خورده است كه تمامی بندگان را گمراه خواهد نمود مگر آنهایی خاص و مخلص هستند.
«قَالَ فَبِعِزَّتِكَ لَأُغْوِیَنَّهُمْ أَجْمَعِینَإِلَّا عِبَادَكَ مِنْهُمُ الْمُخْلَصِینَ؛ به عزّت و جلال تو قسم كه خلق را تمام گمراه خواهم كرد مگر خاصان از بندگانت را كه دل از غیر بریدند و برای تو خالص شدند.»
در شخصیت شناسی خواص جامعه پس از پیامبر(ص) می توان به این نتیجه رسید آنهایی كه در زمان پیامبر(ص) معیار تقوا، اخلاق، جهاد، از خودگذشتگی، عبادت و... بودند، پس از پیامبر(ص)، شیطان، درون آنها را خورد مانند موریانه ای كه عصای سلیمان را از درون جوید. صحابه پیامبر اكرم(ص) هم از درون توسط شیطان نفس خورده شده و در گذر زمان تقوا، عبادت، جهاد و... جای خویش را به دنیا طلبی، حرص ثروت، حفظ جان خود و... داد. قرآن كریم درباره این افراد چنین می فرماید:
«فَخَلَفَ مِن بَعْدِهِمْ خَلْفٌ أَضَاعُوا الصَّلَاةَ وَاتَّبَعُوا الشَّهَوَاتِ ۖ فَسَوْفَ یَلْقَوْنَ غَیًّا، سپس جانشین آن مردم خداپرست قومی شدند كه نماز را ضایع گذارده و شهوت های نفس را پیروی كردند و اینها بزودی كیفر گمراهی را خواهند دید.»
* غفلت از یاد خدا
غفلت از یاد خداوند و تبعیت از شهوت دو عامل مهمی است كه قرآن روی آن تاكید دارد. در یك بررسی تاریخی می توان مشاهده كرد كه خواص پس از پیامبر(ص) هم از یاد خداوند غافل شدند و به عقب برگشته و به خاطر امور دنیوی بسیاری از اتفاقات را یا انكار كرده و یا تحریف كردند. با تفكر در این آیه مشخص می شود كه شیطان به قسمی كه به عزت خداوند خورده خوب عمل كرده است و توانسته افرادی كه سالیانی با پیامبر(ص) زیست مشترك داشتند و كاتب وحی ایشان بودند و همینطور در اجتماع كلمه صحابه بودن را افتخار و فخر خود می دانستند با زر و سیم تمامی افتخارات خود در زمان پیامبر(ص) را یك دفعه سوزاندند.
عده ای از صحابه در جریان سقیفه، عده ای در جریان عدالت امام علی(ع) در زمان خلافت، عده ای در زمان جنگ معاویه با امام حسن(ع) و عده ای هم در زمان بیعت با امام حسین(ع) و جریان كربلا، اندوخته خویش را در آتش دوزخ انداخته و خود هم هیزم دوزخ شدند؛ بنابراین خداوند در قرآن می فرماید: « وَمَنْ أَعْرَضَ عَنْ ذِكْرِی فَإِنَّ لَهُ مَعِیشَةً ضَنْكًا وَنَحْشُرُهُ یَوْمَ الْقِیَامَةِ أَعْمَی، و هر كس از یاد من اعراض كند همانا (در دنیا) معیشتش تنگ شود و روز قیامتش نابینا محشور نماییم. »
قطعا كسی كه پشتیبانی از امام منصوب را با سكه دنیا معامله كند و عدم حمایت و یا سكوت او سبب شود كه جامعه ای به انحراف كشیده شود مصداق آیه فوق بوده كه در روز قیامت به صورت نابینا محشور خواهد شد. چون كسی كه در دنیا سكه های طلا را بر امام خویش ترجیح دهد در آخرت هم كور محشور خواهد شد.
* نداشتن بصیرت
دومین عاملی كه قرآن برای انحراف خواص مطرح می كند نداشتن بصیرت و عدم تشخیص حق از باطل است. در جامعه ای اگر مردم به خصوص خواص آن، بصیرت و بینایی كامل در مقابل دشمن نداشته باشند و از دشمن شناسی قوی برخوردار نباشند در پیچ های خطرناك، لغزیده و جامعه ای را با خود به دره انحراف می كشانند.
یكی از علل شكل گیری و نضج گرفتن جریان سقیفه، بی بصیرتی خواص جامعه اسلامی بود وقتی عده ای در سقیفه جمع شدند خواص از امام منصوب حمایت نكرده و علل واهی مانند جوان بودن امام علی(ع) و... را بهانه آوردند. بنابراین این بی بصیرتی سبب نخستین انحراف و بدعت در جامعه شد. بی بصیرتی در زمان خلافت امام علی(ع) هم همچنان ادامه داشت. بعنوان مثال در جنگ صفین اسامه بن زید امام بر حق و خلیفه مشروع را در مصاف با معاویه به دلیلی اینكه من در جنگ برادر دینی وارد نمی شوم حمایت نكرد و یا شاگردان عبدالله بن مسعود به حضرت گفتند ما با شما به صفین می آییم اما در كنار شما اردو نمی زنیم تا ببینیم كدام یك از شما فعل حرام انجام می دهد تا بر ضد او عمل نماییم.
این موارد نشان از اوج بی بصیرتی آنها بود. آنها می دانستند كه پیامبر(ص) درباره معاویه فرموده است كه وی غیرمسلمان خواهد مرد. با این حساب درك و تشخیص حق از باطل برایشان مشتبه شد. تمامی این موارد به علت ضعف ایمان، عدم داشتن معیار درستی و نادرستی، غلبه هوی و هوس بر افراد بود كه در مقابل حق سردرگم شده و راه را از بیراهه اشتباه گرفتند.
بعضی از این خواص در ابتدای جنگ صفین امام(ع) را به سستی و كم كاری در جنگ متهم می كردند و در آخر كار كه لشگر امام(ع) به پیروزی نزدیك شده بود امام را مجبور به مذاكره با معاویه كردند. همین افراد در جنگ امام حسن(ع) با معاویه یا دنبال زراعت بودند یا از معاویه زر و سیم گرفته و به سپاه وی ملحق شدند.
در زمان امام حسین(ع) هم همین خواص وقتی اوضاع را در كوفه بعد مرگ معاویه كمی آشوب زده دیدند به امام نوشتند كه كوفه مهیای ورود شماست و ما منتظر قدوم شما هستیم.
اما وقتی عبیدالله به كوفه مسلط شد خواص از كرده خود پشیمان شدند و مسلم فرستاده امام(ع) را در كوچه های كوفه تنها رها كردند و خود در گوشه خانه خزیدند و پسر پیامبر(ص) را یاری نكردند مع الاسف عده ای از این اشخاص هم برای جنگ با امام عازم كربلا شده و با ایشان قتال كردند.
افرادی كه امام در كربلا به اسم، آنها را صدا می زند و می گوید: آیا شما نبودید نامه نوشتید و من را دعوت كردید الان چه شده است؟ در نهایت اینكه خواص پس از پیامبر اسلام(ص) با فراموش كردن یاد خداوند و دنیا پرستی، شامل قسم شیطان شدند كه گفته بود بندگانت را به گمراهی می كشانم مگر مخلصین از آنها را و مشخص شد كه مصاحبت بدون معرفت با پیامبر خدا(ص) هم آدمی را جزو مخلصین درگاهش قرار نمی دهد. بلكه باید از ذكر خدا غافل نبود و تابع شهوت ها نشد تا بتوان در پیچ های تاریخی تصمیمات مهمی را گرفت و اجازه نداد امام بر حق بر مسلخ شهادت برود.
منبع: جاویدانی
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب