در پنجمین نشست از سلسله نشست های خیر و خرد مطرح شد
اطلاعات دقیقی از NGOهای ایرانی وجود ندارد
رضا درمان می گوید که اطلاعات دقیقی از NGOهای ایرانی وجود ندارد و سازمان های نظارتی نیز نمی توانند نظارت چندانی روی آنها داشته باشند. متاسفانه بیشتر این سازمان ها غیرشفافند.
به گزارش جاویدانی به نقل از مهر، پنجمین نشست مؤسسه خیریه دارالاکرام در موضوع «شفافیت در سازمان های مردم نهاد» با سخنرانی رضا درمان در محل این مؤسسه اجرا شد. او صحبت های هود را با طرح این پرسش آغاز کرد: آیا تعداد مشخصی NGO یا سمن فعال در ایران وجود دارد؟ و شفافیت گردش مالی در این سازمان های مردم نهاد چگونه رصد می شود؟ اینها ساده ترین سوالاتی است که در حوزه شفافیت سازمان های مردم نهاد در سطح کلان باید از خود بپرسیم. عدم پاسخ شفاف و معین نشان دهنده مسائل و مشکلاتی در حوزه ذکر شده است.
وی اضافه کرد: اساساً مگر سازمان های مردم نهاد نباید دارای شفافیت باشند؟ یکی از مهم ترین اصولی که ما باید رعایت نماییم شفافیت در این حوزه می باشد. درست است که سازمان های مردم نهاد عاری از خطا نیستند اما ما ملزم هستیم، به نوع منابعی که در اختیار داریم، شفافیت را در سرفصل های گوناگون در سازمان خود رعایت نماییم. تمام سازمان های مردم نهاد چه از جنس خیریه و چه از جنس سازمان های دیگر همه، به دنبال شفافیت هستند اما کمتر سازمان هایی به سراغ شفافیت و پذیرش ریسک آن هستند. واقعاً چرا این اتفاق رخ می دهد؟ چرا ما برخلاف شعارهایی که می دهیم کمتر به سراغ شفافیت می رویم؟ در اینجا این پرسش مطرح می شود که آیا سمن ها شفاف هستند؟ باید بگویم نمی دانم شما باید برداشت کنید. خیلی به دنبال پاسخ این سوال گشتم ولی شرمنده ام که در رابطه با سازمان های ایرانی تحقیقی یافت نکردم.
درمان افزود: من چند پژوهش در فضای بین المللی از سازمان های مردم نهاد پیدا کردم. اعداد این پژوهش که خروجی آن به شمار می آید بسیار جالب هستند. طبق این پژوهش تقریباً ۸۵٪ مؤسسات بین المللی در دنیا حتما حساب های دقیقی دارند و بعنوان یک المان خاص حسابرسی قانونی هم می شوند و گزارش حسابرس قانونی دارند. اما تعداد بسیار محدودی از آنها هستند که حاضرند صورت های مالی حسابرسی شده خودرا بدون درخواست دیگران در معرض دید دیگران قرار داده و آنرا منتشر کنند. بسیاری از سازمان های مردم نهاد زحمت و هزینه این کار را می پذیرند اما آنرا منتشر نمی کنند. طبق این پژوهش ۳۵٪ از مؤسسات خیریه بابت موضوعاتی از مردم پول می خواهند که اساساً دستورکار امروزشان نیست. بر طبق این گزارش حدود ۳۵٪ NGO ها هستند که پولی را که دریافت می کنند صرف امور دیگری می کنند. و این دو گروه، حدود ۷۰٪ با یکدیگر همپوشانی دارند. در حقیقت گروه بزرگی از NGO ها هستند که حتما بابت کاری که می کنند به مردم اطلاعات غلط می دهند.
این پژوهشی ست که در این زمینه انجام شده، اما واقعاً چرا چنین سازمان هایی این برخوردها را از خود نشان می دهند؟
این پژوهشگر در ادامه با اشاره به این نکته که اطلاعات دقیقی از NGO های ایرانی وجود ندارد، اظهار داشت: اما مواردی هست که برمبنای تجربه و مشاهده به دست آمده است. در این تحقیق عنوان شده رفتارها و خواسته های غیر منطقی که خیرین از سازمان های مردم نهاد دارند معمولاً موجب این نوع رفتار می شود. برای مثال، خیرین از سازمانی می خواهند که کمترین ریسک را در کار خود یا پروژه ای خاص انجام دهند؛ اما این مساله در دنیای واقع حقیقت ندارد. خیرین از سازمان های مردم نهاد می خواهند راندمان کاری شأن در بالاترین حد ممکن باشد، یا این توقع را دارند که همیشه موفق باشیم. اینها همچون عواملی هستند که در بعضی موارد سازمان های مردم نهاد به عدم صداقت گرفتار می شوند. یکی از اتفاقاتی که پیرامون ما می افتد و این فرصت را برای سازمان های مردم نهاد ایجاد کرده که موجب بدنامی خیلی از سازمان های مردم نهاد می شود، این است که قوانین و مقررات اصولی در دست نیست؛ نه در حوزه بازدارندگی و نه در حوزه تنبیه. سازمان های نظارتی نتوانسته اند مدل مشخص نظارت داشته باشند و آنرا شکل دهند. بسیاری از اوقات سازمان های مردم نهاد از این شرایط استقبال می کنند تا بتوانند خودرا در مقابل دولت محافظت کنند. بسیاری از اوقات مقرراتی که در قالب آنها ارزیابی می شویم متناسب فضای فکری ما نیست.
درمان همین طور بیان کرد: بسیاری از اوقات سازمان های مردم نهاد برای حفاظت از خود از قوانین ناقص دولت به سمت فضای غیر امن پیش می روند. در فضایی که قانون گریزی قسمتی از عادات روزانه ما شده است، در هر سرفصلی که درباره آن صحبت نماییم ایجاد یک فضای پر ابهام و استفاده از این فضا برای ما امر غیرعادی نیست. اما حقیقت این است که ما در فضایی تاریک و غیرشفاف قدم برمی داریم و در این سازمان ها برمبنای سلیقه شخصی رفتار می نماییم. حوزه های شفافیت در یک سازمان شامل چه چیزهایی است؟ اول از همه شفافیت مالی به صورتی که ساختار حسابداری ما شفاف باشد و فرایندهای مشخصی داشته باشیم. ما در ساختار حسابداری باید بتوانیم عنوان نماییم که چه اندازه و از سمت چه کسانی پول جمع آوری شده است. زمانی که ما در سر فصل حسابداری و حسابرسی شفافیت لازم را به خرج ندهیم در نخستین جایگاه با ممیزی شدن مواجه می شویم. حوزه دومی که در ایجاد شفافیت بسیار پر اهمیت است کیفیت پروژه ها و صداقت در پیام هایی است که ما به مخاطبانمان اعلام می نماییم. ما پروژه هایی را که محل هزینه کرد هستند اعلام می نماییم ولی کمپین و روش درآمدزایی مان را اعلام نمی نماییم. معمولاً ما گزارشی از عملکرد کار نمی دهیم و تنها به گزارشی از نتیجه بسنده می نماییم. ما در ارتباط با کنترل های داخلی مسئولیت پذیری مؤسسه مان هم باید تمرکز داشته باشیم. این نیز حوزه ای است که در سازمان های مردم نهاد بدان توجه می شود.
وی افزود: در اینجا این سوال مطرح می شود که تعامل با نیروهای داوطلبمان به چه صورت است؟ در پاسخ باید بگوییم فضایی که در خیریه ها وجود دارد متأسفانه با فضاهای انتفاعی بسیار متفاوت می باشد. سازمان های انتفاعی به دفعات جلسه می گذارند به دفعات پیرامون یک مسئله صحبت می کنند اما در سازمان های غیر انتفاعی و مردم نهاد به این صورت نیست. خیرین مستندات، رفتار و تجربه یک سازمان را رصد و به نتیجه گیری می رسند که با آن سازمان کار بکنند یا کار نکنند. مرز این کار کردن یا نکردن احساس وجود مفهومی تحت عنوان شفافیت است. اما اجازه دهید چند جمله ای درباره الزام وجود شفافیت بگویم، زمانی که ما بخواهیم شفافیت را در سازمان ایجاد نماییم باید اعلام عمومی روش های حسابداری مؤسسه وجود داشته باشد و این مساله باید در گزارش های سالانه به چشم بخورد. ما به جهت اینکه اطلاعات حسابداری را منتشر نماییم نیاز به انتشار اعداد و فهرست ها داریم. تک تک کمپین های درآمد زا باید اعلام گردد و باید به نظام هایی رجوع شود که به ما هم ارتباط داشته باشد و امکان دسترسی به اطلاعات به خیرین وجود داشته باشد. یک خیریه باید چارچوب های اخلاقی خودرا مشخص نماید و این تضمین را به مخاطب بدهد که رازداری و حفظ اطلاعات خیر همچون روش های مؤسسه خیریه ما است.
درمان سخنان خودرا با این سوال که سنجش شفافیت چگونه انجام می شود؟ بدین شرح افزود: استانداردهایی که عملکرد سازمان های مردم نهاد را مورد بررسی قرار می دهند به صورتی معیارهای شفافیت را در سازمان ها نیز مورد بررسی قرار می دهند. این معیارها در بررسی شرایط و وضعیت قانونی مؤسسه مورد بررسی قرار می گیرد. عموماً سازمان های بالا دستی می کوشند از نظام حسابداری یک سازمان مردم نهاد اطمینان حاصل کنند. موضوع کیفیت مؤسسه در یک سازمان مردم نهاد بسیار قابل اهمیت است و برنامه ریزی سازمانی حرف اول را در این رابطه می زند. اینها موضوعاتی ست که در ارتباط با کیفیت سازمان شما مورد ارزیابی قرار می گیرد.
منبع: جاویدانی
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب