ناگفته هایی درباره مركز اسلامی هامبورگ
جاویدانی: توسعه و ترویج اسلام در خارج از مرزهای کشور امر مهمی است که تا حالا آثار بسیاری نیز برجای گذاشته است. همچون مراکزی که به همت آیت الله بروجردی تاسیس شد و در پیروزی انقلاب نیز نقش مهمی داشت، مرکز اسلامی هامبورگ است. این مرکز در مقطعی از دوران نهضت اسلامی تحت مدیریت شهید بهشتی بود و در جهانی کردن انقلاب نقش ویژه ای ایفا کرد.
به گزارش جاویدانی به نقل از ایسنا، پایگاه «مرکز اسناد انقلاب اسلامی» در ادامه نوشت: برای شناخت بهتر مرکز اسلامی هامبورگ و نقش آن در پیروزی انقلاب و ترویج فرهنگ تشیع، پای مصاحبه با آیت الله رضا رمضانی گیلانی، دبیرکل مجمع جهانی اهل بیت(ع) و نماینده محترم مردم گیلان در مجلس خبرگان رهبری نشستیم. آیت الله رمضانی گیلانی ابتدا شرحی از تاریخچه مسجد اسلامی هامبورگ ارائه دادند و سپس درباره تاثیر این مرکز در توسعه ارزش های اسلام و انقلاب صحبت کردند.
مشروح گفت و گو با آیت الله رمضانی گیلانی را در ادامه می خوانید:
بسم الله الرحمن الرحیم. در ابتدا از جنابعالی بابت وقتی که در اختیار پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی قرار دادید تشکر می نماییم. امروز خدمت شما هستیم تا درباره مرکز اسلامی هامبورگ بیشتر بدانیم. این مرکز با تلاش آیت الله بروجردی تاسیس شد. بعنوان نخستین سؤال و ورود به بحث لطفا بفرمایید چه عاملی موجب شد تا آیت الله العظمی بروجردی تصمیم به تأسیس مسجد امام علی(ع) در هامبورگ بگیرند؟
آیت الله رمضانی گیلانی: بسم الله الرحمن الرحیم. در ابتدا برای همه مسئولین و خدمتگزاران مرکز اسناد انقلاب اسلامی آرزوی صحت و سلامتی دارم و امیدوارم که این مصاحبه برای خوانندگان محترم مفید باشد. درباب پرسش شما می توان اشاره نمود که این امر بواسطه درخواست عده ای از مؤمنین ساکن آن منطقه صورت گرفت. آنطوری که خاطرم هست تا سال ۱۹۵۰ میلادی حدود دو هزار ایرانی در آنجا زندگی می کردند. ایرانیانی که آن زمان در آنجا زندگی می کردند، افراد متشخصی بودند. غالب این افراد یا تاجر بودند یا برای تحصیل در آنجا اقامت داشتند و عموما متدین و دیندار بودند. پس از حضرت آیت الله العظمی بروجردی قدس سره الشریف، مرجعیت عام شیعیان آن زمان درخواست حضور یک عالم دینی را در آن منطقه داشتند. نخستین عالمی که بعنوان نماینده مرجعیت در هامبورگ حضور پیدا کرد مرحوم آقای محمدی گلپایگانی پدر بزرگوار رئیس دفتر مقام معظم رهبری بود که حدود ۶ ماه در آنجا حضور داشتند. پس از ایشان مرحوم آقای محققی لاهیجی مسئولیت امور دینی مومنین آنجا را عهده دار شدند.
آقای لاهیجی با زبان خارجی آشنا بود و هم اهل هنر بود. ایشان به علوم روز مانند فیزیک و شیمی نیز تسلط داشتند. پس از اینکه آقای محققی امور مؤمنین آنجا را عهده دار شد فعالیتهای دینی مؤمنین نظم خاصی پیدا کرد. جلسات هفتگی منظم در خانه افراد تشکیل گردید و کلاس های تفسیر قرآن و بیان معارف دوده شروع شد. به دنبال آن، مؤمنین ساکن آن منطقه در نامه ای به آیت الله بروجردی سه منطقه را برای ساخت نخستین مسجد هامبورگ به ایشان معرفی کرده و از ایشان تقاضای حمایت نمودند.
وقتی که آیت الله بروجردی تصمیم خودرا در خصوص ساخت مسجد اعلام نمودند نخستین پول را هم خود ایشان پرداخت کردند. به نظرم آیت الله بروجردی در آن زمان مبلغ ده هزار تومان را برای ساخت مسجد پرداخت کرده بودند. نکته قابل توجه این بود که ایشان تاکید داشتند که اگر مقرر است مسجدی در هامبورگ ساخته شود باید در بهترین مکان شهر ساخته شود؛ پس از بین مناطق پیشنهادی زمینی در حدود ۴۰۰۰ متر در خیابان شونه آوس زیشت در کنار دریاچه آلستر که از زیباترین مناطق هامبورگ به حساب می آید، برای ساخت مسجد در نظر گرفته شد. با این اوصاف طبیعی است مکانی که حالا مسجد امام علی مقابل السلام در آن قرار دارد یکی از مرغوب ترین مناطق شهر به حساب آید.
بدون شک در کل اروپا شما مسجدی را از شیعیان مشاهده نمی کنید که از لحاظ موقعیت جغرافیایی خاصیت مسجد امام علی مقابل السلام را دارا باشد. شما اگر امروز به هامبورگ سفر کنید یکی از زیباترین مناطق این شهر منطقه آلستر است و یکی از زیباترین مراکز دیدنی این شهر هم مسجد امام علی مقابل السلام است که به دلیل گنبد فیروزه ای رنگ آن نزد مردم این شهر به «مسجد آبی» معروف شده است. مرکز اسلامی هامبورگ همه روزه شاهد حضور انبوهی از گردشگر هایی است که برای آشنایی با اسلام و تماشای سبک معماری چشم نواز این مسجد و نیز برای یافتن پاسخ سؤالات خود وارد آن مسجد می شوند. لازم به ذکر است که بعد از برگزاری جشن پنجاهمین سالگرد تأسیس این مجموعه در سال ۲۰۱۳ میلادی مرکز اسلامی هامبورگ جزء میراث فرهنگی شهر بشمار می رود.
پس از رحلت مرجع عالیقدر شیعه آیت الله العظمی بروجردی در سال ۱۳۴۰ و بازگشت مرحوم محققی به ایران، فترتی در ساخت مسجد به وجود آمد و برخی از اهالی با ادامه برنامه ساخت مسجد در یکی از بهترین مناطق مخالفت کردند. به هر ترتیب با حضور شهید بهشتی در هامبورگ و درایت ایشان، این مشکل حل شد. از آن پس حتی در مساجد ایران برای ساخت این مسجد پول جمع آوری می کردند. مردم می گفتنند: آقای بروجردی دستور داده تا در هامبورگ مسجدی ساخته شود و ما باید کمک نماییم تا این امر تحقق یابد. به هر ترتیب از طرق مختلف مبالغ خوبی جمع آوری شد و کار ساخت مسجد به پایان رسید. تاریخچه ساخت مسجد را شما می توانید در کتاب «مسجد آبی آلمان» مطالعه فرمایید.
دغدغه آیت الله بروجردی از تاسیس این مرکز چه بود؟
آیت الله رمضانی گیلانی: طبیعتا با اهمیت ترین دغدغه ایشان برای ساخت این مسجد ترویج مکتب شیعه بود. وقتی این مسجد ساخته شد آقای دکتر مهدی حائری یزدی هم در امریکا مبادرت به تأسیس مرکز مذهبی نموده بودند. نخستین دغدغه آقای بروجردی در مورد مراکز اسلامی خارج از کشور این بود که مؤمنینی که در خارج از کشور حضور داشتند مکانی برای عبادت داشته باشند و روحانیونی هم که به این مناطق می روند بتوانند مکتب شیعه را ترویج کنند.
اشاره به ترویج مکتب شیعه کردید؛ امروزه جریانی وجود دارد که به اشتباه ماهیت ترویج شیعه را در مبارزه با اهل سنت می داند؛ روش آیت الله بروجردی در ترویج تشیع چه بود؟ آیا ایشان هم این طور می اندیشیدند؟
آیت الله رمضانی گیلانی: اگر به حیات علمی و مذهبی ایشان اشراف داشته باشیم می بینیم که اینطور نبود. همانگونه که گفتم اساس ساخت مسجد امام علی مقابل السلام به درخواست عده ای از شیعیان بوده و ایشان هم یک عالم شیعی را به آنجا فرستادند تا مذهب شیعه را به درستی معرفی کنند. هدف آقای بروجردی این نبود که در آنجا مردم را به شیعه شدن ترغیب نمایند. برای اینکه دولت آلمان روی این مسئله حساس بود. من همیشه اینجا دو تا تعبیر را بیان می کنم؛ عالمانی که به این مناطق می روند وظیفه شان معرفی اسلام ناب است نه دعوت مردم به مسلمان شدن. از طرفی اشخاصی که با اسلام آشنایی پیدا می کنند به آن علاقمند می شوند، با اراده خود آیین اسلام را معرفی می کنند. آیت الله العظمی بروجردی نگاهی تقریبی داشتند. ارتباط وثیق با شیخ شلتوت و دانشگاه الازهر در زمان آقای بروجردی برقرار شد. ایشان با نگاه تقریبی شان توانستند فقه مذهب شیعه را در دانشگاه الازهر بعنوان یک مذهب رسمی معرفی کنند. ایشان به هیچ وجه نگاه تقابلی با مذاهب دیگر نداشتند و توهین به سایر مذاهب اسلامی را مجار نمی دانستند.
مدیریت و تولیت مراکز اسلامی در اروپا در زمان آیت الله بروجردی و پس از ایشان چگونه انتخاب می شد؟
آیت الله رمضانی گیلانی: بر طبق اساسنامه ای که در زمان تأسیس مسجد نگاشته و مصوب شده است مسجد هیأت امنایی دارد که آنان در این خصوص افرادی را به عالی ترین مرجعیت شیعی معرفی می کنند که معمولا این مراجع در ایران حضور داشتند. در زمان حیات مرحوم آیت الله بروجردی این کار اینطور انجام می شد و پس از رحلت ایشان هم افراد مورد نظر به حضرات آیات میلانی و خوانساری معرفی می شدند. شهد بهشتی هم با نظر آیات عظام میلانی و خوانساری مسئولیت آنجا را بر عهده گرفتند. برخی به اشتباه می گویند که شهید بهشتی با عنایت آیت الله بروجردی به آنجا رفتند در حالیکه شهید بهشتی در سال ۱۳۴۵ به هامبورگ رفتند و حال آنکه مرحوم آیت الله بروجردی در بهار ۱۳۴۰ رحلت کرده بودند.
بعد از شهید بهشتی آقای مجتهد شبستری مدیریت را بر عهده داشتند. قرار بود که آقای مجتهد شبستری به مدت یکسال این مسئولیت را عهده دار باشد و شهید بهشتی باردیگر برگردد. اما شهید بهشتی با محدودیت هایی از جانب رژیم پهلوی مواجه گردید و نتوانست به هامبورگ مراجعت کند. بدین ترتیب آقای مجتهد شبستری هفت سال مدیریت را بر عهده داشتند. پس از آقای مجتهد شبستری و نزدیک به پیروزی انقلاب آقای سید محمد خاتمی مسؤلیت امور را برعهده گرفت. ایشان حدود یکسال و نیم مدیر مرکز اسلامی هامبورگ بودند که البته اکثرا در حال رفت و آمد بودند و در مجموع حدود ده ماه در آنجا استقرار داشتند. پس از آقای خاتمی حاج آقا مقدم مسئول آنجا شد. آقای مقدم حدود دوازده سال این مسؤلیت را عهده دار بود. آقای محمدباقر انصاری از تربیت شدگان شهید بهشتی پس از آقای مقدم مسئولیت امور را بر عهده گرفتند و پس از ایشان آقای حسینی مسئولیت آنجا را عهده دار شد. پس از این آقایان هم آقای سید عباس قائم مقامی و سپس حقیر به مدت ده سال آنجا خادم بودم و پس از من هم آقای دکتر محمدهادی مفتح مسئولیت آنجا را برعهده گرفت که تا حالا دو سال از حکم ایشان می گذرد.
بعد از پیروزی انقلاب اسلامی روند انتخاب مدیر مرکز اسلامی کمی تغییر نمود و از زمان رهبری حضرت آیت الله خامنه ای (مدظله العالی) مسئول مرکز از جانب معظم له انتخاب می شود. در زمان حیات امام خمینی (ره) آقای منتظری که قائم مقامی رهبری را بر عهده داشت تا حدودی در این قضیه نظر می دادند. یکسری از موقوفات مسجد امام علی (ع) هم با نظر ایشان خریداری شد. در دوران زعامت حضرت آقا و وقتی که دفتر ایشان مستقر شد تمامی مدیران با حکم ایشان منصوب می شوند.
هنوز هم این مراکز هیأت امنا دارند؟
آیت الله رمضانی گیلانی: بلی
اعضای هیأت امنا چگونه انتخاب می شوند؟
آیت الله رمضانی گیلانی: اعضای هیئت امنا غالبا از بازاریان ایرانی ساکن آنجا بودند. من در زمانی که در هامبورگ مسؤولیت داشتم تغییراتی را در هیئت امنا ایجاد کردم. با عنایت به این که تعدادی از قدما به رحمت خدا رفته بودند افرادی ازقبیل پزشکان را به ترکیب هیئت امنا اضافه نمودم و بدین ترتیب دامنه اعضای هیئت امنا گسترده ترشد.
برای تبیین نقش تاریخی این مرکز مهم لطفا بفرمائید که در روند مبارزات نهضت اسلامی، مرکز اسلامی هامبورگ و دیگر مراکز اسلامی چه فعالیتهایی داشتند؟
آیت الله رمضانی گیلانی: بطور کلی مراکز اسلامی آن زمان مثل مرکز اسلامی هامبورگ ملجاء دانشجویان مسلمان مبارز ساکن در اروپا بودند. شاید کمتر کسی این نکته را بداند که یکی از مؤسسین انجمن اسلامی دانشجویان اروپا شهید بهشتی بوده است. در زمانی که ایشان تولیت مرکز اسلامی هامبورگ را بر عهده داشتند انجمن اسلامی دانشجویان در آخن تأسیس شد. برخی از جلسات انجمن اسلامی دانشجویان در مرکز اسلامی هامبورگ برگزار می شد. همین دانشجویان انجمن اسلامی زمانی که امام خمینی در نوفل لوشاتو مستقر بودند زحمات زیادی را متحمل شدند. یکی از این دانشجویان آقای محمد کیارشی بود که الان هم در اروپا ساکن هستند. آقای کیارشی فردی بسیار انقلابی است. هنگامی که امام خمینی فتوای ارتداد سلمان رشدی را صادر کردند همین آقای کیارشی در جهت دفاع از حکم امام در تلویزیون آلمان با افراد مناظره می کرد. به صورتی تنها کسی که در اروپا بطور رسمی از حکم امام خمینی دفاع کرد همین محمد آقای کیارشی بود.
بعد از پیروی انقلاب اسلامی فعالیتهای این مرکز به چه صورت ادامه پیدا کرد؟ آیا پیروزی انقلاب در پویایی این مرکز و سایر مراکز اثر داشت؟
آیت الله رمضانی گیلانی: ابتدا از لحاظ کمیت بگویم؛ پیش از انقلاب ما صد مرکز اسلامی در آلمان داشتیم و در هامبورگ هم شاید یک مرکز بیشتر نبود. الان در خود هامبورگ بیش از ۸۰ مرکز اسلامی و در کل آلمان حدود ۲۷۰۰ مرکز اسلامی ثبت شده داریم. شامل مسجد و مراکز بزرگ و کوچک تا سایر نهادهای اسلامی. همین تعداد هم در انگلستان ثبت شده است. حدود ۱۰۰۰ مرکز اسلامی آلمان متعلق به (دتیپ) سازمان دیانت ترکیه می باشد که تمامی مراکز آنها فعال می باشند. همین طور حدود ۶۰۰ مرکز اسلامی در آلمان نیز متعلق به ملی گروش های ترکیه می باشد.
لازم به ذکر است که حدود چهار میلیون نفر ترکیه ای در آلمان زندگی می کنند که اغلب بعد از ویرانی های بسیار جنگ جهانی دوم بعنوان نیروی کار از ترکیه به آلمان مهاجرت کرده بودند. آمار مسلمانان در آلمان امروز بیش از هفت میلیون نفر است. متأسفانه آمار دقیق مسلمانان ساکن در کشورهای اروپایی اعلام نمی گردد. بعنوان مثال هنوز آمار مسلمانان پس از جنگ سوریه و پناهندگی سوری ها در کشورهای اروپایی اعلان نشده است. در برخی از شهرهای اروپا مانند بروکسل پایتخت بلژیک تعداد مسلمانان از غیرمسلمان ها بیشتر است. ۵۶ درصد از جمعیت یک میلیونی شهر بروکسل مسلمان هستند. همین طور بیش از ده درصد جمعیت کشور فرانسه امروز مسلمان هستند.
بعد از پیروزی انقلاب اسلامی توسعه روابط صورت گرفت و به صورتی شاهد یک نوع هجرت روحانیون بودیم. این هجرت روحانیون بواسطه فعالیت تجاری و غیرتجاری مسلمانان در اروپا صورت گرفت. وقتی تعداد مسلمانان در اروپا زیاد شد نیاز آن مسلمانان به مبلغان دینی هم افزایش پیدا کرد و بدین ترتیب روحانیون برای پاسخگویی به این نیاز مؤمنین ساکن در اروپا به این مناطق مهاجرت کردند. نکته جالب توجه اینجاست که در ذیل هجرت روحانیون و برگزاری مراسمات مذهبی، مسلمانان کشورهای مختلف با یکدیگر تعاملات برقرار کردند. امروزه بیشترین جمعیت ایرانی ساکن در اروپا در کشور آلمان قرار دارد و این جمعیت به سیصد هزار نفر رسیده است.
به نظر شما این مراکز تا چه میزان در جهانی شدن شعارهای جمهوری اسلامی نقش داشته اند؟
آیت الله رمضانی گیلانی: یکی از شعارهای های جمهوری اسلامی حرکت به سمت تقریب مذاهب اسلامی در سراسر جهان است. از طرفی هم یکی از با اهمیت ترین فعالیتهای این مراکز حرکت تقریبی بین مسلمانان است. سردمدار جریان تقریب در میان مسلمانان اروپا مرکز اسلامی هامبورگ بود. در این خصوص شخصیت های برجسته ای از جهان اسلام را برای سخنرانی دعوت می کردیم. در این دوره مرکز اسلامی هامبورگ تبدیل به یک پایگاه عظیمی برای روحانیون منطقه شده بود و وحدت مثال زدنی بین روحانیون منطقه با محوریت مرکز اسلامی هامبورگ به وجود آمد.
در مرکز اسلامی هامبورگ کمک های انسان دوستانه بسیاری برای کشورهای مسلمان جمع می شد. بعنوان مثال در زمان سیل پاکستان ما مبلغ صد هزار یورو پول جمع کردیم و به پاکستان کمک کردیم. هنگامی که زلزله بم رخ داد مرکز اسلامی هامبورگ هزینه های ساخت یک بیمارستان در آن منطقه را تقبل کرد و آن بیمارستان با جمع آوری کمک های مردمی ساخته شد. فکر کنم حدود ۴۰۰ هزار یورو و شاید بیشتر برای کمک به زلزله زدگان در مرکز اسلامی هامبورگ پول جمع شد.
مرکز اسلامی هامبورگ مورد تأیید علما هم بود؟
آیت الله رمضانی گیلانی: بله، علمای مختلف چه در قم و چه در مشهد و چه در تهران و نیز علمای عراق جایگاه مرکز اسلامی هامبورگ را می شناختند و آنرا تأیید می کنند. در این حوزه خاطره ای به ذهنم رسید که جالب است ذکر کنم. گویا در شهر مشهد خبری پخش شده بود که یکی از آقایان روحانی به انگلیس مسافرتی داشته است. در صورتیکه آن فرد به آلمان رفته بود. این خبر به گوش یکی از مراجع تقلید آن زمان رسیده بود. این مرجع بزرگوار وقتی خبر مسافرت مؤمنین به بلاد کفر را می شنیدند بسیار ناراحت می شدند. آن مرجع تقلید وقتی آن فرد را می بیند و خطاب به او می گوید شنیدم به بلاد کفر سفر کردی؟ آن فرد جواب داده بود که به هامبورگ، مسجد آقای بروجردی رفته بودم. مرجع تقلید پاسخ داده بود: خب مشکلی نیست. آنجا ایرادی ندارد بروی. این نمونه ای از تأییدات مراجع تقلید نسبت به مسجد امام علی مقابل السلام بود. مسجد آیت الله بروجردی در هامبورگ یک پایگاه قوی تشیع در اروپاست که این از خدمات بهادار مرحوم آیت الله العظمی بروجردی به حساب می آید و بر همه ما لازم است که در حفظ و اعتلای این امانت بزرگ و میراث عظیم شیعه در اروپا تلاش نماییم.
امروز دشمنان اسلام تمام تلاششان را در جهت اسلام ستیزی به کار بسته اند و از سویی هم گرایش جوانان اروپایی به مفاهیم اسلامی را می بینیم. خاطره ای از مواجهه افراد غیرمسلمان با مفاهیم اسلامی دارید؟
آیت الله رمضانی گیلانی: در ابتدا باید به این نکته اشاره کنم در عین اینکه فعالیتهای اسلام ستیزانه دشمنان بی تأثیر نبوده اما ما از طرفی گرایشات فراوانی را هم به اسلام ملاحظه می نماییم. بالا رفتن آمار مسلمان ها در غرب مصداق این قضیه است. من جوانی را در ایتالیا به نام حسین می شناسم. ایشان پس از اتفاقات ۱۱ سپتامبر در آمریکا مسلمان و شیعه شد. همین فرد الان در ایتالیا مرکزی اسلامی بنام مرکز امام مهدی (عج) تأسیس نموده است. من یکبار در خبرگان برای عزیزان گزارش دادم که این فرد حتی به زبان ایتالیایی مرثیه سرایی و نوحه خوانی می کند. مرکز امام مهدی با اهمیت ترین مرکز اسلامی در رم و ایتالیا به شمار می آید. حسین برای ما تعریف می کرد پس از ۱۱ سپتامبر هجمه مقابل اسلام زیاد شد. من تا آن روز هیچ شناختی از اسلام نداشتم. این هجمه ها موجب شد تا درباره اسلام تحقیق و در نتیجه پس از تحقیقات مفصل مشرف به مذهب شیعه شدم.
نمونه دیگر از این رویش های اسلامی آقای محمد کروگر است. محمد کروگر پدر و مادرش مسیحی بودند و الان هم مسیحی هستند، ولی خود او به اسلام روی آورده بود. محمد در مرکز اسلامی هامبورگ برای مسیحیان کلاس می گذاشت و عقاید اسلام را به آنها می آموخت. تعداد زیادی پس از کلاس های محمد به اسلام روی آوردند. همین محمد آقا در روزهای ماه رمضان داشت با من صحبت می کرد و خواست نکته ای را برای من بگوید؛ پیش از اینکه نکته ی خودرا بیان کند به من اظهار داشت: حاج آقا من اگر این حرف را بزنم روزه ام باطل نمی شود؟ من در این ده سالی که با این فرد ارتباط داشتم یک دروغ از او نشیندم. از این نمونه ها زیاد داشتیم.
ما با رویش اسلام گرایی در غرب مواجه هستیم. قسمتی از این پذیرش اسلام بواسطه ازدواج صورت می گیرد. افراد به یکدیگر علاقمند می شوند و لازمه ازدواج اینها مسلمان شدن فرد غیر مسلمان است. من تعداد زیادی از این موارد را سراغ دارم. حتی زمانی به روسای صداوسیما پیشنهاد دادم که از زندگی این افراد فیلم و مستند ساخته شود. اما متأسفانه این امر محقق نشد. اسلام اگر به درستی معرفی شود جوانان از اسلام رویگردان نمی شوند. اسلام گمشده نسل جوان امروز است. من دین گریزی در نسل جوان را قبول ندارم. ممکنست رفتارهای ما سبب شده باشد که فرد جوان از اسلام رویگردان شود. رفتار ما سوای از حقیقت اسلام است. گوهره ی اسلام به فطرت انسان ها برمی گردد. امروز شما بیایید بحث عدالت اسلامی را مطرح کنید چه کسی با عدالت مخالف است؟ ممکنست ما در اجرای عدالت موفق نبوده باشیم. امروزه حدود ۴۰۰۰ فرقه معنوی در اروپا و آمریکا بوجود آمده است. اینها بخاطر این است که دشمنان نتوانستند با معنویت بجنگند.
در قرن ۱۷ کوشش های زیادی در غرب در جهت مبارزه با مذهب صورت گرفته است. اما امروز می بینیم که تلاش هایشان مثمر ثمر نبود. منتها آنها آمدند دین را تجربی کردند و گفتند که دین یک امر شخصی است و نباید در مسائل اجتماعی حضور داشته باشد. بعضی ها هم دین را سکولاریزه کردند و دین را از سیاست جدا کردند. ما در غرب با گرایشات معنوی مواجه بودیم که افراد را در نهایت به دین مرتبط کرد. شما هیچ دینی را بدون معنویت پیدا نمی کنید. اگر جوانی امروز به ظاهر دین گریز شده، برمی گردد به یک سری از عوامل مثل نوع رفتارهایی که از برخی مثل عده ای از روحانیت یا یک قسمتی از حاکمیت می بینند. وقتی مردم می بینند که یک سری از روحانیون وارد یک سری از مسائل شده اند، نمی توانند رفتار فلان شخص روحانی را از اسلام تمیز دهند و پس رفتار غلط آن روحانی را به اسلام تعمیم می دهند. اما وقتی زندگی شخصی مقام معظم رهبری و آیت الله سیستانی را می بینند این نگرش می تواند در برداشت مثبت شان از اسلام تأثیر بگذارد. اکثریت اعاظم ما زندگی ساده ای دارند. به جرأت می توانم بگویم که یکی از ساده ترین و کم خرج ترین اجلاسیه های کشور جلسات مجلس خبرگان است. در زمان برگزاری جلسات خبرگان ما می بینیم که پنج تا ده نفر از نمایندگان خبرگان در یک اتاق می خوابند. متأسفانه مردم از این جزییات خبر ندارند. ای کاش امکان فیلمبرداری بود تا مردم این تصاویر را با چشمان خود می دیدند. این نکته را هم اینجا بگویم که هیچ کدام از اعضای خبرگان حقوق ماهیانه دریافت نمی کنند و فقط هرازگاهی یک هزینه جزئی برای برگزاری فعالیت ها و مراسمات در دفاتر آقایان پرداخت می شود. متأسفانه مردم این ها را نمی دانند و از آنطرف هم دشمنان سم پاشی می کنند و اذهان مردم را منحرف می کند.
من همیشه با جوانان ارتباطم را حفظ کردم. اکثریت افرادی که پای منبر جلسات من در رشت حضور دارند جوان هستند. بواسطه ارتباطی که با جوانان دارم می خواهم این را بگویم که بنده به شدت مخالف این جمله هستم که می گویند «نسل جوان بی دین شده». بارها شده است که وقتی با جوانان صحبت می کنم می گویند: «حاج آقا ما بد قضاوت می کردیم و اینها را به دین نسبت می دادیم.» اگر من روحانی بد رفتار کنم موجب می شود که دید جامعه نسبت به دین بد شود.
با توجه به اینکه در ماه مبارک رمضان هستیم کمی از حال و هوای ماه رمضان در اروپا برای ما بگویید؟
آیت الله رمضانی گیلانی: ماه رمضان در بعضی از سال ها حدود قبل و بعد ماه آپریل میلادی بود. (همزمان با ماه خرداد و تیر در ایران) در این ایام مدت زمان روزه داری حدود بیست و یک ساعت طول می کشید. شما حساب کنید بیست ویک ساعت روزه داری چقدر دشوار است. با این وجود مثلا دختر خانمی بود که تازه به سن تکلیف رسیده بود. او اهتمام می کرد تمام روزه هایش را بگیرد. پیرمرد هشتاد ساله ای هم داشتیم که تلاش می کرد همه روزه هایش را بگیرد. مسلمانان آنجا نسبت به روزه حساسیت زیادی دارند.
خبرنگاران و مسیحیان و پیروان سایر ادیان از ماه رمضان مسلمان ها استقبال می کردند. برای افراد غیر مسلمان روزه داری و عبادات مسلمین خیلی جالب و محترم بود. هر جایی که ما مناسک مان را انجام می دادیم برای آنها جذاب و قابل احترام بود. خاطرم هست یک روز از وین با پرواز اتریش می آمدم. وقت نماز بود. به مهماندار هواپیما گفتم من یک جا می خواهم تا نماز بخوانم. سریعا برای من یک زیراندازی پهن کردند و جهات شمال و جنوب را هم به من نشان دادند تا بتوانم قبله را پیدا کنم. اروپایی ها هنگامی که می دیدند ما با خدا نجوا می کردیم خیلی ما را احترام می کردند. ما عبادات مان را به همراه عدالتخواهی مان در یک مجموعه ای به آنها ارائه می کردیم و به آنها می گفتیم که اگر ما مقابل ظلم ایستاده ایم بخاطر این است که زورگویی مخالف فطرت انسان و عقل است.
ماه رمضان های آن روز برای خانواده خود ما هم جذاب بود. هنگامی که اذان مغرب را می گفتند، با آنکه بیش از بیست ساعت هم روزه بودیم، ابتدا نماز را بصورت جماعت می خواندیم و پس از نماز بصورت جمعی افطار می کردیم. نکته جالب توجه این است که مسیحیان و پیروان سایر ادیان به روزه داری ما احترام می گذاشتند.
ما معمولا در یکی از شب های ماه رمضان، مسئولین و شخصیت های علمی و دانشگاهی شهر هامبورگ را به مسجد دعوت می کردیم. در برخی از سال ها افطار ساعت ۱۰ شب بود. جلسه با مسیحیان را پیش از افطار برگزار می کردیم. وسایل پذیرایی هم بر سر میزها مهیا بود. و در حین جلسه می توانستند ازخودشان پذیرایی کنند. افراد مختلفی سخنرانی می کردند. ما به میهمانان می گفتیم که از خودتان پذیرایی کنید شما که روزه نیستید. آنها به ما می گفتند: «نه ما به احترام شما صبر می نماییم و همزمان با افطار شما غذا می خوریم.» نکته جالب توجه اینجا بود که حتی آب هم نمی نوشیدند. از طرفی ما هم آن شب دیگر پیش از افطار نماز نمی خواندیم. این رعایت کردن حریم خیلی مهم می باشد. خاطرم هست در شب های قدر بیش از دوهزار غذا می دادیم. در روزهای محرم و در روز عاشورا نزدیک به شش هزار نفر و گاهی بیشتر را خورانیدن می کردیم.
در مراسم های مذهبی افراد غیر مسلمان هم حاضر می شدند؟
آیت الله رمضانی گیلانی: گاهی اوقات می آمدند و مراسم را مشاهده می کردند. از آنجائیکه مسجد امام علی هامبورگ بعنوان یک مکان توریستی شناخته شده بود معمولا افراد مسیحی در نماز جمعه های حاضر می شدند و با مناسک ما آشنا می شدند. برخی از این افراد وقتی یک جلسه می آمدند مراسم های ما برایشان جالب به نظر می آمد به همین خاطر باز هم در مراسم ها شرکت می کردند و پس از ده جلسه حضور و تحقیقی که انجام می دادند و پرسش هایی مطرح می کردند و پاسخ های خودرا دریافت می نمودند مشرف به اسلام می شدند. تشرف این افراد به دین اسلام به هیچ وجه احساسی نبود و کاملا با معرفت تمام نسبت به اسلام مسلمان می شدند.
در روز سوم اکتبر که مصادف با سالروز اتحاد آلمان غربی با شرقی است کشور آلمان تعطیل رسمی دارد. در آن روز که بعنوان روز باز مساجد شناخته شده، درب مرکز کل روز باز بود. و حدود ۵ تا ۶ هزار نفر از گردشگر ها به مرکز می آمدند. ما برای گردشگر ها معارف اسلامی را توضیح می دادیم و به پرسش های آنان پاسخ می دادیم. موقع نماز که می شد از نماز جماعت ما فیلمبرداری می کردند و کاملا سکوت می کردند. رکوع و سجود و هماهنگی نماز جماعت برایشان بسیار جالب بود و مبهوت نماز خواندن ما بودند.
خاطره ای را از مراسم های محرم به خاطرم آمد که بیان آن در اینجا خالی از لطف نیست. دو نفر از عزیزان مسیحی در مراسم عزادرای اباعبدالله(ع) شرکت کرده بودند و از مراسم نیز فیلمبرداری کرده بودند. تا آخر مراسم نیز حاضر بودند و غذای نذری را هم خوردند. یکی از این افراد از ما پرسید چرا شما برای این آقا اینقدر عزادری می کنید؟ این آقا کیست؟ (who is Hussain?) من گفتم او برای حریت قیام کرد. پس از دقایقی که من برای آنها صحبت کردم. یک دفعه گفتند: «حسین امام ما هم هست. اگر این چنین فردی جایگاه امامت دارد امام ما هم است.» و پس ما معتقدیم که امام حسین نه فقط امام شیعیان، مسلمانان و پیروان ادیان ابراهیمی است بلکه امام حسین امام ابناء البشر هم هست. اگر ما بتوانیم با ادبیات بین المللی و با احترام معارف مان را تبلیغ نماییم اساسا حرف های ما را می پذیرند.
منبع: javidani.ir
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب