سمیه عالمی مطرح كرد؛
تجربه زیسته و آثار عاطفی بخش های اجتناب ناپذیر نویسنده هستند
به گزارش جاویدانی نویسنده کتاب یکی در بین زندگی راه می رود درباره ایده نوشتن این رمان اظهار داشت: تجربه زیسته و آثار عاطفی بخش های اجتناب ناپذیر یک نویسنده هستند.
به گزارش جاویدانی به نقل از مهر، رمان «یکی میان زندگی ما راه می رود» با سه داستان موازی به حوادث جمعه خونین مکه، مناسبات سازمان مجاهدین خلق، صهیونیسم و تفکرات حاکم بر آن و جنگ ایران و عراق می پردازد.
این کتاب به کشتار حجاج در مکه که در روز ۹ مرداد ۱۳۶۶ رخ داد می پردازد و خواننده در هر فصل به زمان های پیش از این واقعه می رود و باز می گردد. گاه روایت داستان از ۶ ماه پیش از این حادثه روایت شده و گاه به ده ماه قبل و حتی چند ساعت پیش از حادثه می پردازد. شاید در آغاز رمان خواننده دقیقا متوجه روایت ماجرا نشود و فقط با شخصیت های داستان همراهی کند اما در اواسط کتاب و در نهایت فصل های پایانی متوجه آنچه با آن روبه روست می شود و این همراهی رنگ دیگری از بعد تاریخی به خود می گیرد.
در بخشی از متن این کتاب می خوانیم:
«چشم هایش را که بست، آسمان سرخ شده بود. از پیاده روی بلند و سنگفرش شده ای که به بالای پل جیحون می رسید کف خیابان افتاد. عالیه داد می زد. دستپاچگی و ترس مغزش را از کار انداخته بود. خواست که عالیه را صدا بزند و کمک بخواهد. اما نشد. بعد هم که شد، صدا فقط در بطن خودش چرخید.»
سمیه عالمی نویسنده این کتاب در جلسه نقد و بررسی آن که توسط انجمن ادبی جوزا برگزار شد، درباره ایده نوشتن این رمان می گوید: اتفاقی که برای مادرم افتاد و مرا به لحاظ عاطفی درگیر کرده بود؛ نقطه آغاز شکل گرفتن چنین رمانی شد. اگر بنا بر این بگذاریم که تجربه زیسته و آثار عاطفی بخش های اجتناب ناپذیر یک نویسنده هستند این دال مرکزی تاثیر گذاشته بود. من مدت ها با یک صدمه دیده این حادثه زندگی کرده بودم. نکته دیگر این بود که من تا مدت ها به این مساله فکر می کردم چرا این بخش از تاریخ ایران هیچگاه دیده نشد؟ بعد از پژوهش گسترده ای که انجام شد به این رسیدم که حالا دیگر می شود نقشه راه ترسیم کرد و آنرا نوشت.
نویسنده کتاب «یکی میان زندگی ما راه می رود» درباره نقطه به بهم رسیدن در میقات حج اضافه کرد: اگر جلال آل احمد توانست نقطه به هم رسیدن میقات را در حج به خوبی توصیف کند به این علت است که توانسته بود تجربه زیسته ای نسبت به آن موقعیت داشته است.
او همینطور در پاسخ به وضوح علاقه نویسنده به یکی از کاراکترهای کتاب به نام ریحان اظهار داشت: در ویراست ابتدایی کتاب، قصه شخصیت ها کاملاً بی طرف پیش می رفت. اما آقای خبوشان بعد از خواندن کتاب به من پیشنهاد کرد که در آخر باید طرف یکی از شخصیت های کتاب بایستم و او را پرورش بدهم. هرچند برای سایر شخصیت های داستان هم زحمت زیادی کشیده بودم اما برای همین در آخر طرف ریحان ایستادم چون ریحان در آن کتاب برایم نماد کشورمان ایران بود. بعنوان یک تمدن بزرگ، جوان و با موقعیت های خطرناک مختلفی که برایش رخ می دهد.
عالمی در ادامه در پاسخ به پرسش برخی منتقدان درباره چرایی نپرداختن به برخی وجوه گفتگو میان شخصیت ها و کش دار نشدن اتفاقات هم اضافه کرد: در چنین موقعیت هایی مانند گفتگوی میان ریحان و شیرین حقیقت این است که نویسنده از لحاظ روحی کشش ادامه گفتگو را ندارد و احساس می کردم اگر در دیگری در این گفتگو باز شود آوار پشت در می ریخت.
وی همینطور درباره آخر بندی داستان اضافه کرد: به نظرم اگر در انتها داستان بیشتر حرف می زدم داستان خراب می شد. وگرنه در کل عجله ای برای آخر و جمع بندی داستان نداشتم و تنها هراس من برای خراب نشدن قصه بود و شاید هم همین مبحث مرا به عجله وا داشت.
مریم مطهری راد بعنوان منتقد ادبی هم درباره این کتاب اظهار داشت: من فکر می کنم اگر ده ها داستان درباره این مورد نوشته شود باز هم کم است چون که این اتفاق زوایای گوناگونی دارد و میتوان با زوایای دید مختلفی به حادثه ورود پیدا کرد. این روزها ما آنقدر درگیر حواشی روزمره در رسانه ها هستیم که دیگر حتی حادثه منا که تاریخ وقوع آن نزدیکتر است را هم به فراموشی سپرده ایم. انتخاب این مورد توسط خانم عالمی جای تحسین دارد. چند ماه گذشته وقتی کتاب را خواندم؛ ابهاماتی برایم شکل گرفت. بعد از خواندن این کتاب تجربه ای کسب کردم و آن، این بود که کتاب های تاریخی را باید دو بار خواند.
مطهری راد درباره نگاه فرمالیستی نویسنده در این کتاب اضافه کرد: کتاب با سه شخصیت شروع شده است و هر داستان را به صورت موزاییکی هم در سه بخش جلو می برند که هر شخصیت حتی می تواند به شکل مستقل و جداگانه پیش بروند. اما در داستان نویسی موزاییکی داستان های مستقل جلو می روند و در یک نقطه بوسیله ی یک اشتراک به هم می پیوندند. شخصیت های داستان یکی میان زندگی ما راه می رود، هر کدام با شخصیت ها، هویت ها، گذشته و اهداف مجزا کارشان را آغاز می کنند و داستان های خویش را پیش می برند اما در عین حال کاتالیزوهای داستان هیچکدام به غیر از داستان نیستند و هر کدام با دیگری زنجیروار پیش می روند. رمان حالت دورانی دارد و دایره مانند از ۶ ساعت پیش از واقعه کشتار حجاج شروع می شود و پیش بردن آن تا رسیدن به اتفاق کار سختی است.
این منتقد ادبی اظهار داشت: کار آخر بندی نویسنده در داستان موزاییکی کار دشواری است چون که باید در طول داستان؛ برای هر یک از شخصیت ها را به سرانجام برساند و درباره هر یک گره گشایی کند. به نظرم در بخشی از داستان که شخصیت مهران برای شیرین نامه نوشته است؛ آنقدر اصطلاحات فلسفی است که آخر در میان کلمات گم شده است. همینطور گره گشایی درباره شخصیت ریحان هم با عجله به پایان رسیده است و ده صفحه آخر خواننده احساس می کند کلام عوض شده و داستان به صورت گزارش درحال پیش رفتن است و این انفکاک بخش پایانی را می شد احساس کرد. اما در سوی دیگر گفتگوها در اولریخ و مارتا با عنایت به سابقه مأموریت اولریخ در خاورمیانه و ارجاع به حادثه طبس جذاب است و خواننده ای که کمی تاریخ بداند را مشعوف می کند. خواننده ای که البته تاریخ را کمتر می داند هم امکان دارد مشتاق شود درباره کشفیات تاریخی کتاب بیشتر بخواند و به سراغ تاریخ برود.
محمد قائم خانی هم دیگر منتقد این جلسه در ادامه اضافه کرد: در این کتاب با پدیده ای مواجه هستیم که هرچند به ما نزدیک است اما نویسنده انگار آنرا از زیر آوار بیرون کشیده است. آنقدر این حادثه مخفی مانده است که بگونه ای برای مخاطبان داستان رمان بکر است. نکته مهم که دیگر که آنرا از جلال آل احمد به خاطر دارم میقات است. میقات یا به هم رسیدن در حج؛ در داستان خانم عالمی یک مفهوم جدیدی است که رنگی از ادیان دیگر را هم به همراه دارد. این میقات بودن حج مدتی است که به فراموشی سپرده شده است و یادمان رفته مکه نقطه به هم رسیدن است. اما در کتاب یکی میان زندگی ما راه می رود این میقات به خوبی نشان داده شده و وجه معرفتی کتاب هم همین است.
قائم خانی همینطور درباره اظهار داشت: انتظارم از گفتگوی میان ریحان و شیرین بعنوان یک نویسنده بیشتر بود و توقع داشتم تا کار با جزئیات بیشتری پیش برود. اما شاید اگر بخواهم بعنوان یک مخاطب معمولی به داستان نگاه کن کار تمیزی درآمده باشد و نمی توان ایرادی گرفت ولی به عقیده ام می شد این بخش از داستان تراژدی تر شود.
کتاب «یکی میان زندگی ما راه می رود» نوشته سمیه عالمی در زمینه داستانی است که توسط انتشارات سوره مهر منتشر و با قیمت ۶۰ هزار تومان در اختیار علاقه مندان قرار دارد.
منبع: javidani.ir
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب