بانوی اندلس نخستین اثر مستقل درباره ی مادر امام رضا(ع) منتشر گردید
به گزارش جاویدانی کتاب بانوی اندلس پژوهشی مستند و بدیع پیرامون شخصیت و زادگاه مادر گرامی امام علی بن موسی الرضا و فاطمه معصومه منتشر گردید.
به گزارش جاویدانی به نقل از مهر کتاب «بانوی اندلس»؛ پژوهشی مستند و بدیع پیرامون شخصیت و زادگاه مادر گرامی امام علی بن موسی الرضا و فاطمه معصومه سلام الله علیهما» تألیف حجةالاسلام والمسلمین حاج سیدمحمدصادق مصباح موسوی، اثری است که مؤلف در طول هفت سال تحقیق و بررسی اغلب کتب در ارتباط با تاریخ و سیره‌ی امام رضا ضد السّلام درباره‌ی مادر بزرگوار آن حضرت به رشته قلم درآورده است.
آنچه بین همه ما معروف است، این است که حَمیده خاتون، مادر حضرت امام کاظم ضد السّلام، در بازار برده فروشان مدینه با بانویی سراسر نور و فضیلت مواجه می شود. آن بانو با پرداخت مبلغ قابل توجهی او را آزاد کرده و به خانه می آورد.
مادر حضرت امام کاظم ضد السّلام چنان شیفته‌ی ادب، اخلاق، تواضع، فروتنی، عقل، درایت، تقوا و عبادت های بی وقفه او می گردد که از فرزندش می خواهد او را به همسری خویش برگزیند و به مراقبت و نگهداری حرمتش سفارش ها نموده و متذکر می گردد که «من یقین دارم او می تواند در مقام همسری تو، سعادت حمل و ولادت فرزند پاک و طاهری را داشته باشد که حجّت خداوند بعد از تو در روی زمین باشد.»
ازدواج امام موسی بن جعفر(ع) با آن بانوی شریفه، دو ثمره پرارزش و دو گوهر گرانبها داشت: یکی وجود نازنین امام هشتم علی بن موسی الرضا(ع) و دیگری خواهر گرامی ایشان حضرت فاطمه معصومه(س) که مایه‌ی هدایت و دلالت امت اسلام بوده اند و در قلب و جان انسان های عاشق و شیفته‌ی امامت و ولایت جای گرفته اند.
اما از اینجای داستان، با سؤالاتی چند روبه رو هستیم:
نام دقیق این بانو چه بوده است؟ از کجا و چگونه به مدینه آمده است؟ چه خصوصیت های اخلاقی سبب شده تا این افتخار نصیبش شود؟
در این اثر خواهیم دید که نام مادر امام رضا ضد السّلام پیش از ورود به خانه امام کاظم ضد السّلام، «تکتم» و بعد از آن «طاهره» بوده است. همینطور از این بانوی سراسر نور و فضیلت با لقب هایی چون خیزران مُرسیّه، نجمه، أروی، سکن و... یاد شده است.
آری؛ یکی از نامهای مادر گرامی امام رضا(ع) که در بیشتر مستندات روایی و تاریخی به آن اشاره شده، «خیزران المرسیّه» است؛ بانوی بلند قامتِ اهل مُرسیه.
همین نام سبب شده تا تحلیل گران در جستجوی یافتن زادگاه آن بانوی مکرّمه برآمده و به جهت آن، این بانو را به کشورهای مختلفی در قاره های اروپا و افریقا همچون اسپانیا، فرانسه، تونس، مصر، الجزایر، سودان و یونان نسبت دهند.
هرچند که در نهایت، بدون نتیجه گیری نهایی، انتساب ایشان را به شهری خاص به حساب احتمالات گذارده اند؛ در حالیکه وجود شهری بنام «مُرسیه» در جغرافیای اندلس اسلامی (جنوب شرقی اسپانیای امروزی) همچون واضحات و از آفتاب روشن تر است. اما متأسفانه نویسندگانی که تلاش در گذر سریع از محل ولادت این بانوی معظمه داشته اند، یا نام این شهر را ندیده و یا با نسخه برداری از برخی استدلال های غلط، شهر «مُرسیه» را یک مُرْس [: لنگرگاه] دانسته و بنا به سلیقه‌ی شخصی، یکی از مراسی پانزده گانه دریای مدیترانه و دریای سرخ را بعنوان زادگاه بانو برگزیده اند!
در این اثر با بهره مندی از نقل های مستند، نقشه های مختلف جغرافیایی و استناد به فرهنگ لغت های معتبر، به روشنی اثبات می شود که «مُرسیه» تنها شهر با این نام در جهان است که با دیگر مطالبی که در روایات پیرامون زندگی ایشان آمده است (از جمله عجم و اهل مغرب بودن) سازگاری دارد.
مُرسیه بعنوان زادگاه بانو خَیزُران در منطقه‌ی جنوب شرقی اسپانیا و در غرب دریای مدیترانه واقع گردیده است. در تقسیمات کشوری کنونی اسپانیا، منطقه مُرسیّه یکی از ایالت های پرآوازه این کشور و با نام مُورثیا (Murcia) شناخته می شود.
این اثر در مورد زندگانی مادر گرامی امام رضا ضد السّلام، بانو«خَیْزُرَانُ المُرْسِیَّه» نگاشته شده است؛ اما به فراخور حال، احساس لزوم نموده تا به مختصری از فتوحات و تاریخ سیاسی اسلام در جنوب غربی اروپا اشاره ای کند تا پیش زمینه ای را که باعث انتقال این بانوی ارجمند از اسپانیا و از غرب دریای مدیترانه به سواحلِ آفریقا و از آنجا به دریای سرخ و در انتها به مدینه منورّه انجامید، فراهم آورد.
در ادامه، با پاسخ به خیلی از اتهامات همچون «کنیز، برده، غیرمسلمان و اُم ولد بودن نجمه خاتون»، اثبات می شود که والده‌ی ماجده‌ی امام هشتم «دوشیزه ای حُرّ و مسلمان» از خانواده ای نجیب بوده اند که توسط مهاجمین و غارت گران از منطقه «مُرسیه» در جنوب شرقی اسپانیای امروزی ربوده و توسط برده فروش اهل بربر به مدینه آورده شدند. سپس امام کاظم بر مبنای یک رؤیای صادقه و به دستور خداوند متعال، ایشان را از چنگال برده فروش آزاد نمودند تا بعد از ازدواج با حضرت، افتخار مادری امام معصومی چون حضرت امام علی بن موسی الرضا ضد السّلام و خواهر مکرمه‌ی ایشان حضرت فاطمه معصومه نصیب ایشان گردد.
برای تبیین ملیّت و شناخت بیشتر شخصیّت نجمه خاتون، ناگزیر به زندگانی چند تن از افراد در رابطه با ایشان همچون «حضرت امام کاظم(ع)» همسر بانو، «حضرت امام رضا» فرزند ایشان، «حضرت فاطمه‌ی معصومه» دختر بانو، و «حَمیده مصفاة» همسر امام صادق(ع)، بانو «خیزران نوبیه» همسر امام رضا و مادر امام جواد، «سکن النوبیه» دیگر همسر امام کاظم(ع)، جناب «ابراهیم المرتضی الاصغر» فرزند این بانوی نوبیه ای، و «خیزران بربریه» همسر هادی خلیفه عباسی به علت تشابه اسمی، هم به صورت اجمالی پرداخته شده است.
همچنین در این اثر تلاش شده تا همزمان با طرح مسائل روایی و تاریخی، به خیلی از شبهات اعتقادی همچون «فلسفه‌ی جهاد اسلامی، علت تعدد زوجات امامان، چگونگی تکلّم فرزند در رحم مادر، قداست و طهارت محض مادران ائمه» و دیگر موارد، پاسخ اجمالی داده شود.
از دیگر خصوصیت های این اثر بررسی خیلی از کتب در رابطه با سیره و زندگانی والده‌ی گرامی امام رضا(ع) است که ذیل عنوان «گوشه ای از فضائل بانو» بیان شده است.
به طور خلاصه، آنچه در این کتاب می خوانیم، چنین است:
1. زندگانی بانو از ولادت تا نحوه‌ی ورود به بیت امام کاظم ضد السّلام و سپس افتخار مادری امام رضا ضد السّلام و حضرت معصومه سلام الله علیها؛
2. نگاهی دقیق به سیره‌ی رفتاری و اعتقادی بانو بعنوان همسر و مادر امام؛
3. تبیین جایگاه مادری امام معصوم و بیان فضائل و مناقب خاص ایشان؛
4. ذکر اسامی و القاب بانو و شرح اجمالی معانی آنها؛
5. اثبات این که زادگاه اصلی نجمه خاتون، مرسیّه اسپانیاست، نه مارسی فرانسه و نوبه‌ی افریقا؛
6. اثبات مسلمان و مسلمان زاده بودن بانو در فضای عربی ـ اسلامی اندلس؛
7. اثبات این که بانو کنیز نبوده اند؛ چونکه کنیز، اسیرِ جنگ شرعی است، نه شخص ربوده شده توسط بربرها؛
8. نقد و بررسی هشتاد اثر در رابطه با مادر امام رضا ضد السّلام و اشاره به خطاهای نویسندگان درباره‌ی هویّت و زادگاه بانو.
«بانوی اندلس» را شرکت چاپ و نشر بین الملل با قیمت 63000 تومان روانه بازار کرده است.
حجة الاسلام والمسلمین سیدمحمدصادق مصباح موسوی، فرزند مرحوم آیت الله سیدمحمدحسین مصباح موسوی، از سال 1346 تحصیلات حوزوی خویش را در مشهد شروع کرد و برای ادامه‌ی آن، راهی حوزه‌ی علمیه‌ی قم شد. ایشان به موازات علوم دینی، از برکات دروس اخلاق و تفسیر بزرگان حوزه متنعم و به دست مبارک اسوه‌ی تقوا و قداست، مرجع عالیقدر شیعه مرحوم آیت الله سیداحمد خوانساری اعلی الله مقامه، در تهران معمم و به آن مفتخر می گردد.
با آغاز جنگ تحمیلی عزم میدان نموده، همراه نخستین گروه روحانیون اعزامی از حوزه‌ی علمیه راهی مناطق عملیاتی غرب شده که بعضاً در تأمین نیازها، شامل جذب نیرو و امکانات، ایفای وظیفه می نماید.
با سقوط صدام و ضرورت بازسازی حرم های مطهر در عتبات عالیات و به دنبال حمایت مراجع عالیقدر شیعه در نجف اشرف و همکاری و همراهی متولیان مربوطه، مبادرت به تأسیس گروه تخصصی «کوثر النور مشهد» نموده و تا پیش از تأسیس ستاد بازسازی عتبات، به نوسازی متعلقات حرم های مطهر و تجهیز آنها در عتبات مقدسه امام حسین و حضرت ابوالفضل العباس علیهماالسّلام می پردازد.
وی الان سال هاست که عمر خود را وقف تحقیق و پژوهش در مباحث علمی، تفسیری، حدیث و تاریخ سیاسی اسلام و سیره‌ی اهل البیت علیهم السّلام نموده است.
کتاب حاضر و «دانشنامه‌ی محمدبن حنفیه، فرزند محبوب امیرمؤمنان علی ضد السّلام» از ثمرات مبارک این تحقیقات است.
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب