مهر بررسی می كند؛
دیپلماسی فرهنگی در نمایشگاه كتاب، باكتاب هم میشود ترامپ راشكست داد
جاویدانی: دیدار و گفتگوهای انجام شده با نمایندگان و سفرای كشورهای خارجی در نمایشگاه كتاب امسال، نشان داد دیپلماسی فرهنگی ظرفیتی است كه می توان به صورت چندبرابری آنرا در این رویداد مهم فعال كرد.
خبرگزاری مهر، گروه فرهنگ _ صادق وفایی: در شرایطی كه با روی كار آمدن دولت دونالد ترامپ در آمریكا، شرایط سیاسی اقتصادی، روز به روز بر ایران سخت تر و تنگ تر گرفته می شود، می توان از عامل فرهنگ برای خنثی كردن فشارهای شدید بین المللی كاست. بعضی از فشارهایی كه آمریكا این روزها با واسطه یا بی واسطه، به ایران تحمیل می كند، از دید عموم مردم ایران و جهان پنهان نگه داشته می شوند. در این صحنه گردانی اسرائیل هم آمریكا را تنها نگذاشته و هر دو قدرت، با جدیت تلاش در پراكنده كردن دیگر كشورهای دنیا از اطراف ایران و منزوی كردن كشورمان دارند. اما همان گونه كه اشاره شد، می توان از عامل فرهنگ برای شكسته حلقه این محاصره سیاسی اقتصادی استفاده نمود.
البته باید توجه داشت كه كار و رسالت فرهنگی ایران، همیشه در دستور كار قرار داشته و بنا نیست بدیلی برای رهایی از محاصره فعلی باشد (یعنی به فعالیت فرهنگی بین المللی رو بیاوریم چون می خواهیم حلقه محاصره را بشكنیم) اما با عنایت به شرایط تحمیل شده به ایران طی مدتی كه ترامپ رئیس جمهور آمریكا شده، باید به فعالیت های فرهنگی شدت، سرعت و اولویت جدی تری داد.
از مسئولان دولت توقع می رود، همان گونه كه برای برون رفت از وضعیت فعلی و مهاركردن فشارها، دیپلماسی سیاسی را در دستور كار قرار داده اند، به دیپلماسی فرهنگی هم توجه داشته باشند. یكی از نمونه های موفق دیپلماسی فرهنگی كه پیش چشم مان انجام شد و امكان دارد مغفول واقع شود، دید و بازدید و گفتگوهایی بود كه در سی ودومین نمایشگاه بین المللی كتاب تهران به وقوع پیوستند. روی سخن این گزارش با مسئولان معاونت فرهنگی وزارت ارشاد و مؤسسه نمایشگاه های فرهنگی است كه حالا و زمانی كه ظرفیت برگزاری چنین پل های مشتركی در نمایشگاه كتاب تهران وجود دارد، از آنها توقع می رود این ظرفیت را برای دوره بعدی نمایشگاه، حداقل دوبرابر كنند.
در سی ودومین نمایشگاه بین المللی كتاب تهران، حدود ۸۰۰ ناشر خارجی از كشورهای مختلف حضور داشتند كه ۱۵۰ ناشر از این تعداد، مربوط به كشورهای عربی بودند. احمد شاكری مدیر بخش بین الملل این دوره نمایشگاه در یكی از مصاحبه هایش در ایام برگزاری نمایشگاه به درآمدزایی قابل توجه امسال اشاره نمود و همینطور اظهار داشت كه این بخش از نمایشگاه، هزینه های خویش را تأمین كرده است. شاكری این مساله را نوید این دانست كه حضور بین المللی نمایشگاه تهران نه تنها هزینه بر نیست، بلكه می تواند درآمدزا هم باشد. ازاین رو می توان روی بسط و گسترش فعالیت های فرهنگیِ مربوط به كتاب در حوزه بین الملل سرمایه گذاری كرد و این مسأله ای است كه بارها ثابت شده است. مساله دعوت میهمان ویژه برای دوره های بعدی نمایشگاه هم همچون موضوعاتی بود كه شاكری به آن اشاره كرده و گفته بین نمایشگاه های بین المللی كتاب، حركتی برای كمك به اقتصاد نشر در كنار دیپلماسی فرهنگی است.
حضور مردم در سی ودومین نمایشگاه كتاب تهران
برخی از اهالی خبر و صاحب نظر معتقد بودند حضور بعضی غرفه های خارجی مانند نمایشگاه های خارجی یا برخی كشورها در قسمت بین الملل نمایشگاه كتاب امسال، با عنایت به تحریم ها، حضوری تشریفاتی و تقریباً بی خاصیت بود. با عنایت به چنین تحلیلی از جانب عده ای از اهالی حاضر در این فضا، امید می رود كلیدواژه دیپلماسی فرهنگی كه چندین مرتبه در دیدار و گفتگوهای مسئولان نمایشگاه عنوان شد، در خودآگاه این مسئولان باشد نه مفهومی انتزاعی و واژه ای صرفاً زیبا كه برای بهترشدن صحبت با طرف خارجی از آن استفاده می شود. دركل، اگر آمریكا هم اكنون در دنیا نفوذ و قدرت زیادی دارد، مطمئناً برای رسیدن به وضعیت فعلی، از عامل و اهرم فرهنگ بهره برداری زیادی كرده است. البته منكر استفاده های آمریكا از عامل زور، حمله نظامی یا معادله های پیچیده سیاسی نیستیم اما عامل فرهنگ را می توان به شكلی معبربازكن ای دانست كه عبور را برای دیگر عوامل سهل و آسان می كند.
با توجه به جان كلامی كه این مطلب به دنبال بیان آن است، بد نیست مروری بر دو نوشته پیشینی كه پیشتر _ درباره كتابخوان شدن مردم آمریكا و زمانی كه خرید كتاب كشور مذكور دفاع از آزادی بود _ منتشر نموده ایم، داشته باشیم. چون محور و بستر مكانی هر دو نوشته، كشور آمریكا بود: (محبوبیت كتاب چقدر است / وقتی خرید كتاب در آمریكا، دفاع از آزادی بود) و (مردم آمریكا چطور كتابخوان شدند؟ / مروری بر انقلاب كتاب های جیبی). با مرور این مطالب، مخاطب می تواند اهمیت كتاب و ظرفیت نقش آفرینی اش را باور كند و با تیتر گزارش پیشِ رو ارتباط برقرار كند.
در ادامه این مطلب به مرور مواردی از دیپلماسی فرهنگی ایران در زمان برگزاری نمایشگاه كتاب امسال می پردازیم كه می توان برای سال آینده و دوره های بعدی این رویداد، آنها را تقویت و ثمربخش تر كرد.
* ۱- نمایش كتاب های دارای كپی رایت؛ قدمی برای اثبات حسن نیّت
همان طور كه اشاره شد، نگارنده این مطلب امیدوار است، مسئولان فرهنگی و برگزاركنندگان نمایشگاه كتاب، مساله دیپلماسی فرهنگی را در این رویداد، به صورت كاملاً خودآگاهانه اجرایی كنند. یكی از قدم های مثبتِ نمایشگاه امسال، نمایش كتاب های دارای كپی رایت در سالن كارنامه نشرِ مؤسسه خانه كتاب بود. این كار، حسن نیت و صداقت ناشران ایرانی را به جامعه فرهنگ بین الملل اثبات می كند. در شرایطی كه دستگاه های تبلیغاتی طرفداران آمریكا مشغول سم پراكنی ضد ایران هستند، به نظر می آید صحیح نباشد كه ما هم با عدم رعایت كپی رایت به تهمت دزدی و عدم رعایت حقوق، صحه بگذاریم!
به هرحال امسال و در سی ودومین نمایشگاه بین المللی كتاب تهران، بخش «احترام به حق مؤلف» با هدف ترویج كپی رایت بین ناشران ایرانی در سالن كارنامه نشر برپا شد كه انتظار می رود در دوره های بعدی نمایشگاه گسترش داشته باشد.
* ۲- گزارش های عرضه شده از خرید و فروش رایت در نمایشگاه كتاب
بارها و بارها طی سالیان گذشته مطالب انتقادی مختلفی درباره این كه نمایشگاه كتاب تهران یك فروشگاه بزرگ است، انتشار یافته است. نكته مهم و صحیح این است كه نمایشگاه كتاب را نباید در قالب و بافتی متفاوت از كاربری و بهره بری اش با نمایشگاه دیگری مقایسه كرد. نمایشگاه فرانكفورت كه محل مذاكره برای تبادل و خرید و فروش رایت كتاب است، به این نام در دنیا شناخته می شود و دیگر نمایشگاه های كتاب دنیا هم مانند نمایشگاه كتاب تهران بازار خرید و فروش كتاب هستند. از طرفی گفته می شود مسئولان نمایشگاه كتاب تهران تلاش داشته اند آنرا به نمایشگاهی تبدیل كنند كه شبیه فرانكفورت باشد. به گمان نگارنده، دیگر بر همه مسجل شده كه نمایشگاه كتاب تهران یك بازار بزرگ كتاب و محلی برای تأمین و بازگشت خیلی از هزینه ها (و حتی سود) ناشران كشور است. ازاین رو در اینكه نمایشگاه باید فروشگاه بماند، بحثی نیست. اما می توان امكان خرید و فروش رایت و مذاكره برای تبادل امتیاز چاپ كتاب را در این رویداد، فراهم نمود. امسال اتفاقات خوبی در این زمینه در نمایشگاه تهران افتاد كه این اتفاقات هم جای بسط و گسترش دارند و می توانند به شكوفایی بیشتر نمایشگاه و دیپلماسی فرهنگی ایران كمك كنند. نمونه ای از این اتفاقات را در این بخش از گزارش مرور می نماییم و در ادامه هم، به اتفاقات مهمی كه در این دوره نمایشگاه بین ایران و كشورهای شرقی و غربی افتاد، می پردازیم.
* ۳- مبادلات كپی رایت در نمایشگاه
۳-۱ واگذاری حق چاپ ۲۴ كتاب چینی به ناشر ایرانی
چهارشنبه ۴ اردیبهشت همزمان با نخستین روز برگزاری سی و دومین نمایشگاه بین المللی كتاب تهران، طی مراسمی تفاهمنامه همكاری نشر داستان و نشر هوانگ از شركت انتشارات الكترونیك و صوتی پیترل گوانگ دونگ به امضا رسید. به باعث این قرارداد، حق چاپ ۲۴ كتاب چینی، به ناشر ایرانی واگذار شد.
امضای تفاهمنامه نشر داستان و نشر هوانگ
۳-۲ فروش رایت ترجمه ۱۰ كتاب ایرانی در سه روز اول نمایشگاه
وقتی روز سوم نمایشگاه پشت سر گذاشته شد، خبر رسید ناشران ایرانی فعال در حوزه بین الملل موفق شده اند بیشتر از ۷۰ جلسه مذاكره با ناشران خارجی حاضر در نمایشگاه برگزار كنند كه تا آن روز، قرارداد فروش حق رایت ترجمه ۱۰ عنوان كتاب از زبان فارسی به سایر زبان ها حتمی شد. این كتاب ها با موضوعات تاریخ، طب سنتی و ادبیات كودك بودند.
همچنین در سه روز اول نمایشگاه، علیرضا گلدوزیان تصویرگر ایرانی با قراردادی برای همكاری با یك ناشر چینی امضا كرد.
۳-۳ امضای تبادل رایت ۲۰ كتاب خارجی تا روز هشتم نمایشگاه
یكی از خبرهای مهم و دارای جمع بندی كه مربوط به روز هشتم نمایشگاه بود، به نقل از احمد شاكری مدیر بخش بین الملل نمایشگاه می شد كه درباره امضای تبادل ۲۰ كپی رایت كتاب خارجی می شد. شاكری در این خبر اعلام نموده بود تا آخر هفتمین روز نمایشگاه كتاب تهران ۸۰ مذاكره میان ناشران ایرانی و خارجی صورت گرفته و در این میان، ۲۰ اثر به مرحله قرارداد رسیده اند.
شاكری همینطور در همان خبر گفته بود از روز اول تا هفتم نمایشگاه، مذاكراتی با ناشران كشورهای چین، افغانستان، عراق، لبنان، عمان، ژاپن، سوریه، پاكستان و كره جنوبی صورت گرفته و با كشورهای اروپایی ای همچون صربستان، ایتالیا، تركیه، آلمان، روسیه، آذربایجان، ارمنستان، یونان و اتریش هم در جهت تبادل حق رایت مذاكراتی انجام شده است.
۳-۴ گزارش آشنا از امضای ۶۰ قرارداد با چینی ها تا روز نهم
قادر آشنا قائم مقام این دوره نمایشگاه روز چهارشنبه ۱۱ اردیبهشت (روز هشتم نمایشگاه) به محمدمهدی عرب انصاری معاون نظارت و بازرسی فرهنگی و اجرایی سازمان بازرسی كل كشور اظهار داشت: تاكنون حدود ۶۰ قرارداد كپی رایت و ترجمه با ناشران چینی كه بعنوان میهمان ویژه نمایشگاه در این رویداد حضور دارد، امضا شده است.
نكته مهمی كه هدف گزارش پیش رو را در خود دارد، یكی از جملات آشنا در این دیدار بود. آشنا با تاكید بر اهمیت دیپلماسی كتاب در سال های اخیر اظهار داشته بود: متأسفانه ایران در حوزه دیپلماسی كتاب، آن چنان كه باید و شاید فعال نبوده و ما تلاش می نماییم طی سال های آینده، از راه دیپلماسی كتاب با كشورهای مجاور و همسایه و همینطور كشورهایی كه به شكلی با فرهنگ پایداری و مقاومت آشنا هستند، ارتباط برقرار نماییم.
* ۴ دو طرح دیپلماتیك فرهنگی، خارج از نمایشگاه
از جمله نهادهایی كه در زمینه دیپلماسی فرهنگی و كتاب در كشور فعالیت دارد، مؤسسه شهر كتاب و بخصوص مركز فرهنگی شهر كتاب (شهر كتاب شهید بهشتی) است كه فعالیت هایش زیرنظر علی اصغر محمدخانی معاون فرهنگی و بین الملل این مؤسسه انجام می شود. محمدخانی كه تجربیات زیادی در زمینه ارتباطات فرهنگی با كشورهای خارجی اندوخته، در این زمینه دستاوردهای زیادی برای شهر كتاب و البته دیپلماسی فرهنگی و كتابی كشور داشته است. او البته امسال در نمایشگاه كتاب هم حضور داشت اما قبل از پرداختن به بحث میهمان ویژه این دوره یعنی چین و فعالیت های گسترده اش در نمایشگاه، به دو برنامه ای می پردازیم كه همزمان با روزهای برگزاری نمایشگاه سی ودوم در مركز فرهنگی شهر كتاب برگزار شدند.
۴-۱ برگزاری نشست شعر امروز روسیه
نشست «تحلیل و بررسی شعر امروز روسیه با حضور و سخنرانی ویچسلاو كوپریانوف شاعر روس، احمد پوری، زهرا محمدی و سیدحسین طباطبایی كه روز چهارشنبه ۱۱ اردیبهشت برگزار شد، یكی از برنامه های راهبردی این مركز فرهنگی در حوزه دیپلماسی فرهنگی بود.
نشست شعر امروز روسیه در شهر كتاب
۴-۲ برگزاری نشست سه سرزمین یك زبان
یكی از نشست هایی كه مركز فرهنگی شهر كتاب هرسال همزمان با نمایشگاه كتاب برگزار می نماید و دیگر تبدیل به یك مجموعه برنامه سالیانه شده، «سه سرزمین، یك زبان» است كه در آن از سه نویسنده از سه كشور آلمانی زبان دعوت می شود به ایران بیایند و در این برنامه سخنرانی كنند. البته برنامه های فرهنگی دیگری هم برای این افراد در نظر گرفته می شود. امسال هم در نهمین نشست از این سری نشست ها كه روز سه شنبه ۳ اردیبهشت برگزار شد، كریستوفر كلوبله از آلمان، روبرت پروسر از اتریش و رافائل اوروایدر از سوئیس حضور پیدا كردند.
* ۵ حضور پررنگ چین بعنوان میهمان ویژه نمایشگاه كتاب تهران
همان طور كه می دانیم و بارها در اخبار و گزارش های مختلف خوانده ایم، چین امسال میهمان ویژه نمایشگاه بود. نكته مهم و آموزنده حضور این كشور در نمایشگاه تهران، نظم و ترتیب و برنامه مدون برای بهره وری بود. چینی ها همان گونه كه طی چند دهه اخیر با جدیت تمام، ابتدا وضع داخلی كشور و سپس ارتباطات بین المللی شان را سامان بخشیده اند، در نمایشگاه كتاب تهران حضور پیدا كردند و غرفه شان نمونه بارز یكی از غرفه های موفق نمایشگاه در بخش بین الملل بود. به بیان جزئی تر تلاش كرده بودند بیشترین استفاده را در مدت كوتاه چند روزه حضورشان در ایران ببرند. در این زمینه طبق اطلاعات نگارنده، نویسندگان و چهره هایی كه بعنوان میهمان به نمایشگاه آمده بودند، با پاسپورت خدمت و فقط برای چند روز به ایران آمده بودند. ازاین رو حد اختیارات و امكاناتشان از پیش مشخص شده بود و توانایی سوءاستفاده یا اصطلاحاً بریزوبپاش را در این سفر نداشته اند.
با توجه به این كه هنوز باید در زمینه مهمانی ویژه در نمایشگاه های دیگر درس های را بیاموزیم، بد نیست مروری روی یكی از گزارش های پیشین مان در نمایشگاه فرانكفورتی كه پشت سر گذاشتیم داشته باشیم. این گزارش درباره مهمانی ویژه گرجستان در این دوره نمایشگاه مذكور بود: (گشت و گذاری در غرفه میهمان ویژه نمایشگاه كتاب فرانكفورت)
بخشی از غرفه چین در نمایشگاه كتاب
۵-۱ افتتاح غرفه چین در روز اول نمایشگاه
غرفه میهمان ویژه نمایشگاه در نخستین روز و همزمان با باز شدن رسمی درهای نمایشگاه روی عموم مخاطبان، با حضور با حضور گئوری مین معاون وزیر ارتباطات و كانگ سن سفیر جمهوری خلق چین در تهران، سید عباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و محسن جوادی معاون فرهنگی وزیر و رئیس نمایشگاه كتاب برگزار گردید. چینی ها با خودشان ۴ هزار عنوان كتاب را در چارچوب ۱۵ هزار جلد به ایران آوردند كه هیچ كدام از این نسخه ها به چین بازگردانده نشد. به قول احمد شاكری مسئولان فرهنگی چین از حضور در نمایشگاه كتاب تهران ابراز رضایت كردند و همه كتاب های یاد شده را به كتابخانه های ملی، دانشگاه تهران، دانشگاه علامه طباطبایی و … اهدا كردند.
اهدای این كتاب ها و عدم بازگشت شان به چین، همچون موارد هوشمندی چینی ها برای گسترش فرهنگ و ادبیات كشورشان در ایران است كه جا دارد مورد توجه مسئولان ما هم قرار بگیرد.
بخشی از غرفه چین در نمایشگاه
۵-۲ حضور نویسندگان مهم چینی در تهران
چینی ها امسال با دست پر به تهران آمدند و ۲۰ تن از نویسندگان مهم ادبیات معاصرشان را به رخ كشیدند.
۵-۲-۱ رونمایی از كتاب «كشف رمز» در دانشگاه تهران
یكی از این نویسندگان مای جیا نویسنده ۵۵ ساله بود كه با كتاب «كشف رمز» به تهران آمد. ترجمه این رمان توسط نشر ققنوس چاپ شده و مراسم رونمایی از این ترجمه به همراه رونمایی از ترجمه چینی رمان «سمفونی مردگان» عباس معروفی روز چهارشنبه ۴ اردیبهشت با حضور این نویسنده، امیر حسین زادگان مدیر انتشارات ققنوس، زهره امیرزادگان نماینده انتشارات ققنوس و حامد وفایی مترجم این اثر در دانشكده زبان و ادبیات خارجی دانشگاه تهران برگزار گردید.
رونمایی از رمان كشف رمز در دانشگاه تهران
۵-۲-۲ رونمایی و جشن امضای كتاب «كشف رمز» در نمایشگاه كتاب
مراسم رونمایی و جشن امضای رمان «كشف رمز» هم روز پنجشنبه ۵ اردیبهشت با حضور این نویسنده در نمایشگاه كتاب تهران برگزار گردید.
۵-۲-۳ رونمایی از ترجمه فارسی رمان چینی «دویدن در خیابان های پكن»
رمان «دویدن در خیابان های پكن» نوشته شو زُ چن دیگر نویسنده چینی هم كه نشر نگاه ترجمه الهام سادات میرزانیا و رضوان زینلی را از آن چاپ كرده، روز پنجشنبه ۵ اردیبهشت در غرفه چین در نمایشگاه برگزار گردید. در این مراسم، نویسنده اثر، مترجمان، علیرضا رئیس دانا مدیر نشر نگاه و ناشر چینی اثر حضور داشتند.
۵-۲-۴ دیدار با نویسندگان چینی در شهر كتاب
مراسم ملاقات و گفتگو با نویسندگان و شاعران ایرانی و چینی هم بعنوان برنامه دیگری كه البته خارج از نمایشگاه بود، روز پنجشنبه ۵ اردیبهشت در فروشگاه مركزی شهر كتاب برگزار گردید. در این برنامه هم تعدادی از نویسندگان و تصویرگران ایرانی و چینی حضور داشتند.
۵-۳ افتتاح اولین مركز كتاب های چینی در دانشگاه تهران
همان طور كه اشاره شد، چینی ها كتاب هایی را كه با خود به ایران آورده بودند، نبردند. بسیاری از این كتاب ها به دانشگاه تهران اهدا شد و مراسم افتتاح اولین مركز كتاب های چینی در ایران، هم روز چهارشنبه ۴ اردیبهشت در دانشگاه تهران برگزار گردید. این برنامه با همكاری انتشارات بین المللی چین و پردیس هنرهای زیبای دانشگاه تهران به سرانجام رسید و با حضور معاون وزیر تبلیغات و سفیر چین در ایران، تعدادی از مقامات دولت چین در حوزه نشر، رئیس و تعدادی از معاونان و دانشجویان پردیس هنرهای زیبا در تالار شهید آوینی این پردیس همراه بود.
در این مراسم معاون وزیر تبلیغات چین، ارتباطات ایران و چین را دارای پیشینه ای طولانی دانست و خواهان همكاری بیشتر ایران و چین در زمینه های فرهنگی شد. بنا بر تفاهم نامه بین انتشارات بین المللی چین و پردیس هنرهای زیبا، این اهدای كتاب به مدت ۵ سال و به صورت پی در پی انجام می شود، كه در نخستین مرحله، ۱۲۰۰ كتاب هنری در زمینه های طراحی، نقاشی، طراحی صنعتی، صنایع دستی، تاریخ هنر، تاریخ چین، و همینطور تعدادی اشیا و آثار هنری چینی به این كتابخانه اهدا شد.
۵-۴ دیدار نماینده ویژه جمهوری چین با قائم مقام نمایشگاه كتاب
هیئت چینی كه برای برگزاری غرفه چین در نمایشگاه و همینطور دیگر فعالیت های فرهنگی بیرون از نمایشگاه به ایران آمده بود، تا روز دوشنبه ۹ اردیبهشت كارهای اصلی را انجام داده و به كشورشان برگشتند. لینگ لین لی یینگ نماینده مسئولان جمهوری خلق چین قبل از شامگاه دوشنبه و ترك تهران، با قادر آشنا قائم مقام نمایشگاه دیدار، و در جهت افزایش تعاملات در حوزه ادبیات مدرن و كلاسیك با تهران ابراز امیدواری كرد.
وی با اشاره به دستاوردهای زیاد این نمایشگاه برای چین به حضور ۲۰ نویسنده چینی در تهران در زمان برگزاری نمایشگاه اشاره نمود كه توانستند با نویسندگان، ناشران و مسئولان ایرانی ملاقات و گفتگو داشته باشند. وی همینطور به نتایج خوبی كه در این رویداد در زمینه تجارت كتاب با ایران به دست آمد اشاره نمود و یكی از این موفقیت ها را قرارداد یكی از انتشاراتی های چین با تصویرگران ایرانی و دعوت از آنها برای همكاری مشترك در زمینه تولید كتاب دانست.
این مسئول چینی از دیدار و توافق با رئیس كتابخانه ملی برای اختصاص یك اتاق و تعداد قفسه برای كتاب های چینی ترجمه شده به فارسی و انگلیسی در این كتابخانه اطلاع داد. آغاز همكاری ها در زمینه تبادل منابع دیجیتال و توافق با فروشگاه كتاب شفق برای اختصاص قفسه ای برای كتب ترجمه شده چینی به زبان فارسی از دیگر دستاوردهای چین در این حضور بودند.
لینگ لین لی یینگ همینطور نسبت به اختصاص چنین غرفه ای در چین برای نمایش كتب فارسی ترجمه شده به چینی اعلام آمادگی كرد. اما یكی از جملات مهم این مسئول فرهنگی چین در دیدارش با آشنا، ناظر به همان بحثی است كه در ابتدای این نوشتار درباره تبلیغات سو آمریكا درباره ایران كردیم. لینگ لین لی یینگ درباره سفر هیئت چینی به ایران و حضور در نمایشگاه كتاب تهران اظهار داشت: خیلی از افرادی كه از كشور ما در این نمایشگاه شركت كرده بودند، برای اولین بار به ایران سفر می كردند و خلاف تبلیغاتی كه درباره ایران صورت می گیرد، همه اذعان داشتند كه مردم ایران مردمی بسیار مهربان و علاقمند به مطالعه هستند. رفتار ایرانیان با چینی ها در این نمایشگاه بسیار دوستانه بود.
در طرف مقابل، آشنا هم در این دیدار گفته بود كه با وجود اشتراكات بسیاری كه بین دو كشور وجود دارد یكی از مهمترین نقاط مشترك بین ایران و چین، می تواند ادبیات پایداری باشد، طوری كه ایران و تاریخ آن از گذشته تابحال حاكی از تلاش ملت و دولت برای حفظ هویت ایرانی و شرقی، برابر نظام سلطه است و جمهوری خلق چین هم دقیقاً همین نوع مقاومت را از خود بروز داده است. همین امر می تواند فصل جدیدی برای تعاملات فرهنگی بین دو كشور باشد.
دیدار آشنا با نماینده ویژه جمهوری خلق چین
۵-۵ نشست معرفی كتاب چین در نمایشگاه كتاب
یكی از برنامه های چین در نمایشگاه امسال، نشست «معرفی كتاب چین» از سلسله نشست های سرای اهل قلم بود. این برنامه توسط مؤسسه نمایشگاه های فرهنگی و گروه صادرات و واردات چین در سالن یادمان علامه دهخدا برگزار گردید. در این جلسه ۵ كتاب برگزیده كشور جمهوری خلق چین توسط سخنرانان ارائه شد. یكی از كتاب های مهمی كه در این جلسه ارائه شد كتاب «شیء جین پینگ روایت می كند» نوشته رئیس جمهور چین و كتاب برتر سال ۲۰۱۷ چین بود كه در غرفه این كشور بسیار مورد تاكید و توجه بود.
۵-۶ جلسه تبادل تصویرگری در نمایشگاه كتاب
جلسه تبادل كتاب های تصویری كودكِ ایران و چین هم عصر پنجشنبه ۵ اردیبهشت با حضور نمایندگان فرهنگی دو كشور در سالن یادمان علامه دهخدای نمایشگاه برگزار گردید كه مدیر صادرات و واردات چین در این جلسه هم حضور داشت و اظهار داشت: با عنایت به اینكه تبادلاتی در زمینه تصویرگری با كشورهای دیگر داشته ایم، این امر برای ما از نظر اقتصادی بسیار مهم می باشد و امیدواریم با همكاریهای هم بتوانیم نقاشی های زیبای ایرانی و چینی را برای كودكان دو كشور ترسیم نماییم.
مواردی كه در این گزارش آمدند، تنها بخشی از فعالیت های چین در دوره مهمانی ویژه اش در نمایشگاه كتاب بودند و به نظر می آید، شمایل كلی و تصویری قانع كننده از میزان گستردگی و نظم فعالیت های این كشور در زمینه هدفمندی دیپلماسی فرهنگی اش در مهم ترین رویداد فرهنگی كشورمان باشند.
* ۶ توافق ایران و كره جنوبی برای مهمانی نمایشگاه های كتاب یكدیگر
یكی از كشورهایی كه سفیر و نماینده اش به نمایشگاه كتاب تهران آمد، كره جنوبی بود. یو جانگ هیان در بازدیدش از نمایشگاه با محسن جوادی ملاقات و گفتگو كرد و اظهار داشت: به نظر من علاوه بر تمركز روی مسائل اقتصادی، باید مسئله فرهنگی هم محور فعالیت های هر دو كشور قرار بگیرد. پاییز امسال برنامه های فرهنگی مختلف در كره جنوبی انجام خواهد شد. از هنرمندان كشور ایران می خواهم تا با حضور در این برنامه ها و ارتباط گسترده تر با فعالان فرهنگی كره، زمینه و چشم انداز آینده را برای تعاملات بیشتر فراهم نمایند.
یو جانگ هیان همینطور ابراز امیدواری كرده بود تعاملات فرهنگی بین ایران و كره جنوبی در آینده نزدیك افزایش پیدا كرده و ایران بعنوان میهمان ویژه نمایشگاه كتاب كره جنوبی و كره جنوبی بعنوان میهمان ویژه نمایشگاه بین المللی كتاب تهران بتوانند كتاب ها و فرهنگ خویش را معرفی كنند.
جوادی هم ارتباطات فرهنگی بین دو كشور را بخصوص از راه نسل جوان در مناسبات سیاسی و روابط اقتصادی تأثیرگذار دانست و با اشاره به اینكه فیلم ها و تولیدات ادبی و هنری كره با اقبال عمومی در ایران مواجه اند، ابراز امیدواری كرد این تقابل، دوجانبه شده و هم در حوزه كتاب و نشر و هم زمینه سینما تبادل اثر به وجود بیاید. او همینطور از علاقه بین دو كشور به فعالیت در حوزه نشر و ادبیات كودك و نوجوان، بعنوان نقطه عطفی برای همكاریهای مشترك اشاره نمود و اظهار داشت: امیدواریم نمایشگاه فرصتی برای توسعه علاقه فرهنگی مردم دو كشور ایران و كره جنوبی باشد.
* ۷ امیدواری ها و نگرانی های ژاپن برای مهمانی ویژه در نمایشگاه تهران
یكی از كشورهایی كه سفیرشان در این دوره نمایشگاه از این رویداد بازدید كرده و به دیدار رئیس نمایشگاه رفتند، ژاپن بود. میتسو سایتو سفیر این كشور ضمن ابراز امیدواری برای این كه ژاپن میهمان ویژه نمایشگاه بشود از نگرانی هایش هم در این باره اظهار داشت كه ناشی از تحریم های آمریكا بودند.
سایتو روز جمعه ۱۳ اردیبهشت در دهمین روز نمایشگاه در دیدارش با جوادی ضمن ابراز تأسف از عدم حضور ژاپن در این دوره از نمایشگاه تهران، از علاقه ناشران و نویسندگان ژاپنی جهت شركت در نمایشگاه های كتاب اطلاع داد و گفت امیدوار است ژاپن سال آینده بتواند بعنوان میهمان ویژه در این نمایشگاه شركت نماید. از سخنانی كه در این نشست دیدار درباره روابط قدیمی ایران و ژاپن مطرح شدند، بگذریم، سفیر ژاپن با اشاره به علاقه و تمایل كشورش برای مهمانی ویژه در نمایشگاه كتاب تهران، اظهار داشت: تنها مشكلی كه در این زمینه وجود دارد، این است كه احتمالاً درآمدی كه از این نمایشگاه حاصل می شود، قابلیت انتقال به خارج از ایران را ندارد.
جوادی هم مهمانی ویژه امسال چین را مثال زد و گفت چنین مشكلی وجود ندارد چون چین با ۴ هزار عنوان كتابی كه به ایران آورده، مشكلی برای بازگشت پول به كشورش ندارد و این مساله را می شود با یك نامه اداری حل كرد.
دیدار میتسو سایتو با جوادی
* ۸ تعاملات قطری ها در نمایشگاه
۸-۱ دیدار رؤسای نمایشگاه های تهران و دوحه
جاسم احمد البوعینین رئیس نمایشگاه دوحه هم از نمایشگاه كتاب تهران بازدید كرد و با محسن جوادی و ایوب دهقانكار مشاور اجرایی معاونت امور فرهنگی نمایشگاه و قادر آشنا قائم مقام نمایشگاه ملاقات و گفتگو كرد. این نخستین بار بود كه این مسئول قطری از نمایشگاه كتاب تهران دیدن می كرد. احمد البوعینین در این دیدار اظهار داشت: هدف ما از این بازدید تقویت ارتباطات و برگزاری جلساتی با ناشران ایرانی است. امیدوارم در آینده نزدیك مشاركت دو كشور در زمینه نمایشگاه های فرهنگی گسترده تر شود و قراردادها و تفاهم نامه هایی با ناشران هر دو كشور به امضا برسد.
جوادی هم با اشاره به حضورش در نمایشگاه كتاب دوحه اظهار داشت: كتاب هم اكنون بهترین ابزار برای رفع چالش های منطقه ای و جهانی بویژه در حوزه كشورهای اسلامی است. ما هم از تعامل كتاب و غرفه و روابط فرهنگی با دوحه استقبال می نماییم. معاون فرهنگی وزیر ارشاد اظهار داشت: غرب در تلاش است تا به اختلافات بین ایران و سایر كشورهای عربی دامن زده و روابط ما را تیره و تار كند.
آشنا هم در بخشی از این نشست مشترك اظهار داشت: هرچه تبادل فرهنگی و آشنایی دو كشور با یكدیگر بیشتر شود، واقعیت های موجود بین دو كشور و روابط آنها به صورت صحیح منعكس می شود و غرب نمی تواند آن طور كه تمایل دارد ایران و دوحه را به یكدیگر و سایر كشورهای جهان معرفی نماید.
۸-۲ پیشنهاد قطر به ایران برای میهمانی ویژه در نمایشگاه تهران
احمد شاكری مدیر بخش بین الملل نمایشگاه امسال در یكی از خبرهایی كه در ایام برگزاری این رویداد به نقل از او انتشار یافت، اظهار داشت: در نمایشگاه امسال تفاهم نامه تبادل غرفه مشترك با عراق و یونان بسته شد و با كشور آذربایجان هم توافقی حاصل شد اما امضای تفاهم نامه به بعد موكول شد. با كشور قطر هم برای حضور در ایران با عنوان میهمان ویژه مذاكره شد. این كشور پیشنهاد كرد كه یكی از مهمانان ویژه دوره های آتی نمایشگاه كتاب تهران باشد كه این مساله با استقبال مدیران نمایشگاه كتاب روبرو شده است. جالب اینكه مدیر نمایشگاه بین المللی كتاب دوحه بعد از حضور در ایران از بزرگی و حجم برگزاری نمایشگاه تهران ابراز شگفتی كرده بود و ابراز امیدواری كرده بود در نمایشگاه كتاب دوحه در سال آتی میلادی كه با محوریت آثار علمی برگزار می شود، ناشران دانشگاهی ایران حضور جدی داشته باشند.
دیدار رؤسای نمایشگاه های تهران و دوحه
* ۹ دیدار ناشران عرب با رئیس نمایشگاه كتاب تهران
علاوه بر توافقات با قطر و عراق، جوادی نشست صمیمانه ای هم با ناشران عرب حاضر در نمایشگاه داشت كه برنامه این دیدار شامگاه چهارشنبه ۱۱ اردیبهشت برگزار گردید. ناشران عرب در این برنامه درباره شرایط برگزاری نمایشگاه كتاب تهران در سال آینده سخن گفته و درباره موضوعاتی مانند گمرك، نرخ بالای كتاب، عدم استفاده از سابقه فروش و… به بیان مطالبی پرداختند.
در این نشست، احد رضایی مدیر كمیته ناشران خارجی این دوره نمایشگاه هم حضور داشت كه ناشران عرب را تشویق كرد تا در سامانه فروش نمایشگاه ثبت نام كنند و مشخصات كتاب های خویش را وارد سامانه كنند تا واحدهای ارزیابی بتوانند سریع تر از كتاب ها آگاه شده و ناشران هم با آگاهی از شرایط كتاب هایشان در نمایشگاه كتاب حضور پیدا كنند.
* ۱۰ تبادلات فرهنگی با یونان
امسال یونان هم كشوری بود كه در فعالیت های بخش بین الملل نمایشگاه كتاب تهران نقش داشت و چند خبر را به این فعالیت ها اختصاص داد.
۱۰-۱ آمادگی یونان برای تبادل غرفه نمایشگاه های كتاب با ایران
كاترینا دینا نماینده شركت هلنیك فاندیشین یونان روز یكشنبه ۸ اردیبهشت از بازدید كرد و با قادر آشنا دیدار و گفتگو كرد. وی در این دیدار گفت شركت هلنیك فاندیشین از سوی كشور یونان آماده افزایش تعاملات فرهنگی با ایران است. ارتباط عمیق فرهنگی بین دو ملت وجود دارد و ما می توانیم از این ارتباطات برای افزایش روابط فرهنگی به خصوص در حوزه كتاب و كتابخوانی استفاده نماییم.
او در این دیدار پیشنهاد و درخواست تبادل غرفه در نمایشگاه های كتاب تهران و یونان را بیان نمود.
آشنا هم اظهار داشت: اگر بتوان فرصتی را فراهم نمود كه ایران بعنوان میهمان ویژه در نمایشگاه كتاب یونان حضور داشته باشد، بسیار خرسند می شویم.
۱۰-۲ امضای تفاهم نامه تبادل كتاب بین ایران و یونان
پس از دیدار كاترینا دینا با آشنا، نشست امضای تفاهمنامه همكاری ایران و یونان برای تبادل كتاب روز سه شنبه ۱۰ اردیبهشت برگزار گردید. این نشست با حضور آشنا، استوروس كریمیس رایزن اول و كاردار سفارت یونان در تهران و كاترینا بالاموتس نماینده بنیاد فرهنگ یونان همراه بود.
استوروس كریمیس در این جلسه اظهار داشت: ایران و یونان دارای فرهنگ و زبان قدیمی و موقعیت منحصر به فرد هستند. همكاری فرهنگی بین این دو كشور و ملت می تواند مانع از حل شدن فرهنگ دو كشور در روند جهانی شدن شود. من در بنیادی كار می كنم كه هدف اصلی اش كمك به ارتقای فرهنگ كتابخوانی است و تلاش می كنم از راه همین بنیاد، تفاهمنامه هایی در زمینه تبادل غرفه و سایر حوزه های فرهنگی امضا شود.
دیدار استوروس كریمیس و كاترینا دینا با آشنا
* ۱۱ تعاملات فرهنگی با ایتالیا
۱۱-۱ سخنان سفیر ایتالیا درباره بزرگ ترین ظرفیت ایران
جوزپه پرونه سفیر ایتالیا در ایران هم با حضور در نمایشگاه با جوادی ملاقات و گفتگو كرد. سخنان پرونه در این دیدار، با اهمیت بودند و می توانند به شكلی رهیافت برون رفت از تحریم های اقتصادی و سیاسی باشند. چون كه این دیپلمات ایتالیایی به قدرت نرم ایران اشاره نمود. این مسئول ایتالیایی كه خلاف برخی مسئولان نامبرده در این گزارش، برای بار دوم بود كه به نمایشگاه می آمد، بزرگترین ظرفیت ایران را قدرت نرم این كشور دانست و اظهار داشت: ایران باید تلاش كند با استفاده از قدرت نرم، فرهنگی مسائل و خواسته های خویش را به پیش ببرد.
سفیر ایتالیا در ایران با اشاره به اینكه حضور ایتالیا در نمایشگاه بین المللی كتاب تهران حضوری نمادین است، ابراز امیدواری كرد تا حضور هر دو كشور در نمایشگاه های مختلف فرصتی برای معرفی وجوه اشتراك فرهنگی هر دو كشور باشد.
۱۱-۲ سخنان فریدونی درباره ایتالیا و چین و علاقه مردمشان به مطالعه آثار ایرانی
علی فریدونی مدیركل دفتر مجامع، تشكل ها و برنامه ریزی های فرهنگی، در یكی از اخبار مربوط به نمایشگاه كه درباره طرح گرنت بود از استقبال خوب ناشران چینی و ایتالیایی برای ترجمه رمان های ایرانی اطلاع داد و درباره طرح گرنت هم اظهار داشت: ۳۰۵ عنوان تا شروع سال ۹۸ در چارچوب این طرح به انتشار رسیده است. ۸۰ كتاب ایرانی ترجمه شده به زبان های دیگر هم وارد سامانه این طرح شده اند كه ۴۰ مورد به تأیید نهایی رسیده و سایر كتاب ها در دست بررسی هستند. این كتاب ها به زبان های مختلف همچون انگلیسی، تركی، چینی، آلمانی و اسپانیایی ترجمه شده اند. طی دیدار ناشران و نویسندگان ایرانی با مهمانان چینی حاضر در نمایشگاه هم مقرر شد برخی از كتاب های معروف و به نام ایرانی به زبان چینی ترجمه شوند.
مدیر كارگروه نظارت بر نشر خارجی نمایشگاه كتاب، عمده ژانرها و زمینه های مورد حمایت كتاب ها از جانب این دبیرخانه را حوزه های ادبیات داستانی و غیرداستانی، ادبیات معاصر و ایران شناسی عنوان نمود و اظهار داشت: تقاضا برای مطالعه رمان های نویسندگان ایرانی در كشورهای ایتالیا و چین و شهر شانگهای بیشتر از سایر زمینه های ادبیاتی است.
دیدار سفیر ایتالیا و جوادی
* ۱۲ تعاملات فرهنگی با بلژیك؛ در ابتدای راه
نمایشگاه امسال، به شكلی سرآغازی برای ارتباط فرهنگی مؤثر با كشور بلژیك بود. در زمینه ترجمه و چاپ كتاب ایرانی و ایتالیایی در دو كشور، پیشتر فعالیت های مشتركی انجام شده اما همكاری چندانی در این زمینه با بلژیك نداشته ایم.
ورونیك پتیت سفیر بلژیك در ایران، روز چهارشنبه ۱۱ اردیبهشت، همزمان با هشتمین روز نمایشگاه از مصلی تهران بازدید و با جوادی دیدار نمود. وی در این دیدار اظهار داشت: سیستم سیاسی بلژیك به صورت فدرال و چندفرهنگی است و بنابراین زمان بیشتری نیاز است تا بتوان راه تبادل فرهنگی با ایران را هموارتر كرد. اما اساساً ما مصمم به انجام این كار هستیم.
جوادی هم خواهان افزایش ارتباط بین پژوهشگران و نویسندگان ایرانی و بلژیكی شد.
دیدار ورونیك پتیت با جوادی
* ۱۳ تمایل كرواسی برای تعامل جدی با نمایشگاه كتاب تهران
یكی دیگر از دیدارهای محسن جوادی در حوزه بین الملل در نمایشگاه، مربوط به دراگا اشتانبورگ سفیر كرواسی در ایران می شد كه به رئیس نمایشگاه كتاب تهران اظهار داشت: كرواسی برای حضور در نمایشگاه بین المللی كتاب تهران بسیار علاقه مند است و امیدواریم در سال های آینده، بتوانیم در این نمایشگاه حضور جدی داشته باشیم. با هماهنگی با وزیر امور خارجه در نظر داریم تا تیمی برای جمع آوری قطعات پراكنده داده ها و اطلاعات این دو كشور و ریشه های مشترك بین این كشور تشكیل دهیم و در چارچوب كتابی به تألیف برسانیم.
جوادی هم اظهار داشت: بازدید سفیر كرواسی از نمایشگاه، نقطه شروع برای حضور رسمی این كشور در نمایشگاه كتاب سال آینده خواهد بود. امیدواریم نمایشگاه كتاب، نقطه آغازین فعالیت ها و همكاریهای فرهنگی دو كشور باشد تا بتوانیم با بهره گیری از این فرصت، ارتباطات فرهنگی بین دو كشور را گسترش دهیم.
* ۱۴ تعامل با ناشران تُرك
۱۴-۱ دیدار آشنا با ناشران ترك؛ پیشنهاد برای برگزار فلوشیپ ایران در استانبول تركیه با وجود اهمیت همكاری هایش با ایران و این كه هم اكنون ششمین كشور از نظر كمیت چاپ كتاب در جهان است، امسال حضور چشم گیر و فعالی در نمایشگاه نداشت. با این وجود دو برنامه مهم درباره این كشور در نمایشگاه امسال برگزار گردید. نخستین برنامه مربوط به دیدار تعدادی از ناشران كشورهای ترك زبان با قادر آشنا بود. در این دیدار، تایفو رأس ناشر اهل تركیه و شهباز خوداوغلو ناشر اهل جمهوری آذربایجان با قائم مقام نمایشگاه ملاقات و گفتگو كردند. تایفو رأس كه رئیس انجمن ناشران بین الملل تركیه هم هست در این دیدار اظهار داشت: ناشران بعنوان سفیران فرهنگی در كشورها مطرح هستند. این ناشر ترك، برای برگزاری برنامه ای تحت عنوان فلوشیپ ناشران توسط تركیه اعلام آمادگی كرد و اظهار داشت: این برنامه چند سالی می شود كه در تركیه برگزار می گردد و بازخورد بسیار مناسبی در جهان داشته است. امیدواریم یك فلوشیپ برای ناشران ایرانی با حضور ۲۵ كشور برگزار نماییم. فلوشیپ دوره های آموزشی كوتاه مدتی است كه درباره موضوعات تخصصی انجام می شود.
۱۴-۲ رونمایی از دو رمان جدید تركیه ای و صدمه شناسی ادبیات تركیه در ایران
خبر مهم دیگر از تركیه در نمایشگاه امسال، رونمایی از دو عنوان رمان جدید عایشه كولین نویسنده ترك بود كه ترجمه شان به قلم پری اشتری انجام شده است. رمان های «مرغان شكسته بال» و «پایان» بعنوان نمادهایی از موج نوی ادبیات تركیه روز جمعه ۱۳ اردیبهشت با حضور مترجم اثر در غرفه انتشارات فروزش كه آنها را چاپ كرده، رونمایی شدند. همچون سخنان مهمی كه مترجم این كتاب ها در این برنامه مطرح نمود، درباره گسترش ادبیات عامه پسند تركیه در ایران بود.
اشتری در این باره اظهار داشت: یكی از صدمه های ادبیات تركیه در ایران ترجمه زیاد از ادبیات عامه پسند است. ترجمه های زیادی از آثار الف شفق یا اروهان پاموك وجود دارد در حالیكه این وضعیت ضرورتی ندارد.
* ۱۵ نشر و گسترش فرهنگ مقاومت در نمایشگاه
مانند دوره های پیشین نمایشگاه، امسال اقداماتی در جهت نشر و گسترش فرهنگ مقاومت انجام شد كه دو برنامه از آنها، مهم تر و تاثیرگذارتر بودند؛ مراسم رونمایی از پوستر جایزه جهانی فلسطین كه در آن دبیر این جایزه درباره كم و كیف آن سخنانی بیان كرد و همچنین، مراسم رونمایی از كتاب «منتصر».
۱۵-۱ رونمایی از پوستر جایزه فلسطین
روز جمعه ۶ اردیبهشت بود كه جشن مقاومت، تقدیر از ۶ خانواده شهدای مقاومت و رونمایی از پوستر جایزه جهانی فلسطین در سرای اهل قلم نمایشگاه بین المللی كتاب تهران برگزار گردید. متولیان برگزاری این نشست، كمیته علمی و فرهنگی نمایشگاه، مجمع ناشران دفاع مقدس و مجمع ناشران انقلاب اسلامی بودند.
جایزه جهانی فلسطین اگر كاربردی و واقع گرایانه كارش را پیش ببرد، به امیدی برای عامل فرهنگ مقاومت تبدیل خواهد شد.
۱۵-۲ رونمایی از كتاب «منتصر»
مراسم رونمایی از كتاب «منتصر» نوشته غیدا ماجد و ترجمه یوسف سرشار شامل زندگی شهید مدافع حرم، محمدحسن جونی هم چهارشنبه ۱۱ اردیبهشت با حضور محسن مؤمنی شریف رئیس حوزه هنری، عبدالله صفی الدین نماینده حزب الله لبنان، مرتضی سرهنگی و تعدادی از اهالی قلم در غرفه مجمع ناشران انقلاب اسلامی در سی و دومین نمایشگاه كتاب تهران برگزار گردید.
در این برنامه سخنان مختلفی عنوان شد اما یكی از جملاتی كه عبدالله صفی الدین مطرح نمود، می تواند در زمینه دیپلماسی فرهنگی مورد توجه قرار بگیرد: ترجمه و چاپ كتاب های زندگی شهدای دفاع مقدس و مدافعان حرم، از ساخت ساختمان یا انتقال امكانات و سلاح مهمتر است.
با توجه به مطالبی كه در این نشست و درباره شخصیت شهید منتصر عنوان شد، این كتاب زندگی نامه می تواند عاملی مؤثر در تبلیغ سبك زندگی جهادگری و مقابله با استكبار باشد.
رونمایی كتاب منتصر در نمایشگاه
۱۵-۳ رونمایی ترجمه عربی بیانات امام خمینی و رهبر انقلاب
با توجه به این كه بیانات امام خمینی (ره) و رهبر انقلاب هم در دایره فرهنگ مقاومت مقابل آمریكا و مستكبران جا دارند، می توان به برگزاری مراسم رونمایی از كتاب های «العداله و المساوات» حاوی بیانات امام خمینی (ره) و «نظم امركم» از بیانات رهبر انقلاب درباره كار تشكیلاتی اشاره نمود كه در غرفه سازمان فرهنگ و ارتباطات در نمایشگاه كتاب برگزار گردید. این مراسم در چارچوب برنامه رونمایی از تازه های ترجمه و نشر در عراق بود.
۱۵-۴ برگزاری اولین نشست بین ادیان ایران و بوسنی
نشست «گفت وگوی ادیان، نیاز امروز با تاكید بر نقش گفتگوهای ادیان در توسعه ارتباطات فرهنگی ایران و بوسنی و هرزگوین»، هم با همكاری انجمن دوستی ایران و بوسنی، سفارت بوسنی و هرزگوین در جمهوری اسلامی ایران و سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، جمعه ۱۳ اردیبهشت در غرفه سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در نمایشگاه برگزار گردید.
این برنامه را هم می توان در ادامه روند برگزاری برنامه های فرهنگی ایران در كشور مسلمان بوسنی در اروپای شرقی دانست كه نیازمند تقویت و ادامه است.
* ۱۶ برنامه های افغانستان در نمایشگاه
و بالاخره به كشور دوست و همسایه، افغانستان می رسیم كه به سبب برگزاری برنامه های مختلف در تعامل با این كشور طی سال های گذشته، موارد مربوط به آنرا در انتهای گزارش مرور می نماییم. با عنایت به اتفاقات و جنگ سال های اخیر افغانستان و تحركاتی كه آمریكا در این منطقه داشته، نمی توان نقش آفرینی آمریكا و غرب را در این كشور مغفول داشت. با عنایت به اشتراكات فرهنگی و زبانی ایران و افغانستان و ظرفیت های موجود در این عرصه، غفلت درباره همكاری و دیپلماسی فرهنگی با افغانستان، حتما باعث افسوس خواهد شد.
۱۶-۱ برگزاری روز ادبیات افغانستان در نمایشگاه
مراسم روز ادبیات افغانستان و آئین رونمایی از ۱۵ عنوان كتاب گزیده داستان معاصر افغانستان و ۱۶ عنوان كتاب شعر معاصر افغانستان به همراه جشن شروع به كار نشر آمو، ناشر تخصصی ادبیات داستانی و شعر افغانستان در ایران، چهارشنبه ۱۱ اردیبهشت ۱۳۹۸ با حضور و سخنرانی محمد سرور مولایی عضو فرهنگستان زبان و ادب فارسی و رئیس اسبق دانشگاه بامیان افغانستان، مجتبی نوروزی، معاون سابق رایزن فرهنگی ایران در افغانستان و سیدنادر موسوی، مدیر نشر آمو و بنیانگذار مجتمع فرهنگی- آموزشی امیرالمؤمنین در شهر تهران برای كودكان مهاجر بازمانده از تحصیل و نماینده نشر تاك در ایران و بنیان گذار خانه كودكان افغانستان، در سالن سرای اهل قلم نمایشگاه برگزار گردید.
از جمله سخنان مهم مولایی بعنوان یك چهره فرهنگی افغانستان كه در ایران زندگی می كند، در این برنامه این بود: ۵۵ سال است كه در ایران زندگی می كنم، در این مدت شاهد بوده ام كه آثار نویسندگان، مورخان و… افغانستانی هیچ گاه در ایران توزیع نشده و دسترسی به آنها دشوار می باشد.
البته مولایی بعد از سخنرانی اش در این برنامه، در حاشیه آن اظهار داشت: عموم علاقه مندان به آثار ادبیات معاصر افغانستان و نویسندگان این كشور از این به بعد می توانند كتاب های ناشران افغانستانی را از كتابفروشی های فرهنگستان زبان و ادب فارسی تهیه كنند. او اظهار داشت: خوشبختانه با موافقت رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی قرار شد زین پس كتاب های انتشار یافته از جانب ناشران معاصر افغانستانی در كلیه كتابفروشی های فرهنگستان ارائه شود. در اولین قدم كتاب های نشر آمو به این كتابفروشی ها برده شده اند. ازاین رو بعد از آخر نمایشگاه كتاب هم اگر خواستار كتاب های ناشران افغانستانی هستید به كتابفروشی های فرهنگستان زبان و ادب فارسی رجوع كنید.
برگزاری روز ادبیات افغانستان در نمایشگاه كتاب
۱۶-۲ استقبال ایرانیان از كتاب های افغانستانی ها
دو خبر و گزارش هم در ایام برگزاری نمایشگاه منتشر گردید كه نشان از استقبال مخاطبان نمایشگاه كتاب از آثار نویسندگان و شاعران افغانستانی داشتند. سیدنادر موسوی نماینده نشر تاك كابل كه در بخش بین الملل نمایشگاه حضور داشت، در این باره اظهار داشت: داستان خوان های ایرانی به مضامین جدید علاقه دارند. بنابراین آثار ادبیات داستانی معاصر افغانستان بخصوص آثار رهنورد زریاب را می پسندند.
این ناشر افغانستانی همینطور مجموعه شعر «میدان هوایی» سروده عارف حسینی را از این كشور بعنوان یك كتاب جدید در نمایشگاه تهران عرضه نموده بود.
* جمع بندی
تجربیات دهه ها و حتی قرن های گذشته نشان داده، مستشرقان و مردمان مغرب زمین هرگاه با فرهنگ واقعی ایران (نه برساخته و تبلیغات دستگاه های قدرت طلب آمریكا و اسرائیل) روبرو شده اند، علاقه مندی شدیدی به كسب اطلاعات بیشتر و تعامل با آن نشان داده اند. به هر حال، جایی كه فرهنگ شرایط را برای ارتباط فراهم نموده باشد، می توان به تبادلات سیاسی و اقتصادی هم امید داشت. از این جهت، نمایشگاه كتاب تهران می تواند ظرفیت بسیار مناسبی برای معرفی كاربردی (و نه شعاری) فرهنگ ایران به كشورهای دیگر و جذب آنها برای داشتن رابطه فرهنگی با كشورمان (و در ادامه توسعه اقتصادی سیاسی) باشد.
با توجه به تذكراتی كه در این گزارش عرضه شد، دیگر گوی و میدان به دست مسئولان برگزاری دوره بعدی نمایشگاه كتاب تهران است كه دستگاه دیپلماسی فرهنگی را برای مطرح كردن فرهنگ واقعی ایران و خنثی كردن بخشی از حمله های سیاسی اقتصادی آمریكا و اسرائیل به ایران، فعال تر كنند. البته تحقق چنین خواسته ای پشتكار و البته صبر همراه با عمل نیاز دارد.
منبع: جاویدانی
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب