در گزارش جاویدانی مطرح شد؛
ماجرای حق ترجمه ای که پرداخت نشد
به گزارش جاویدانی برای انتشار مأموریت لندن من از نویسنده کتاب هم اجازه گرفتم و بناشد که برای کپی رایت هم درصدی از فروش کتاب را به او بدهیم. این در قرارداد با ناشر هم ذکر شد.
خبرگزاری مهر، گروه فرهنگ و اندیشه: هرچند که صنعت نشر یک حوزه فرهنگی است اما بهرحال بسیار دیده شده که مشکلاتی حقوقی بین ناشران و اهالی قلم پیش بیاید. بنظر می رسد که در زمینه قوانین مالکیت معنوی و فکری هم چندان به روز نیستیم و این قوانین احتیاج به بازبینی های جدی دارند.
چندی پیش در فضای مجازی درخلال یک نفر از دست اندرکاران ناشری که یک کتاب از ترجمه های فرید قدمی را منتشر نموده بود، با این مترجم چالشی پیش آمد. با قدمی گفت وگویی درباره این چالش داشته ایم که در ادامه می توانید آنرا بخوانید.
خبرگزاری مهر این مورد را بعنوان یکی از اشکالات فضای نشر منعکس می کند و آماده انتشار پاسخ ناشر اثر هم هست.
در ادامه گفتگو با قدمی را در اینباره می خوانیم؛
*چندی پیش یکی از دست اندرکاران ناشری که شما یکی از ترجمه هایتان را با آنها منتشر کنید، مطالبی را درباره شما در فضای مجازی منتشر نمود. مشکل شما با آن ناشر از همان جا شروع شد؟
نه، شاید بشود گفت از آن موقع دست کم من فهمیدم ناشر خیال ندارد مسأله را دوستانه حل کند، و خیلی به پول و قدرتش تکیه دارد. مسأله به خیلی پیش تر برمی گردد.
* امکان دارد از نحوه همکاری تان بگویید؟ این همکاری برای خیلی ها بسیار عجیب بود که شما با ناشری کار کردید که ناشر کتاب هایی بود که شما همیشه منتقدشان بودید. از طرفی، شما همیشه منتقد ترویج آمریکائیزم بوده اید و کتاب های مهمی را هم در این حوزه ترجمه و منتشر کردید، اما از سوی دیگر با یکی از ناشرانی کار کردید که کتاب هایی درباره سیاستمداران امروز آمریکا منتشر می کند.
بله، شاید به نحوی اتفاقاً همین دلیل همکاری ام با این ناشر بود. تقریباً دو سال پیش از سوی یک ناشر با من تماس گرفتتند و خواستند کتاب هایی را برای انتشار به آنها بسپارم. با نگاهی به لیست کتاب های منتشرشده نشر پیشنهادشان را نپذیرفتم، چونکه اغلب کتاب ها را مروج فرهنگ آمریکائیسم می دانستم، اما این چیزی بود که خود ناشر هم قبول داشت و حرف ناشر آن بود که حالا که پول خوبی به دست آورده اند می خواهند به ادبیات جدی جهان بپردازند و به شکلی جبران مافات کنند؛ اما به خاطر سابقه کاریشان هیچ مترجم صاحب نام دیگری حاضر به همکاری با ایشان نیست.
از من خواسته شد به پاس دوستی ها زمینه اعتماد مترجمان دیگر را به نشر فراهم کنم و من هم چنین کردم. به این ترتیب، ترجمه رمان «مأموریت لندن» نوشته الک پوپوف را به آنها دادم؛ رمانی انتقادی و طنزآمیز که همزمان دولت های کمونیستی بلوک شرق، بلغارستانِ بعد از کمونیسم و نظام پادشاهی انگلستان را به نحوی رادیکال نقد می کند.
* برگردیم به همکاریتان با ناشر. مشکل از چه زمانی شروع شد؟
برای انتشار «مأموریت لندن» من از نویسنده کتاب هم اجازه گرفتم و بناشد که برای کپی رایت هم درصدی از فروش کتاب را به او بدهیم. این در قرارداد با ناشر هم ذکر شد. سرانجام کتاب در تیرماه ۱۳۹۹ چاپ شد. چندین ماه بعد از انتشار کتاب از ناشر خواستم خلاصه ای از وضعیت فروش کتاب به من بدهد، که بی پاسخ ماند چندین بار با نشر تماس گرفتم و حتی جوابی به من داده نشد. باید چند نسخه از کتاب هم به بلغارستان برای نویسنده ارسال می شد که ناشر این کار را هم نکرد.
با گذشت چند ماه دیگر (که موعد پرداخت حق التالیف من و کپی رایت نویسنده بود) باز هم خواسته ام را تکرار کردم و درباره وضعیت فروش و توزیع کتاب خواستم که گزارش مختصری به من بدهند. این روالی است که من با همه ناشرها دارم. سرانجام جوابی از نشر گرفتم که کاملاً مغایر با خواهش ها و اصرارهای پیشین شان بود: گفتند که حدوداً چهارصد پانصد نسخه از کتاب باقی مانده و سپس آماج توهین های ایشان قرار گرفتم که من نویسنده و مترجمی ناشناخته ام و تاکنون کتابی از من به چاپ دوم هم نرسیده است و باید سپاسگزار باشم که این کتاب را منتشر کرده!
* عجیب است. خیلی از کارهای تألیف و ترجمه شما در سالهای اخیر فروش خوبی داشته اند؛ مانند «ولگردهای دارما»، «اولیس»، یا «سیاست ادبیات»...
بله، اصلاً دلیل اصرار و خواهش ناشر از من برای همکاری با ایشان هم همین بود، که به شکلی از اعتبارم خرج کنم تا آنها بتوانند روال انتشار آثار را تغییر دهند و به انتشار آثار جدی و انتقادی بپردازند. بهرحال، بعد از این حرف ها تصمیم گرفتم کتاب را به نشر دیگری بسپارم. ناشر از من خواست تمام نسخه های باقیمانده را بخرم و قبول کردم. در یادداشتی در اینستاگرام از دوستان کتابخوان خواستم که با خرید کتاب «مأموریت لندن» نسخه های چاپ اول را به پایان برسانند تا بتوانم آنرا به نشر دیگری بسپرم. اما از پی آن پیام هایی تهدیدآمیز دریافت کردم.
* به نهادهای قانونی رجوع کردید؟
در نوروزی که گذشت به پیشنهاد دوست عزیزم هادی خورشاهیان و به سنت ایرانی، تصمیم گرفتم ماجرا را دوستانه حل کنم: باردیگر از ناشر خواستم حق التالیف مرا پرداخت کند، کپی رایت نویسنده را مطابق قرارداد بدهد و کتاب را به خودم واگذار کند، چونکه نمی خواهم این کتاب در کنار آثار الیف شافاک یا کتاب هایی که می خواهند کامیلا هریس و جو بایدن را به قهرمانان زندگی جهانیان بدل کنند قرار بگیرد. بهرحال حالا ناشر هم خلاف قرارداد عمل کرده بود و باقیمانده حق التالیف مرا پرداخت نکرده بود، هم به روال انتشار آثار قبلی ادامه داده بود، و هم مدام در پیام ها و صحبت های تلفنی و استوری های اینستاگرامی من را مورد توهین قرار داده بود. من دوستانه به آنها گفتم حالا که انتشار این کتاب سودی برای نشر ندارد و ناشر هم تمایل به انتشار کتاب هایی بر همان روال پیشین دارد، کتاب را به خودم واگذار کنند، اما پیام دوستانه من ضعف تلقی شد و گویا دوستان مطمئن شدند که تهدیداتشان در من اثر کرده! و این دفعه پیام نشر آشکارتر بود گفتند که حق التالیف مرا نخواهند داد و اگر خیلی محتاج پولم می توانم مبلغی را بعنوان «قرض و صدقه» از ایشان قبول کنم، و الک پوپوف هم اگر کپی رایتش را می خواهد تشریف بیاورد تهران.
راستش مشغله بسیار زیاد این روزهایم تا مدتی مانع از آن شد که ماجرا را پیگیری کنم و تلاش کردم کل ماجرا را فراموش کنم. اما بعد با خودم فکر کردم که اگر در مقابل چنین چیزی سکوت کنم، احتمالا این ناشر چنین رفتاری را کاربردی می داند و با نویسندگان و مترجمان دیگری هم چنین خواهد کرد، ازاین رو تلاش کردم قضیه را از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی پیگیری کنم، اما متأسفانه گویا سازوکاری برای حل این مسائل وجود ندارد.
در وزارت فرهنگ گفتند که باید مسئله را از اداره ارشاد تهران که در خیابان شهید مطهری است پیگیری نماییم، از آنجا هم گفتند که قضیه به آنها مربوط نیست و آدرس جایی در سعادت آباد را دادند. اما من مصرانه پیگیر این قضیه خواهم بود تا از این پس هیچ ناشر یا مؤسسه خصوصی دیگر به خاطر اندک پول و ثروتی که به هم زده گرفتار این توهم نشود که می تواند حقوق دیگران را پایمال کند.
منبع: javidani.ir
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب