کتاب ریشه ها و نتایج احتیاط در اجتهاد و افتا منتشر گردید
به گزارش جاویدانی، کتاب «ریشه ها و نتایج احتیاط در اجتهاد و افتا» اثر سعید ضیایی فر در 321 صفحه به چاپ رسید.
به گزارش جاویدانی به نقل از ایسنا، کتاب «ریشه ها و نتایج احتیاط در اجتهاد و افتا» اثر سعید ضیایی فر است که به همت پژوهشکده فقه و حقوق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی تهیه و به همت نشر این پژوهشگاه در 321 صفحه منتشر گردید.
پژوهشکده فقه و حقوق در قالب اهداف و فعالیتهای تعریف شده خود فراهم آوری مجموعه چند جلدی از گفتگو با استادان و صاحب نظران حوزوی و دانشگاهی را بعنوان «فقه، حقوق و جامعه» وجهه همت خود قرار داد. این مجموعه در جهت سیاست مورد اشاره گام هایی در مرحله طرح و دریافت ایده برمی دارد.
پژوهش حاضر بعنوان ریشه ها و نتایج احتیاط در اجتهاد و افتاء یکی از اعضای این مجموعه است، احتیاط در ساختار اصول فقه موجود معاصر امامیه عنوان یکی از اصول عملیه است اما ریشه ها پیامدها و حتی همه مباحث آن در این جایگاه نیست.
احتیاط هم در سرتاسر فقه استدلالی و فقه فتوایی بعنوان دلیل، اصل یا موضوعی، با قابلیت بارشدن احکام شرعی بر آن مطرح است.
در این اثر، ضمن بررسی تأثیرات احتیاط در دوره اخباری ها، قبل و پس از آنان، سعی شده تا تطورات احتیاط در ادوار متعدد نشان داده شود، دلایل و عوامل احتیاط شناسایی گردد و بازتاب پیدا و پنهان آن واکاوی شود و در یک کلام، علم فقه از منظر احتیاط گرایی تا حدی صدمه شناسی شود که فقیه از بازتاب های مثبت آن استفاده نماید و از بازتاب های منفی آن در امان بماند.
ساختار اثر
اثر در سه فصل تعریف شده و در ادامه، متن گفتگو در حوزه و دانشگاه آمده است؛ فصل اول این اثر در سه گفتار تدوین شده و ضمن بیان معنای احتیاط و بررسی آن از جوانب مختلف، پیشینه آن مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.
نویسنده در فصل دوم در ۱۰ گفتار به بیان «علل و عوامل احتیاط» پرداخته است. همینطور سومین فصل از اثر مذکور که با عنوان «پیامدهای احتیاط» نگارش یافته، در ۱۴ گفتار این مهم را بررسی نموده است.
در ادامه این اثر هم حاصل گفتگو با آیت الله استادی، آیت الله گرامی، آیت الله معرفت و حجت الاسلام والمسلمین مبلغی تنظیم شده است که همچون مباحث مطرح شده در این گفتگوها میتوان به احتیاط در استنباط و فتوا دادن، احتیاط در زمان استقرار حکومت اسلامی، احتیاط ریشه پیدایش شهرت و اجماع، نقش خصلت های فقیه در احتیاط، رابطه احتیاط و اجماع، تفاوت شیعه و اهل سنت در احتیاط، عوامل تحول بخش احتیاط در تاریخ، معنا و اقسام فتوای به احتیاط، احتیاط در مقام افتا، عوامل احتیاط، نمونه هایی از مسائل فقهی ملاک احتیاج استفاده شده، مبانی عدم احتیاط.
برشی از اثر
* نتایج احتیاط در اجتهاد و افتا
یکی از امور مهم بررسی پیامدهایی است که رویکرد احتیاطی در استنباط فقهی دارد؛ چون که شناخت و توجه بیشتر به نتایج منفی یک امر و خسارات جبران ناپذیری که امکان دارد به همراه داشته باشد، افراد و بیشتر ترغیب می کند تا از آن پرهیز کنند یا دست کم آنرا کاهش دهند؛ همینطور توجه به نتایج مثبت، افراد را بیشتر ترغیب می کند تا به آن روی آورند.
ناگفته نماند بعضی از نتایج احتیاط جنبه علمی دارند؛ یعنی در دیدگاه های فقهی یا اصولی تأثیر گذاشته اند و برخی دیگر جنبه عملی دارد؛ یعنی عمل مکلفان ظاهر می شوند. نتایج عملی هم گاهی تنها جنبه شخصی دارند و گاهی افزون بر آن، ابعاد اجتماعی می یابند و سبب وهن یک مکتب و مذهب و پیروانش در دیدگاه جهانیان می شوند، بخصوص در عصر حاضر که وسایل ارتباط جمعی به شکل چشم گیری گسترش یافته است و هر کار نامتعارفی را به سرعت انتشار می دهند و سبب وهن و تمسخر یک فرد یا گروه یا پیروان یک مذهب در سطح جهان می شوند.
نتایج احتیاط در اجتهاد و افتا عبارتند از: کاهش تفسیرهای ناصواب، کاهش استفاده از قرآن در استنباط، کاهش استفاده از عقل در استنباط، کاهش نوآوری در فقه، کاهش استفاده از علت و مناط در استنباط، گسترش احتیاط در فتوا، کاهش توجه به فقه مقارن، کم توجهی به اصول فقه مقارن، کاهش تدوین کتاب های اصولی، تقویت نگاه تعبدی به علم اصول و تضعیف نگاه عقلانی، رواج تمسک به اجماع، مخالفت با تدوین فقه تفریعی و تاخیر افتادن در تبیین آن، جمود گرایی و ظاهر گرایی، وهن مذهب و طرفداران آن.
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب