كتاب شهر فرنگ تا لاله زار در خبرگزاری مهر رونمایی شد
روایت روزهای تاریك قبل انقلاب
به گزارش جاویدانی راوی کتاب شهر فرنگ تا لاله زار اظهار داشت: انگیزه اصلی من این بود که دوران پیش از انقلاب را به نسل های جدید معرفی کنم چون گمان می کنم درباره دوران پس از انقلاب به اندازه کافی نوشته شده است.
به گزارش جاویدانی به نقل از مهر، مراسم رونمایی و معرفی کتاب «شهر فرنگ تا لاله زار» خاطرات محمد قهرمانی از اتفاقات قبل انقلاب که توسط تینا محمدحسینی گردآوری شده در سالن اجتماعات خبرگزاری مهر معرفی و رونمایی گردید. در ابتدای این نشست تینا محمدحسینی نویسنده معرفی کوتاهی از این کتاب عرضه داد و اظهار داشت: بنده رشته تحصیلی ام ادبیات پایداری و در رابطه با جنگ و دفاع مقدس است و همیشه خیلی دوست داشتم در حوزه تاریخ شفاهی داستان نویسی کنم.
حضور ذهن و حافظه قوی محمد قهرمانی در بیان خاطرات
وی اضافه کرد: در سال ۱۳۹۸ با حاج آقا فخرزاده در حوزه هنری آشنا شدم و ایشان پیشنهاد انجام این پروژه را به بنده دادند و ملاقات هایی را با آقای قهرمانی انجام دادم. با برگزاری جلسات گوناگونی پروژه تکمیل و به آقای قهرمانی تحویل داده شد. ایشان هم مطالب را بررسی کردند و نتیجه کتاب «شهر فرنگ تا لاله زار» شد که امروز رونمایی می شود.
محمدحسینی خاطرنشان کرد: در این کتاب خاطرات ۴۰ سال از زندگی محمد قهرمانی بیان شده که همه خاطرات برآمده از ذهن ایشان است. یکی از سختی های کار خاطره نویسی این است که راوی حضور ذهن برای بیان جزئیات ندارد اما آقای قهرمانی راوی موثقی بودند و تلاش کردند که همه خاطرات و تاریخ ها درست ذکر شود.
تدوین خاطره نگاری می تواند به هنر کمک بسیاری کند
سعید فخرزاده پژوهشگر تاریخ شفاهی سخنران دیگر این مراسم، اظهار داشت: سال ها پیش آقای قهرمانی رئیس تبلیغات سپاه بودند که بنده هم در آنجا کار می کردم. البته در کتاب شهر فرنگ تا لاله زار سهم آن دوران بسیار کم است و بسیاری از خاطرات ایشان در آن مسئولیت نیامده است. اگر آقای قهرمانی می خواست تمام خاطرات را ذکر کند، کتاب چندین جلد می شد. معمولاً راوی وقتی خاطره ای را تعریف می کند چون خودش پیش زمینه ذهنی راجع به آن دارد، فکر می کند بسیاری از بخش های آنرا نگوید. کار کسی که آن خاطرات را روایت می کند این است که آن خاطرات را طوری بیان کند که مخاطبی که اطلاعاتی راجع به آن ندارد و ذهنش خالی است، برایش قابل درک شود.
وی اضافه کرد: سیر زندگی آقای قهرمانی خیلی شبیه زندگی من است. هر دو با هم همسن هستیم و هر دو در ملایر به دنیا آمدیم. سختی های زندگی مان هم شبیه هم بوده است. تمام خاطرات آقای قهرمانی در این کتاب از جبهه و جنگ است نه کوچه و خیابان. دلیلش هم این است که ایشان همه عمر خویش را در جبهه بودند. اما متأسفانه پس از دوران جنگ، خاطرات خویش را قطع می کنند و وارد حوزه های دیگر می شوند. بنده از ایشان می خواهم که اندازه تمام آدم هایی که در جنگ حضور داشتند، خاطراتشان را برای نسل جدید بیان کنند. چون لازم است تمام حوادث و اتفاقات آن دوران بیان و به یک پدیده از زوایای مختلفی پرداخته شود.
فخرزاده درانتها اشاره کرد: خیلی از فیلم هایی که ایجاد می شود به خاطر نبودن اطلاعات موثق، غیر واقعی است و اصلاً به حقیقت نزدیک نیست. تدوین کتاب های این چنینی می تواند به حوزه هنر کمک بسیاری بکند.
روایت دقیق جزئیات اتفاقات سالهای قبل انقلاب
احمد شجاعیان از دوستان محمد قهرمانی هم در ادامه این مراسم اظهار داشت: بنده فقط فرصت کردم خاطرات تا پیش از انقلاب ایشان در این کتاب را مطالعه کنم اما تا همین جا هم دیدم که جزئیات تا سال ۱۳۵۷ را خیلی دقیق نوشتند. البته اگر قرار بود بنده این کتاب را بنویسم حتما طور دیگری می نوشتم. دلیلش هم واضح است. ایشان از منظری دیگر به مبحث نگاه کردند. بعنوان مثال آقای قهرمانی دوران زندان نداشتند اما بنده چنین دورانی را تجربه کردم.
وی اضافه کرد: آقای قهرمانی به سبب علاقه ای که در دوره کودکی به حوزه سینما داشتند و پدرشان هم دستی در این عرصه داشتند، پس از جنگ گرایش به فعالیت در حوزه سینمایی پیدا کردند. امیدوارم مجلدات سایر خاطرات ایشان هم منتشر شود.
ضرورت آوردن نام سر ویراستار روی جلد کتاب
حسین شاهمرادی مدیر عامل انتشارات امیرکبیر دیگر سخنران این مراسم اظهار داشت: یکی از مسائل مهمی که این سال ها درگیر آن هستیم، بحث محتوای کتاب هاست؛ از این منظر که خیلی از کتاب ها فقط نام کتاب دارند ولی از نظر محتوایی هیچ ارزشی ندارند ولی کتاب آقای قهرمانی این گونه نیست. نکته دیگر که در ارتباط با کتاب است این که بهتر بود که بر روی این کتاب نام آقای فخرزاده و قاسمی پور بعنوان سر ویراستار می آمد. چون این افراد وظیفه تکوین اثر را برعهده داشتند.
وی اضافه کرد: خیلی از ناشران معتبر دنیا چنین قانونی دارند که نام سر ویراستار هم در کنار نویسنده اثر ذکر می شود و بعضاً از نام نویسنده مهمتر است. اما در نشر ما هنوز این مورد جدی گرفته نمی گردد. یکی دیگر از مشکلات روایت های جنگ در کشور ما این است که زبانش متناسب با سنین پایین و نسل جوان امروز نیست و این خاطرات برای آنها قابل درک نیست.
جابجایی نوستالژی توسط رسانه های معاند
محسن مهدیان معاون خبر خبرگزاری فارس، دیگر میهمان این نشست بود. وی اظهار داشت: در چند سال قبل نظام شاهنشاهی به شیوه های مختلف پاستوریزه شد و برخلاف آنکه ما فکر می کردیم ملت ما به خاطرات پیش از انقلاب برنمی گردند، در سال های اخیر شاهد آن بودیم که رسانه های مختلف تلاش کردند که اتفاقات سیاه رژیم پهلوی از ذهن مردم ما برود و یک تصویر مظلومانه و قابل قبول در ذهن مردم شکل بگیرد. آنها از روشی با عنوان نوستالژی سازی برای جامعه استفاده می نمایند که بگویند رژیم پهلوی آن قدرها هم بد نیست. در واقع ما در رسانه های معاند بحث جابجایی نوستالژی را داریم که تابحال در کارشان موفق هم بوده اند.
مهدیان عنوان کرد: کاری که در این کتاب انجام شده، این است که کوشیده حافظه تاریخی ملت را روشن نگه دارد و به یاد بیاورد که دوران طاغوت چه ابعادی داشته است.
وی اضافه کرد: یکی از نقاط مثبت این اثر این است که مخاطب در این کتاب احساس هم ذات پنداری می کند و اصطلاحاً به تجربه نیابتی می رسد و به متن و آن روزها نزدیک می شود. توصیف های اثر هم حس خوب به آدم می دهد و هم حس بد. به کمک توصیف به همراه تحریک امیال مخاطب نوعی اقناع شکل می گیرد. امیدوارم انتشار چنین آثاری با این مدل روایت ادامه پیدا کند.
فردای بهتری پیش روی ماست
محمد قاسمی پور مدیر دفتر فرهنگ و مطالعات پایداری حوزه هنری اظهار داشت: در دهه ۸۰ با فعالیتهای آقای قهرمانی آشنا شدم و از همان سال تجربه نگاری و خاطره نگاری برایم جذاب بود. حدود ۱۶-۱۵ سال توفیق دیدار با ایشان را نداشتم تا این که از راه آقای فخرزاده متوجه شدم که ایشان چنین دغدغه ای دارند و بسیار خوشحال شدم. متأسفانه برای ورود به چنین موضوع هایی کمتر افرادی دست به کار شده اند اما امیدوارم با انتشار این کتاب، تمرکز بیشتری در عرصه تجربه نگاری صورت بگیرد و آقای قهرمانی هم به همین یک جلد اکتفا نکنند و با نگاه تخصصی تری به کارشان ادامه دهند.
وی اضافه کرد: کتاب «شهر فرنگ تا لاله زار» مولود فرهنگی و فرزند معنوی ایشان است. ما منتظریم که آقای قهرمانی خاطرات دهه ۸۰ و ۹۰ هم با جزئیات روایت کنند. در این میان از حوصله، همت و صبوری خانم محمد حسینی هم نباید غافل بود. بنده بعنوان ناظر شاهد پیگیری های مستمر ایشان بودم و به نظرم گزینه خوبی برای عرصه تاریخ شفاهی هستند و من خیلی به ایشان امید دارم.
قاسمی افزود: اگر ما خاطرات و تجربیات نسل های پیشین در عرصه حیات فرهنگی و اجتماعی پنج دهه اخیر را خوب ثبت و ضبط نماییم، فردای بهتری پیش روی ما است.
در تلاشیم به تیراژ میلیونی انتشار کتاب برسیم
محمد شجاعیان مدیرعامل خبرگزاری مهر در ادامه این مراسم اظهار داشت: در معرفی آقای قهرمانی ساحت هیئتی بودن ایشان را هم نباید از یاد ببریم. ایشان هیئت رزمندگان اسلامی و خیلی از هیئت های محلی را راه اندازی کرده اند.
وی اضافه کرد: رسانه های ما رسالت جدی در عرصه کتاب و فرهنگ دارند. کشور ما در عین غنایی که دارد، خلاءهایی جدی در حوزه فرهنگ و کتاب دارد که سبب شده بخش عمده ای از سرمایه هایمان را چون روایتشان نکردیم با از دست دادنشان، خاطرات این عزیزان هم از بین می رود. لازم است رسانه ها در این حوزه کارهای جدی انجام دهند. ما در آینده برای چنین کاری چند هدفگذاری در نظر گرفته ایم و مقرر است که تلاش نماییم کتاب های این چنینی به تیراژ میلیونی برسند تا جریان محتوا تکمیل شود.
با بخش های مختلف کتاب اشک ریختم
فریبا شایگان همسر محمد قهرمانی اظهار داشت: بنده این کتاب را از این منظر می بینم که در جهت بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی و شناخت گذشته است و کوشیده که دروغ ها جای حقیقت را نگیرد. هدف اصلی همسر من، نشان دادن حقیقت های پیش از انقلاب است تا مردم آن دوران را خیلی پاک و منزه نبینند.
وی اضافه کرد: بنده با این که وضعیت خانوادگی و حریم خصوصی افراد در یک کتاب بیاید، مخالفم ولی ایشان تاکید داشتند که در کتاب خیلی از این موقعیت ها را بیان کنند و پس از انتشار که کتاب را خواندم، با بخش های مختلف آن گریه کردم و تازه با وجوه مختلف شخصیتی ایشان آشنا شدم. خوشبختانه آقای قهرمانی حافظه خوبی دارند و اسامی خیلی خوب یادشان می ماند بنابراین کتاب را خیلی دقیق روایت کردند. تاکید اصلی ایشان این است مطرح کند که ما بدانیم در چه شرایطی زندگی می کردیم و امروز چگونه به این نقطه رسیدیم.
به جوانان افغانستانی اعتماد کنید
محمد سرور رجایی شاعر و روزنامه نگار افغانستانی اظهار داشت: بنده وقتی روی جلد این کتاب را دیدم، یاد و خاطره دوری در سال ۱۳۶۶ افتادم. در آن سال در لاله زار و همان سینمایی که عکسش روی جلد است، بنده رفته بودم تا فیلم «دلم برای پسرم تنگ شده» را ببینم که وسط های فیلم دو پلیس به سالن سینما آمدند و من فکر کردم آمده اند تا من را بگیرند اما خوشبختانه ماجرا از این قرار نبود. خلاصه این خاطره با دیدن جلد کتاب آقای قهرمانی پس از ۳۴ سال برای من زنده شد و یقیناً در محتوای کتاب هم خاطرات بسیار دیگری برای مردم ایران زنده خواهد شد.
وی اضافه کرد: امیدوارم که همکاریهای مشترک میان نویسندگان و هنرمندان ایران و افغانستان افزایش یابد. جوانان افغانستانی توانمندی بسیاری دارند که در عرصه های مختلف فیلم بسازند و قلم بزنند؛ فقط باید به آنها اعتماد شود.
جوانان بدانند امنیت امروزمان جای شکر دارد
محمد قهرمانی، راوی خاطرات کتاب «شهر فرنگ تا لاله زار» در انتها این مراسم اظهار داشت: رهبری یک مرتبه مطرح نمودند که قیاس شاهنشاهی رژیم پهلوی با جمهوری انقلاب اسلامی یک قیاس ناکامل است. بنده هم همیشه دوست داشتم دورانی که بر من گذشته را بیان کنم. سال ۱۳۸۹-۱۳۸۸ بود که در مؤسسه شهید آوینی با آقای فخرزاده در مورد مبحث تبلیغات جنگ، گپ و گفتی داشتیم. در همان جا قرار شد که چنین اتفاقی رقم بخورد و حدود ۲۰ جلسه گپ و گفت های ما طول کشید.
وی با تاکید بر این که این اثر شامل دغدغه های واقعی خودش است، اضافه کرد: بنده خیلی از کتاب های حوزه انقلاب را مطالعه و تلاش کردم که خاطراتی را در این اثر بیان کنم که برای همه قابل فهم باشد. خوشبختانه در همین مدت کوتاهی که کتاب انتشار یافته، بازخوردهای خوبی از آن گرفته ام. تمام خاطراتی هم که در این اثر بیان کردم، برآمده از حافظه ام بوده و از قبل هیچ گونه یادداشت یا ثبت و ضبطی وجود نداشته است.
قهرمانی افزود: بنده با نوشتن این کتاب، فتح بابی را آغاز کردم تا افراد دیگری مثل آقای شجاعیان این کار را ادامه دهند. همانطور که همسرم هم اشاره نمود انگیزه اصلی من این بود که دوران پیش از انقلاب را به نسل های جدید معرفی کنم چون گمان می کنم درباره دوران پس از انقلاب به اندازه کافی نوشته شده است. این که ما هیئت رزمندگان اسلامی را راه اندازی کردیم یا مؤسسه شهید آوینی را بنا گذاشتیم و مسجد ساختیم و … برای نسل امروز خیلی جذابیت ندارد اما در دوران قبل انقلاب اتفاقات خاصی می افتاد که به تصویر کشیدن آنها می تواند برای مخاطب جذاب باشد.
این فعال فرهنگی در انتها اظهار داشت: لازم است که هم نسلان بنده فجایع دوران پهلوی را به خوبی بازگو کنند و به ماجرا و وقایع قبل انقلاب به صورت مفصل بپردازند تا جوانان امروز بدانند که امنیت فعلی جای شکرگزاری دارد. در چاپ های بعدی حتما اصلاحاتی خواهم داشت. مثلاً یکسری از اسامی و تاریخ ها باید اصلاح و یکسری موضوعات هم که اهمیتی ندارد، حذف شود. خاطرات همسرم خانم شایگان به مراتب از خاطرات بنده جذاب تر است و امیدوارم بزودی خاطرات ایشان کتاب شود.
در آخر این مراسم، از کتاب «شهرفرنگ تا لاله زار» با حضور سخنرانان جلسه رونمایی گردید.
منبع: جاویدانی
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب