داوودآبادی مطرح كرد؛
فرهنگ دفاع مقدس را در بازی های کامپیوتری معرفی کنیم
به گزارش جاویدانی، یک نویسنده و پژوهشگر دفاع مقدس اظهار داشت: فرهنگ جبهه و اخلاقیات دفاع مقدس در بازی های کامپیوتری به نسل جدید باید بجای تاکید صرف بر جنگ و نظامی گری معرفی شود.
به گزارش جاویدانی به نقل از مهر، حمید داودآبادی از نویسندگان و پژوهشگران حوزه دفاع مقدس در دیدار با محمد امین حاجی هاشمی مدیرعامل بنیاد ملی بازی های کامپیوتری در سخنانی به بیان دیدگاه های خود در زمینه ساخت بازی برمبنای معرفی فرهنگ جبهه و شخصیت اخلاقی و رفتاری شهدای دفاع مقدس پرداخت.
مشروح گفتگو و سخنان داودآبادی با هاشمی بدین سان است:
پرفسور مسیحی با پای پیاده روی خاک شلمچه
یک بار از من پرسیدند چند وقت جنگ بودی؟ گفتم ۱۰۰ روز. بعد پرسیدند چقدر جبهه بودی؟ گفتم ۵۰ ماه. یک بسیجی اگر ۳ ماه برای ماموریت به منطقه می رفت، ۱۰ روز درگیر جنگ بود ولی ۸۰ روز تو فضای معنوی و ارتباطات جبهه بود. چیزی که الان در سینما و تلویزیون داریم فرهنگ جنگ است. ما جنگجو نبودیم، رزمنده بودیم. سال ۱۳۷۸ میزگردی با عنوان بررسی تطبیقی ادبیات خاطره نویسی جنگ و رزمندگان ایران (و عراق) و رزمندگان فرانسوی در جنگ جهانی اول در تهران اجرا شد.
۵ پروفسور فرانسوی برای حضور در این سمینار به تهران آمده بودند. یکی از آنها پروفسور کریستف بالایی مسیحی رییس انجمن دوستی ایران و فرانسه بود. در جلسه من را در آغوش گرفت و گفت آرزویم بود که شما را ببینم. تعجب کردم. پرسیدم که چرا این حرف را می زند؟ محمود طالقانی یکی از مشاوران وی گفت دیشب در گفتگویی آقای بالایی اظهار داشت که کتاب «یاد ایام» حمید داودآبادی من را شگفت زده کرده است و تا حالا روابط دوستانه و انسانی در جنگ را اینگونه که او روایت کرده، ندیدم.
پروفسور ادوون روزو رییس موزه جنگ فرانسه هم در این سمینار حضور داشت. پس از سمینار او را به شلمچه بردند. آنجا وای وای می کرد و می اظهار داشت: اینجا کجاست؟ این زمین شلمچه با آدم حرف می زند. اگر یک وجب از این زمین در موزه جنگ فرانسه بود، نشانت می دادم که مردم چه زیارتگاهی درست می کردند. روزی که داشت از ایران می رفت، اظهار داشت که همه ۲۰ سال کار تحقیقاتی من روی جنگ های دنیا یک طرف، این ۲ روزی که در ایران بودم و درباره ی جنگ شما شنیدم، یک طرف. آرزوی من این است که بتوانم یک هفته با پای پیاده روی خاک شلمچه قدم بزنم.
غارتگران فرهنگ دفاع مقدس
امروز جامع ترین و معتبرترین کتاب تاریخ ادبیات ایران را که دانشجوی ما بخواهد بخواند، کتاب ادوارد براون است، معتبرترین شاهنامه برای چاپ مسکو است. چرا؟ الان درحال نگارش کتابی با عنوان اولیه غارتگران هستم. در این کتاب گفتم که آمریکایی ها، فرانسوی ها، هلندی ها، فنلاندی ها و… روی فرهنگ دفاع مقدس ما غارتگرانه کار می کنند. در جلسه ای با حضور رییس مجلس شورای اسلامی و وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به آنها گفتم بزرگترین و کامل ترین کتابخانه دفاع مقدس ما کجاست؟ نخستین آن در کتابخانه اریک بوتل پاریس است و دومی آن در دانشگاه اسکاتلند با عنوان کتابخانه شهید آوینی است. آنها روی فرهنگ دفاع مقدس ما کار می کنند.
۱۵ سال پیش دکتر جاشوآ استاد دانشگاه ییل فرانسه می گفت هر کتابی که درباره ی دفاع مقدس شما چاپ می شود، نخستین مخاطبان آن استادان و اهل فن دانشگاه هستند و بعد دانشجویان. می گفت من رفتم جلوی دانشگاه تهران و همه کتابفروشی های آن منطقه را گشتم و یک کتاب از جنگ شما پیدا نکردم. چرا دانشگاه های شما با جنگ شما قهر هستند؟
ما باید بجای نظامی گری، اخلاقیات را ارائه دهیم. نمایش نظامی گری اصلاً ارزشی ندارد. پس از حمله اول آمریکا به عراق طه یاسین رمضان حرف عجیبی زد. گفته بود آمریکایی ها هیچ غلطی نمی توانند بکنند. آنهایی که تا قلب عراق پیش می آمدند، بچه بسیجی های ایرانی بودند که سربندهای یاحسین بسته بودند. دشمنی که ۸ سال با ما جنگیده، این طور اعتراف می کند. ولی ما نتوانستیم آنرا ارائه بدهیم.
یک دختر هلندی موضوع پایان نامه دکترای خودرا نقاشی دیواری های مسجد جامع خرمشهر انتخاب می کند. در اوج زمان جنگ ۸۵ درصد دانشجویان عراقی که خارج از عراق درس می خواندند، موظف بودند که موضوع پایان نامه هایشان درباره ی جنگ ایران و عراق باشد. امروز ما یک درصد هم نداریم. این همان تفاوت جبهه و جنگ است. ما الان بخواهیم بازی جنگی بسازیم، عالی تر و بهتر آنرا، آمریکایی ها می سازند. ۵-۶ سال پیش از ظهور بن لادن فیلمی با اسم حکومت نظامی ساخته شد که در آن تصویر بن لادن را نشان دادند و مردم را برای حضور بن لادن آماده کردند. ۲-۳ سال پیش از حادثه ۱۱ سپتامبر، اریک بوتل فرانسوی ۶ سال در ایران بود و درباره ی عملیات های شهادت طلبانه کار تحقیقی کرد. نتیجه آن شد ظهور القاعده، فرو ریختن برج های دوقلو و عملیات های انتحاری شد. آنها هدفمند کار می کنند.
خواندن فاتحه پس از کشتن عراقی ها
آنها دنبال فرهنگ جبهه ما هستند و می خواهند آنرا از ما بگیرند. من قول می دهم که نخستین کتاب تحلیلی درباره ی فرهنگ جبهه ما را فرانسوی ها چاپ می کنند و بعد انگلیس. بعد ما هیچ کار نکرده ایم و فقط آمار می دهیم که این قدر عراقی کشتیم و این قدر تانک منفجر کرده ایم. اینها به چه درد دانشجوی ما می خورد؟ ما دانشجویان را به بازدید مناطق راهیان نور می بریم و بعد آمار می دهیم که اینجا این قدر کشتیم. ما دنبال این چیزها نبودیم، خود من یک روز برای جنگ، جبهه نرفتم. دکتر جاشوآ تحقیقی را درباره ی فرهنگ بسیج انجام می داد و می خواست بگوید که بسیجی یعنی چی؟ به او گفتم من ۱۳ خرداد سال ۱۳۶۱ در جاده خرمشهر، ایستگاه حسینیه در سن ۱۶ سالگی نخستین عراقی را کشتم. بعد رفتم بالای سرش و فاتحه برایش خواندم. آقای جاشوآ با تعجب گفت شما که فاتحه را برای شهدایتان می خوانید. گفتم من آنجا به خدا گفتم که وظیفه ام را انجام دادم. کَرم تو زیاد است و او را ببخش. من تا آخر جنگ جنازه عراقی می دیدم، برایش فاتحه می خواندم.
در عملیات کربلای یک، عملیات آزادسازی مهران تیر خوردم و مجروح شدم. دوشکای عراقی ها تمام بچه های ما را زخمی و شهید کرد. فردای آن روز در بیمارستان صالح آباد من روی یک تخت بودم و همان تیربارچی عراقی هم تخت بغلی کنار من بود. کمپوت و آبمیوه را اول به او می دادیم. من می توانستم او را بکشم و بگویم تو بسیاری از رفیق های مرا کشتی. اما چون امام (ره) گفته بود وقتی عراقی ها اسیر شدند میهمان شما هستند، معتقد بودم که کشتن وی در این شرایط قتل نفس است. مشابه این نسخه اصلاً در دنیا نیست.
پیام جبهه در تولیدات غربی ها
در جلسه ای با حضور فرانسوی ها، استادم علیرضا کمری گفت یکی از بزرگترین تفاوت های جبهه های ما با جبهه های دنیا این بود که اگر سربازی در جنگ تمرد کند او را به خط مقدم تبعید می کنند اما در جنگ ما برعکس بود و اگر رزمنده ای تخلف می کرد او را به شهر تبعید می کردند. خود من با فرمانده تیپ دعوایم شد و به من گفتند تو برای ۶ ماه حق حضور در جبهه را نداری. گریه می کردم و می گفتم بگذارید برگردم خط مقدم. آنها این چیزها را ندیدند و فقط جنگ را دیدند و امروز می خواهند این جبهه را از ما غارت کنند و متأسفانه ما در این دام افتادیم.
آنها بازی جنگی را با کیفیت، عالی، جذاب و زیبا می سازند. ما یا نسازیم یا در عرض ۴-۵ سال یک بازی بسازیم که حرف ما را بزند و مفهوم و پیام داشته باشد. غربی ها الان پیام جبهه ما را در تولیدات شأن ارائه می کنند.
در سمینار ۵ پروفسور فرانسوی آن طرف میز نشسته بودند و من، داوود امیریان، سعید تاجیک و احمد دهقان که هیچکدام هم دیپلم نداشتیم، این طرف. آنها جلوی ما زانو زده بودند، چون می دانستند که دست روی چه چیزی بگذارند. کریستف بالایی کتاب "حرمان هور" شهید احمدرضا احدی را که شاید در ایران ۵۰ هزار نسخه از آن هم چاپ نشده باشد در دست گرفت و گفت این مثنوی انقلاب شماست. زرنگ آن نیست که این سطور را بخواند، زرنگ آنست که سفیدی بین سطور را بفهمد. او ارزش این کتاب را می فهمد. اریک بوتل از کتاب ۱۲۰ صفحه ای زنده باد کمیل نوشته محسن مطلق که مقام معظم رهبری هم تقریظ زیبایی بر آن نوشته، یک پایان نامه دکتری ۱۰۰۰ صفحه ای نوشته است. وقتی آنرا جلوی محسن مطلق گذاشت، او وحشت زده به اریک بوتل گفت از ۱۲۰ صفحه کتاب من چی درآوردی که این شده است؟ بوتل کتاب را حفظ بود.
همین الان هر کدام از کارشناسان غربی که بخواهند درباره ی فرهنگ جبهه ما تحقیق کنند اول مبلغ کلانی به اریک بوتل در پاریس می پردازند و تحقیقات کتابخانه ای را انجام می دهند و بعد می آیند سراغ ۱۰-۱۵ نفری در ایران که بچه جبهه بودند. سراغ هیچ سردار و فرماندهی نمی روند، چون می دانند که آنها فقط جنگ را داشتند. تقریظ هایی که رهبر روی کتاب های دفاع مقدس نوشتند، اساسنامه فرهنگ جبهه است. دیگر چطور به ما بفهمانند که فرهنگ جبهه این است؟ نشان دادن آرپی جی زدن و تانک ترکاندن ما را به هیچ جا نمی رساند. حالا اگر بنیاد ملی بازی های کامپیوتری می خواهد در این حوزه کار کند باید یک سال روی فرهنگ جبهه تحقیق کنید.
یک خانم فرانسوی ۱۵ سال در ایران روی فرهنگ جبهه کار تحقیقاتی انجام می داد. اول دی ماه به خوزستان می رفت و پایان فروردین باز می گشت. رییس حوزه هنری وقت برای او ساختمان و آپارتمان رایگان گرفته بود و انجمن عکاسان دفاع مقدس هم پشتیبان مالی او بود. متأسفانه من حمید داودآبادی کلی کار پژوهشی و تحقیقی درباره ی جنگ انجام دادم ولی هیچ ارگانی تا امروز از من حمایت مادی و معنوی نکرده است. انجمن عکاسان دفاع مقدس یک دفعه به من نگفته نگاتیوهایی که از جنگ داری را بیار برائت اسکن نماییم. غریب پرستیم. اریک بوتل هر چه در این سال ها در ایران جمع کرده بود با خود برد. می رفت در روستاها و از وصیت نامه شهدا کپی می گرفت و آنها را جمع آوری می کرد. در شلوغی های ماجرای کوی دانشگاه در سال ۷۸ اریک بوتل گفت من یک گنجی از ایران بردم که شماها متوجه نشدید. پرسیدم چه گنجی؟ گفت تمام آنچه که تهیه کرده بودم را به بهترین نحو بسته بندی کردم و به پاریس فرستادم. آنها دارند گنج جنگ ما را استخراج می کنند و ما متوجه آن نیستیم.
درباره حاج قاسم چه کردیم؟
چرا رهبر در تمام صحبت هایشان بدون استثنا از دفاع مقدس می گویند؟ دفاع مقدس عقبه فرهنگی ماست که به عاشورا متصل می شود و به قول مقام معظم رهبری نمی از یم عاشورا است که ما نتوانستیم آنرا ارائه دهیم. در سی امین سالگرد جنگ ایران و عراق سمیناری در انگلیس به همت یک عراقی اجرا شد. هر چه به آقایان التماس کردم که از ایران نماینده ای برای حضور در این کنفرانس بفرستید، قبول نکردند. ۲ یهودی ایرانی الاصل از اسرائیل به نمایندگی از ایران در این سمینار شرکت کردند و مقاله ارائه دادند.
ما به بازی به چشم بازیچه نگاه می نماییم. بازی زمینه ساز فرهنگ است و غربی ها روی آن کار می کنند. این همه درباره ی حاج قاسم سلیمانی و اقداماتش در سوریه و عراق صحبت می شود. ولی درباره ی او جز نصب بنر چه کار کرده ایم؟ نتفلیکس یک مجموعه با عنوان مسیح ساخت با این داستان که داعش به سوریه حمله می کند و مسیح سوریه را نجات می دهد. بعد به فلسطین می رود و در آنجا انتفاضه بوجود می آورد و بعد به آمریکا می رود. موساد به تعقیب او می پردازد تا بفهمد او کیست. جالب این که پدر این مسیح، ایرانی و مادرش عراقی است و در کویت زندگی می کرده و زرتشتی است.
من در سفری به منطقه ضاحیه در لبنان که متعلق به حزب الله است، در یکی از فروشگاه ها دیدم که یک خانم محجبه و چادری دارد فیلم سیصد را می فروشد. سوال کردم شما می دانید موضوع این فیلم چیست. گفت همه جا این فیلم را می فروشند نخستین هدف شان در ساخت این فیلم ها و بازی ها این است که اعتقادات ما را خراب کنند. ما با کلی نیرو ۸ سال جلوی عراق سد ایجاد کردیم. حاج قاسم سلیمانی زمان جنگ در پایین ترین رده فرماندهان بود و بسیاری از آقایانی که الان برای ایشان سینه می زنند، زمان جنگ حاج قاسم را هیچ حساب می کردند. ولی امروز حاج قاسم سلیمانی یک تنه عراق و سوریه را از چنگ آمریکا، ترکیه، قطر، عربستان و داعش نجات داد. دشمن هم نمی خواهد این مسئله دیده شود. حالا در هر قالبی که باشد چه فیلم، چه بازی باید به این اتفاق بپردازیم. دنیا نمی خواهد این اتفاق بیفتد و این قدر روی این مساله قشنگ کار کردند که الان در دنیا حاج قاسم سلیمانی را به عنوان یک تروریست می شناسند و با همین رویکرد بازی هم می سازند.
فیلم سیصد را مقابل ایران ساختند و به ۳۰-۴۰ زبان دنیا دوبله شد. آن وقت ما چه کار کردیم؟ ما فقط یاد گرفتیم که در این خبرگزاری و آن خبرگزاری چهار تا فحش بدهیم و بس. من در سفری به منطقه ضاحیه در لبنان که متعلق به حزب الله است، در یکی از فروشگاه ها دیدم که یک خانم محجبه و چادری دارد فیلم سیصد را می فروشد. سوال کردم شما می دانید موضوع این فیلم چیست. گفت همه جا این فیلم را می فروشند. یعنی تا خانه ما آمدند، آن وقت ما در چند خبرگزاری چند تا فحش درباره ی فیلم سیصد دادیم. یک فیلم در مقابل سیصد نساختیم. ما باید امروز جوانان مان را واکسینه نماییم. در همین حوادث اخیر ببینید چقدر قشنگ و زیبا با یک شعار «بسیجی، سپاهی، داعش ما شمایید» همه آنچه که ما درباره ی داعش ادعا داشتیم را در ذهن جوان ما از بین بردند و این شعار را ملکه ذهن جوانان ما کردند. حالا هی بیاییم فیلم درباره ی داعش بسازیم، او اصلاً آنرا نگاه نمی نماید. ما جوانمان را واکسینه نکردیم و در این شرایط او بی برو برگرد آلوده می شود.
تعیین تیم تخصصی و محقق برای ساخت بازی
برای ساخت یک بازی کامپیوتری با فرهنگ جبهه باید یک تیم تخصصی و محقق تعیین کنید تا یک سال روی این مساله فکر کنند و بودجه یک ساله شما به آن اختصاص یابد و از آنها طرح بخواهید. شبی که جرج بوش می خواست فرمان حمله به افغانستان را صادر کند کاندولیزا رایس و همه اعضای کاخ سفید را جمع کرد و فیلم سفر قندهار محسن مخملباف را برای آنها پخش کرد. رابین رایت یک خبرنگار آمریکایی متخصص در زمینه ایران و خاورمیانه است. دولت آمریکا هر اقدامی در عراق، سوریه و لبنان بخواهد انجام دهد اول با او مشورت می کند.
چرا ما نداریم؟ چون ما عادت کردیم، کپی نماییم. من می توانم از بسیاری از فیلم های دفاع مقدس نام ببرم که از فیلم های آمریکایی کپی شده است. در صورتی که ما این همه داستان و قصه داریم ولی سراغ آنها نمی رویم. دوران دفاع مقدس ما پر است از اخلاقیات که باید دنبال معرفی آنها برویم نه قهرمان سازی. سال ۵۴ من ۱۰ ساله بودم. خاطرم هست آن موقع یک بچه ۶ ساله به اسم سعید طوقانی در مراسمی جلوی فرح پهلوی در ۳ دقیقه ۳۰۰ دور چرخید و بازوبند پهلوانی کشور را از او دریافت کرد. من او را در تلویزیون می دیدم، می گفتم خوش به حال او و می شود که با او رفیق شوم؟ تصاویر او را از روزنامه جدا می کردم و می گذاشتم لای کتابم و با خودم به مدرسه می بردم و به بچه ها نشان می دادم و می گفتم این عکس پهلوان کشور است.
سال ۶۳ من با سعید طوقانی در جبهه بودم و باورم نمی شد که او همان کسی است که بازوبند پهلوانی از فرح گرفت و با تمام شخصیت های رده بالای کشور به غیر از شاه عکس داشت. بعد آمد جبهه و تغییر نمود و شخصیتی حماسی عجیبی پیدا کرد. او برای ما گم شده است. اخلاقیات سعید طوقانی معرکه بود. در اندیمشک کنار خیابان پوسترهای او را می فروختند. یک دفعه رفت از فروشنده پرسید که عکس این بچه چقدر است؟ فروشنده گفت یک تومان. گفت من با این هیکل یک تومان می ارزم. او به بسیاری از چیزها پشت پا زد. می توان در قالب یک بازی ورزشی او را معرفی نمود که از کجا به کجا رسید.
نگاه تان به جنگ را عوض کنید
در کتاب «دیدم که جانم می رود» که گل سرسبد کتاب های من است، جنگ و عراقی نمی بینید. خاطرات خودم درباره ی شهید مصطفی کاظم زاده است. تا امروز که خودم سراغ دارم بیش از ۱۰۰ جوان را سراغ دارم که فساد اخلاقی داشتند و پس از خواندن این کتاب نماز اول وقت شان ترک نمی گردد. بتازگی هم ترجمه عربی آن در دانشگاه لبنان رونمایی گردید و دانشجویان زبان فارسی این دانشگاه می گفتند که با این کتاب فارسی را یاد گرفتیم. وقتی برایشان از شهید مصطفی کاظم زاده تعریف می کردم انگار که دوست شان بود و اشک می ریختند. مصطفی کاظم زاده ۴۰ سال پیش شهید شده آنها او را از کجا می شناختند؟ چون من فرهنگ و اخلاق مصطفی را ارائه دادم. اصلاً از جنگ در این کتاب حرف نزدم. آنها دنبال زدن و کشتن نیستند، دنبال اخلاقیات هستند. سال ۱۳۷۰ در دیداری خدمت مقام معظم رهبری رسیدیم. کتابی ۶۰ صفحه ای به اسم «فرمانده من» هست که ایشان در آن دیدار و بعدها ۳ بار در صحبت هایشان گفتند این کتاب را ترجمه کنید. حتی توضیح دادند که کتاب برای ترجمه با چه الگویی بازنویسی شود که فرهنگ جبهه در آن منتقل شود.
یکی از برنامه های دشمن هم این است که اجازه ندهد این فرهنگ ارائه شود. اگر توانستید این فرهنگ را ملاک ساخت بازی کنید، برنده اید. به کمیت هم توجه نکنید و این نباشد که بطورمثال در عرض یکسال ۱۰۰ بازی ساختیم. خب، با این ۱۰۰ بازی چند نفر را جذب کردید؟ ولی امکان دارد یک بازی بسازید و بواسطه آن کلی آدم را عوض کنید. ما باید دنبال عوض کردن درون آدم ها باشیم نه جذب بازیکن.
شما ببیند با کتاب شاهرخ ضرغام چقدر جوان عوض شدند و تحت تأثیر این شهید قرار گرفتند. ساخت بازی باید هدفمند باشد. اگر بهترین بازی جنگی را هم بسازید، باید دید هدف از ساخت آنچه بوده است؟ اگر فقط هدف جذب بازیکن با صحنه های اکشن بوده که در بازی های آمریکایی و غربی بهتر و با کیفیت تر وجود دارد و جوانان هم طرفدار آن هستند. شما باید در بازی جنگی دنبال این باشید که یک جوان را با یک اخلاق و رفتار یک شهید تحت تأثیر قرار دهید.
توصیه حاج قاسم جهت کمک به خواهر یک شهید
در جلسه ای در لبنان خاطره ای از حاج قاسم که همه دنیا از او متحیر مانده بودند، تعریف کردم که همه تحت تأثیر قرار گرفتند. یک دفعه حاج قاسم به من گفت آقای داودآبادی دلت خیلی برای فلان شهید می سوزد؟ گفتم بله. گفت خیلی دغدغه اش را داری؟ گفتم یا حضرت عباس! الان چه می خواهد بگوید؟ گفتم در حد و اندازه خودم بله، چطور حاجی؟ گفت برو برای خواهرش کاری بکن. حاج قاسم گفت خواهر این شهید با مردی ازدواج کرده و او هم زندگی را رها کرده و رفته و نه می آید سرخانه و زندگی اش و نه او را طلاق می دهد. این زن شرایط روحی سختی دارد، می توانی کاری برایش انجام دهی؟ یک کربلا نمی توانست برود، من بردمش. من همچنین ماندم. پیش خودم گفتم حاجی شما تو اوج قدرت هستی و می توانی بروی یقه آن مرد را بگیری و بیاوری دادگاه تا این زن را طلاق دهد!
حاج قاسم این بود که حاضر نبود ذره ای از قدرتش حتی برای یک خواهر شهید استفاده نماید. اینها باید به جوان ما معرفی شود. من در آن جلسه نه گفتم حاج قاسم این قدر عملیات کرد، نه این که این قدر داعشی کشت و… همین خاطره کوچک را گفتم و آن جمع را تحت تأثیر خاصیت رفتاری حاج قاسم قرار دادم. اگر بتوانیم این چهره از شهدا را به جوانان معرفی نماییم و آنها با این چهره آشنا گردند، برنده ایم. نگاه تان به جنگ را عوض کنید. در هرکاری رویکرد الهی مدنظرمان باشد. اگر صرف ساخت بازی هدف ما باشد، غربی ها خیلی بهتر از ما می سازند.
الگوگیری اسپیلبرگ از جبهه و جنگ
فیلم «نجات سرباز رایان» بازنمایی عملیات بدر و خیبر ما در دوران دفاع مقدس است. سوژه اصلی سرباز رایان درباره ی کشته شدن ۱ برادر از خانواده رایان در جنگ است. خبر مرگ آنرا به مادرشان می دهند. اما بعد متوجه می شوند که برادر دیگر در جایی در نرماندی، گم شده است. گروهانی از جانب ارتش آمریکا مأمور پیدا کردن او از میدان جنگ و بازگردانش به مادرش می شوند.
نمونه عینی این داستان در جنگ ما در خانواده آقای مظفر (وزیر اسبق آموزش و پرورش) اتفاق افتاده است. آقای مظفر به همراه ۳ برادرش در جبهه بود. در یک روز ساعت ۹ یکی از برادرها، ساعت ۱۰ یکی دیگر از برادرها و ساعت ۱۱ برادر دیگرش به شهادت رسیدند. گروهانی مأمور شدند که برادر دیگر یعنی حسین مظفر را پیدا کنند و او برود پدر و مادرش را از ستاد پشتیبانی جنگ در اهواز و کرمانشاه بیاورد تا خبر شهادت این ۳ فرزندشان را به آنها بدهد.
ما امثال حاج علی موحد دانش را داریم که وقتی در عملیات بازی دراز دستش قطع شد، بدون این که کسی متوجه شود دست قطع شده را داخل جیبش گذاشت و رفت بهداری پادگان ابوذر و دست قطع شده را روی میز گذاشت و گفت این دست قطع شده مال من است، برای آن یک کاری کنید. مشابه این صحنه را در فیلم نجات سرباز رایان داریم. سرباز آمریکایی دستش قطع می شود، دستش را پیدا می کند و با خودش می برد.
آنها دنبال فرهنگ جبهه ما هستند و می خواهند آنرا از ما بگیرند. من قول می دهم که نخستین کتاب تحلیلی درباره ی فرهنگ جبهه ما را فرانسوی ها چاپ می کنند و بعد انگلیس. بعد ما هیچ کار نکرده ایم و فقط آمار می دهیم که این قدر عراقی کشتیم و این قدر تانک منفجر کرده ایم. اینها به چه درد دانشجوی ما می خورد؟
تمام فیلم های آمریکایی پر است از فحش و بدوبیراه؛ تک تیرانداز ما موقع شلیک می گفت «و ما رمیت إذ رمیت و لکنّ الله رمی» و به هدف می زد. در سرباز رایان هم سرباز آمریکایی موقع تیراندازی صلیب را می بوسد و از انجیل می خواند و دقیق به هدف می زند. بعدها اسپیلبرگ، کارگردان این فیلم گفته بود برای ساخت این فیلم خیلی از مستندهای جنگ ایران و عراق را دیدم. این است که با زرنگی اسپیلبرگ فیلم نجات سرباز رایان یک فیلم جنگی مقدس از کار درآمده است و با تماشای آن شما از سرباز آمریکایی خوشت می آید. حالا ما که صاحب این جنگ مومنانه در مقابل متجاوزان عراقی هستیم، چرا بلد نیستیم از آن استفاده نماییم.
ما باید بجای نظامی گری، اخلاقیات را ارائه دهیم. نمایش نظامی گری اصلاً ارزشی ندارد. پس از حمله اول آمریکا به عراق طه یاسین رمضان حرف عجیبی زد. گفته بود آمریکایی ها هیچ غلطی نمی توانند بکنند. آنهایی که تا قلب عراق پیش می آمدند، بچه بسیجی های ایرانی بودند که سربندهای یاحسین بسته بودند. دشمنی که ۸ سال با ما جنگیده، این طور اعتراف می کند. ولی ما نتوانستیم آنرا ارائه بدهیم.
تفاوت خودکشی و شهادت از دید محقق فرانسوی
دکتر جاشوآ می گفت برای تحقیق درباره ی تفاوت خودکشی و شهادت نزد خیلی از روحانیون در قم رفتم. مگر در دین شما خودکشی حرام نیست، پس چرا بچه های شما خودشان را روی مین های میدان مین می انداختند و می کشتند.
خود من شاهد این صحنه بودم. در خرمشهر ۴۰ نفر جلوی چشم من خودشان را تو میدان مین انداختند و روی مین ها غلت زدند. ما پشت خاکریز بودیم و مقابل ما میدان مین بود و قرار بود برای عبور از میدان مین تعدادی پیش مرگ شوند. دیدم یکی از این بچه ها دنبال سنگر می گردد. گفتم تو تا عقب بودی دعای توفیق شهادت می خواندی، حالا چرا دنبال سنگر هستی؟ این نوجوان کم سن و سال به من گفت حفظ جان در اسلام واجب است و اگر الکی تیر و ترکش بخوری، شهید نیستی. بعد خبر دادند که بچه های تخریب نمی توانند در عرض ۱۵ دقیقه معبر را باز کنند و اگر این معبر باز نمی شد نیروهای پایین خرمشهر همه محاصره و قتل عام می شدند. گفتند به بچه ها بگویید که پیش مرگ شوند. همان بچه که آرپی جی زن بود تا این دستور را شنید، قبضه آرپی جی را انداخت زمین و زد تو سینه بسیجی بغلی اش تا زودتر از او خودش را به میدان مین برساند. معبر باز شد و وقتی ما وارد میدان مین شدیم، سمت راستم پیکر این پسر بچه را دیدم که حتی فرصت نکرده بود کوله پشت دوشش را که ۳ تا گلوله آرپی جی داخلش بود، باز کند و با همان وارد میدان مین شده بود. با شکم روی مین افتاده و لب هایش هنوز تکان می خورد. گفتم شاید آب می خواهد. گوشم را بردم سمت صورتش تا بفهمم چه می گوید. داشت سوره حمد می خواند.
دکتر جاشوآ گفت پاسخ سوالم را که روحانیون نتوانستند، بدهند این خاطره تو از این این بچه بسیجی به من داد. ما اینها را به جوانان مان ارائه ندادیم. هر چند که در میان خودمان و در تهران کسانی هستند که اینها را باور نمی کنند و می گویند داستان است.
برای تبلیغات کار می کنیم!
در دانشگاه لبنان به جوانان حاضر در جلسه گفتم اگر خیلی دوست دارید شهید شوید، بروید گناه کنید. با تعجب مرا نگاه کردند. گفتم گناه کنید، اما مثل آن پسر بچه ای که در جزیره فاو نماز شب می خواند و گریه می کرد و می گفت خدایا گناهان مرا ببخش. گفتم تو چه گناهی کردی در این سن و سال؟ گفت روز گذشته نماز ظهرم را اول وقت نخواندم و دیشب هم می خواستم نماز شب بخوانم، خواب ماندم. ما اینها را ارائه ندادیم.
شهید حسین قجه ای فرمانده گردان سلمان در جاده خرمشهر در محاصره قرار می گیرد. عشق شهید حاج احمد متوسلیان بود. حاج احمد به او التماس می کرد که بیاید عقب. قبول نمی کند و می گوید که بچه های من اینجا هستند و همانجا هم به شهادت می رسد. او مثل بسیاری از رزمندگان یک دفتر داشت که گناهان خودرا هر روز در آن علامت می زدند. برای نوشتن زندگی نامه اش این دفتر را امانت گرفتم. دیدم در یکی از روزها بجای علامت ضربدر یک خط بلند در صفحه نوشته است. نوشته بود می خواهم بروم دو رکعت نماز بخوانم و استغفار کنم. من از ساعت ۱۰ تا ۱۰: ۱۰ دقیقه بامداد الکی نشستیم با بچه ها خندیدیم و وقت خدا را ضایع کردم.
جوان ما باید اخلاقیات را از این نمونه های عینی یاد بگیرد. خود ما هم مفهوم گناه از دید یک شهید را نمی فهمیم. ما هنوز به جامعه مان امر به معروف نکردیم، پس از بچه هایمان توقع داریم که چرا فلان کار را کردی و فلان کار را نکردی. مگر ما به او یاد دادیم؟ من از شما مطالبه دارم و اگر می خواهید کار خوب انجام دهید، باید کار فرهنگی انجام دهید نه تبلیغاتی. هزینه هرکدام از این بنرهایی که برای حاج قاسم نصب کرده اند، معادل ۲- ۳ کتاب می شود. بنر با رد شدن آن مناسبت دیگر موضوعیت ندارد و تمام می شود اما چاپ کتاب ماندگار است و حتی اگر در اتوبوس هم بگذاریم، خوانده می شود. اما کار ما برعکس است و همه اش برای تبلیغات کار می نماییم.
ما به حاضرخوری عادت کرده ایم. در صورتیکه بنا به روایت یک ساعت تفکر بهتر از ۷۰ سال عبادت است. باید برای تولید یک کار خوب و اثرگذار وقت بگذاریم. این کاری است که دشمن انجام می دهد و برای آن زحمت می کشد و به نتیجه هم می رسد.
موقع نگارش کتاب «تفحص» به میدان مین می رفتم تا بتوانم فضا و موقعیت را به خوبی منتقل کنم. شهید مجید پازوکی می گفت این طوری نرو توی میدان مین. این در حالی بود که زمان جنگ از مین می ترسیدم و در هیچ دوره آموزش مین شرکت نمی کردم. اما برای نوشتن کتاب تفحص به تنهایی می رفتم میدان مین و دستم با سیم خاردارها می برید. می گفتم من اگر از مین و سیم خاردار بترسم، نمی توانم کتاب تفحص را بنویسم. می توانستم در خانه بنشینم و آنرا بنویسم، اما کتابم روح نداشت.
گمشده های در تاریخ
یکی از شهدا در مناطق عملیاتی و در آن همه تیر و ترکش با پای برهنه راه می رفت. به او گفته بودند چرا پابرهنه راه می روی. جواب داده بود اگر در جوانی گناهی کردم، شاید این طوری خدا مرا ببخشد. وی در خاطرات شخصی خود دارد یک دفعه در یک عملیاتی زخمی شدم و خون زیادی از دست داده بودم و تلوتلو می خوردم و می افتادم روی زمین و باردیگر بلند می شدم. آن موقع یاد شب هایی افتادم که در شهرمان دنبال عرق خوری می رفتم و مست می کردم و تلو تلو می خوردم و می افتادم داخل جوی آب و یک نفر مرا از جوی آب بیرون می کشید تا خفه نشوم.
یکی از شهدا در مناطق عملیاتی و در آن همه تیر و ترکش با پای برهنه راه می رفت. به او گفته بودند چرا پابرهنه راه می روی. جواب داده بود اگر در جوانی گناهی کردم، شاید این طوری خدا مرا ببخشد چه کسی او را عوض کرد؟ این جمله عین گفته امام (ره) است که انقلاب جوانان ما را از کاباره ها و مشروب فروشی ها به میدان های شهادت کشاند. ما اینها را هیچ جا ارائه ندادیم. اینها هیچ کدام شان از شکم مادر که متولد شدند، اینطور نبودند. امثال همت، متوسلیان و چمران بعدها همت و متوسلیان و چمران شدند. این شدن ها را به جوانان مان نشان ندادیم.
در ساخت بازی هم باید نشان دهید که این شهید از کجا و کدام رتبه به این جایگاه و مرتبه بالا رسید. از همان اول که بالا نبود و بعد هم شهید شد. متأسفانه اینها در کارهای فرهنگی ما نیست و اجازه نمی دهیم که بگوییم حاج همت یا چمران پیش از این که حاج همت و چمران شوند، چه بودند. ما اینها را پنهان کرده ایم و حلقه مفقوده است. اگر واقعیت اینها را ارائه دهیم، جوانان جذب می شوند. علیرغم این حلقه مفقوده نمی توانیم بین شهدا و نسل امروز اتصال برقرار نماییم. وقتی یک تقدس دروغین ایجاد می نماییم، جوان ما می گوید من هیچ گاه نمی توانم مثل حاج همت شوم. شما در ساخت بازی به این نکته توجه کنید.
یک هفته پیش از شهادت شهید آوینی در نماز جمعه کنار هم نشسته بودیم و صحبت می کردیم. به او گفتم آقا سید! این آقایی که الان دارد از اینجا رد می شود را خوب نگاه کن. پیرمردی بود که تمام دستش خالکوبی بود و از قدیم اعتیاد داشت. یک شکلات به من داد و یک شکلات به آوینی و با همان لهجه غلیظ ترکی گفت یاد سعید طوقانی و فلانی و فلانی بخیر. آوینی مبهوت او مانده بود. وقتی رد شد از من پرسید او کی بود؟ گفتم پیش از انقلاب قاچاقچی بوده و جنس می برده عراق و می آورده است. زمان جنگ بچه های اطلاعات عملیات در ارتفاعات بمو در غرب کشور می خواستند، بروند پشت عراقی ها نمی توانستند. او آنها را بوسیله تونلی که قاچاقچیان به وجود آورده بودند، می برد و می آورد. در عملیات خیبر به تن بچه های اطلاعات عملیات دشداشه می کرد و می برد در هور تحویل قاچاقچیان عراقی می داد. آنها می رفتند یک هفته در منطقه کار شناسایی را انجام می دادند و برمی گشتند. آوینی گفت وای! من باید روی او کار کنم که رفت فکه و به شهادت رسید. این پیرمرد هم چند سال پیش به رحمت خدا رفت. امثال اینها در تاریخ ما گم شده اند.
وقتی از نکشتن در بازی لذت می بریم
در شلمچه یک نفربر را پر از مجروح کردیم که برگردد عقب. پس از حدود ۳۰- ۴۰ متر یک تانک عراقی از پهلو به نفربر ما شلیک کرد. آنجا تنها دفعه ای بود که من صدای جیغ مرد را شنیدم. ۲۰-۳۰ رزمنده زخمی داخل نفربر می سوختند و جیغ می زدند و ما فقط گریه می کردیم. شب که شد رفتیم در نفربر را باز کردیم و فقط یک مشت پودر استخوان از بچه ها باقیمانده بود. حتی پلاک هایشان ذوب شده بود. آنجا داد زدم که خدایا اگر الان من را شهید کنی آن دنیا جلوی شهدا می گویم که من نمی خواستم شهید شوم و خدا مرا به زور شهید کرد. اجازه بده من برگردم تهران و یک ورق کاغذ به من بده تا روی آن بنویسم که بچه ها در شلمچه چگونه جنگیدند.
ما شهیدی داشتیم به اسم سید محمد هاتف که عشق من بود. در جبهه وقت اذان که می شد، دنبال او می گشتم که ببینم کجاست تا تماشایش کنم. صدای اذان که می آمد اشک او جاری می شد. می گفت از وقتی یادم است هر وقت صدای اذان می آید، گریه ام می گیرد. یک دفعه پایش ترکش خورده بود. به او التماس می کردم که برگرد عقب. گفت من نمی توانم راه بروم اما می توانم در سنگر بنشینم و مراقب دشمن باشم. همانجا ماند و ۱۵ سال بعد استخوان هایش برگشت. من اینها را دیدم و شما باید آنها را در بازی هایتان نشان دهید.
شهیدی داشتیم به اسم سید محمد هاتف که عشق من بود. در جبهه وقت اذان که می شد، دنبال او می گشتم که ببینم کجاست تا تماشایش کنم. صدای اذان که می آمد اشک او جاری می شد. می گفت از وقتی یادم است هر وقت صدای اذان می آید، گریه ام می گیرد سال ۶۰ در یکی از عملیات ها تپه ای به اسم تپه صدف را کماندوهای عراقی ۳ شبانه روز محاصره کردند و با مقاومت بچه ها نمی توانستند آنرا بگیرند. پس از ۳ شبانه روز بچه های اطلاعات عملیات به آنجا رفتند و دیدند که همه شهید شدند و فقط یک نفر زنده است. او یک جوان ۲۰ ساله از عشایر گیلان غرب به اسم مراد بود که تیربار و آرپی جی ها را در سنگرها چیده بود و ۳ شبانه روز به تنهایی مقاومت می کرده. او بزرگترین الگوی من در زندگی ام است. می دانید الان او چه کاره است؟ الان نه سردار است و نه حقوق مادام العمر دارد. با این سن و سال در گیلان غرب دور میدان می نشیند و ماله و استانبولی بنایی را در بقچه پیچیده و منتظر می نشیند تا یک نفر بیاید برای کار بنایی او را سر ساختمان ببرد. نه برایش کنگره گرفته اند و نه به او درجه ژنرالی داده اند. فقط اسم او تپه از تپه صدف به تپه مراد معروف شده و حتی جوانان گیلان غربی هم نمی دانند که تپه مراد بخاطر این شخص به تپه مراد معروف شده است. حالا وظیفه شماست که درباره ی این پسربچه ترک زبان که یک تنه ۳ شبانه روز جلوی عراقی ها مقاومت کرد، بازی بسازید و به عنوان الگو به نسل جوان معرفی کنید.
جوان ما در بازی از کشتن لذت می برد و با هر کشتن به امتیازات او اضافه می شود، در صورتیکه برعکس آن هم هست و من آنرا تجربه کرده ام. یک دفعه فرمانده ام به من فرمان داد ۳ سرباز عراقی را که جلوی ما بودند را بزنم. به آنها گفتم روی زمین بخوابید، خوابیدند. من هم جوان بودم و از جانب دیگر دستور فرمانده ام بود که وسط محاصره تانک و هلی کوپتر دشمن آنها را بکشم. مردد شدم. بعضی بچه ها گفتند ما می زنیم. گفتم نه، خودم آنها را می زم. به فرمانده ام گفتم خشاب های آنها را می بینم و اگر یک تیر سمت ما زده باشند، می زنم شان. قبول کرد. خشاب هایشان همه پر بود و نارنجک هایشان هم سرجایش. گفتم تیربار جلوی آنها بوده و می توانستند ما را قتل عام کنند ولی یک تیر سمت ما نزدند. گفت خب چه کار نماییم. گفتم من آنها را می برم عقب. گفت در این محاصره؟ گفتم من می برم. از روی زمین بلندشان کردم و کارت های شناسایی شان را گرفتم. دیدم هر ۳ شیعه بودند، یکی بچه نجف، یکی بچه کربلا و دیگری هم بچه کاظمین. این قدر از نکشتن آنها لذت بردم که در کشتن شان نداشت. اینها را باید در بازی ها به جوان مان ارائه دهیم.
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب